به فیلمسازی و همکاری با یکدیگر ادامه خواهیم داد (بخش دوم و پایانی)
(بخش دوم و پایانی)
هفته‌ی گذشته، بخش نخست گفت‌وگوی مجله‌ی شهروند بی سی با دو هنرمند ایرانی مقیم هلند، فرشاد آریا، کارگردان و نفیس نیا، نویسنده و تهیه‌کننده‌ی فیلم «رقص به سبک ایرانی» منتشر شد. ساخت این فیلم در ماه جولای امسال به پایان رسید و روز ۱۲ سپتامبر اولین نمایش جهانی آن در جشنواره بین‌المللی فیلم کمبریج اتفاق افتاد و در ۱۹ سپتامبر این فیلم در یک جشنواره بین‌المللی برای فیلم‌های مستقل در شهر بمبئی در هند شرکت کرد و برای دومین بار به نمایش گذاشته شد. در این جشنواره (ایندین سینه فیلم فستیوال)، این فیلم اولین و مهمترین جایزه خود را با عنوان “بهترین فیلم بلند مستند” دریافت کرد.
ششم نوامبر نیز این فیلم برای اولین بار در کشوری که در آن تولید شده است و در بخش مقدماتی جشنواره بین‌المللی سینکس در شهر آمرسفورت هلند به نمایش درآمد و جایزه فیلم منتخب تماشاگران را نیز از آن خود کرد. با بدست آوردن این جایزه این فیلم همچنین به بخش ویژه جشنواره به مناسبت دهمین سال آن راه پیدا کرد که در ماه مارچ ۲۰۱۶ در شهر هیلورسوم در هلند برگزار خواهد شد.
اطلاعات بیشتر در مورد فیلم «رقص به سبک ایرانی» را در وبسایت ویژه آن مطالعه کنید:http://danceiranianstyle.weebly.com/
بخش دوم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
بعد از این‌که اصغر فرهادی جایزه‌ی اسکار را برای فیلم «جدایی نادر از سیمین» دریافت کرد، این بحث بسیار مطرح می‌شد که درست است که آن فیلم، اثر ارزشمندی‌ست اما امکان دارد که حساس بودنِ موضوع ایران در سطح جهان موجب شده باشد که هیأت داوران اسکار توجه بیشتری به این فیلم نشان دهند. شما چه نگاهی به این موضوع دارید و کلا ایرانی بودنِ فیلم به نظر شما می‌تواند نقشی در دریافت جوایز از جشنواره‌های بین‌المللی داشته باشد؟
نفیس نیا: در دنیای ادبیات ایران رمان سو‌وشون از سیمین دانشور به عنوان کاملترین رمان ایرانی‌دیده می‌شود. به نظر من در دنیای سینما فیلم جدایی نادر از سیمین به عنوان کاملترین فیلم ایرانی‌ست. این فیلم نه به خاطر ایرانی‌بودن که به خاطر کامل بودن در هر جنبه فیلمسازی به این موفقیت‌ها دست پیدا کرده. البته من به شخصه هیچ مشکلی‌ندارم اگر فیلم ما به خاطر ایرانی‌بودنش توجه بگیرد. این تازه عالی‌هم هست. مهم این است که بیننده فیلم را ببیند حالا به هر دلیلی و بنا بر هر انگیزه‌ای که می‌خواهد باشد.
آیا پیش از این نیز در ساختن فیلم‌هایی با یکدیگر همکاری داشته‌اید؟ اگر بله، آن تجربه‌ی مشترک برایتان چگونه بود؟
فرشاد آریا: بله من سال‌هاست که با نفیس سابقه همکاری دارم، اما Dance Iranian Style اولین فیلم بلند سینمایی برای هر دوی ما محسوب می‌شود.
این‌که تجربه کار مشترک با نفیس چطور است باید بگویم که هر دوی ما دیدگاه‌های خودمان را داریم هم در مورد سینما و هم در مورد موضوع‌هایی که با هم کار کردیم. در بیشتر موارد با هم همفکریم و در مواردی که این‌طور نیست مجبوریم همدیگر را قانع کنیم. که در حقیقت این بخش جذاب همکاری ماست. چون ضمن این‌که برای هیچ‌کدام از ما کار آسانی نیست که آن یکی را متقاعد کند، اما این قانون نانوشته بین ما وجود دارد که غیر ممکن وجود ندارد و ما به هر شکلی که شده باید بتوانیم همدیگر را متقاعد کنیم. راه خیلی سختی‌ست و خیلی هم انرژی می‌برد، اما نتیجه ایده‌آل است. چون ما را به چالش می‌کشد تا به دنبال راه‌های آلترناتیوی بگردیم که هر دو طرف بتوانیم ۱۰۰ % پشتش بایستیم.
نفیس نیا: من و فرشاد سال‌هاست که در زمینه فیلمسازی با هم همکاری می‌کنیم. اما این اولین بار هست که من در کنار نویسندگی تهیه کننده این فیلم هم هستم. اساس این رابطه بر دوستی مشترک ما و عشق دیرین‌مان به هنر فیلمسازی است. و این اساس محکم باعث می‌شود که به هر طریق که شده با اختلافات سلیقه‌ای کنار بیاییم. گاهی سخت است و زمان می‌برد و گاهی هم نه. مهم این است که به کار همدیگر احترام می‌گذاریم و هر کدام جایگاهمان را می‌شناسیم.
آیا پیش از این فیلم نیز برای آثارتان (اعم از فیلم یا کتاب) جوایزی دریافت کرده‌اید؟ و ممنون می‌شوم درباره‌ی آثار گذشته‌تان برایمان بیشتر توضیح دهید.
فرشاد آریا: خیر. همان‌طور که گفتم این اولین فیلم بلند سینمایی‌ست که کار کردم. پیش از این چندین کار کوتاه و نیمه بلند انجام دادم، اما تا به حال از موفقیت جشنواره‌ای و جایزه خبری نبوده! تنها کاری که از من در جشنواره شرکت داشت، کار اولم بود که بیست و چند سال پیش در ایران ساختم. یک فیلم داستانی سوررئالیستی کوتاه که کنایه‌ای بود به تندروی‌های نیروهای صاحب قدرت در تفسیر و اعمال “امر به معروف و نهی از منکر” بر مردم و عواقب خطرناک آن. این فیلم در دو جشنواره استانی و مرکزی سینمای جوان به نمایش درآمد، اما از فستیوال مرکزی در تهران برنگشت. فیلم توقیف شد و من هم از ادامه کار ممنوع!
نفیس نیا: گذشته فیلمسازی من به سال‌های دوری بر می‌گردد. من فیلم کوتاه داستانی و مستند زیاد ساختم، یک مدت کار تلویزیون انجام دادم. بعد فیلمسازی را کم کردم تا بیشتر روی کارهای ادبی‌کار کنم به خصوص شعر. چند مجموعه‌شعر دارم به زبان هلندی و یک گلچینی از صد سال شعر نوی فارسی هم به هلندی ترجمه کردم. اما فیلمسازی من را رها نکرد و این‌طور شد که دوباره شروع کردم به ساختن فیلم. در سال ۲۰۱۱ در کنار فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی تهیه کنندگی را هم شروع کردم که چالش بزرگی‌بود. در همان سال فیلم بلند مستندی ساختم که فرشاد ادیتور آن بود و به جشنواره‌های متعددی هم رفت. پیش از این جایزه‌ای‌دریافت نکردم برای فیلم‌هایم، ولی‌برای شعرهایم چند تا.
اثر بعدی که در دست ساخت یا نوشتن دارید چیست؟ آیا با توجه به این تجربه‌ی موفق، باز هم در ساخت آثارتان با یکدیگر همکاری می‌کنید؟
فرشاد آریا: فیلم رقص به سبک ایرانی کودک نوپایی‌ست که هنوز به توجه نیاز دارد و این‌که بتوانیم فیلم را به اکران عمومی برسانیم هنوز هم وقت و انرژی زیادی را از من به خودش اختصاص داده است. اما همزمان نطفه یک ایده جدید هم در حال رشد کردن است.
در مورد همکاری‌ام با نفیس باید بگویم که بوده و هست و مطمئنم که ادامه خواهد داشت. کاری که نفیس در مقام پژوهشگر، نویسنده و تهیه کننده فیلم بلند سینمایی Dance Iranian Style آن هم برای اولین بار انجام داد واقعن از تصور من خارج بود. خصوصن که از یک سو موضوع فیلم بار احساسی بسیار سنگینی برایش به همراه داشت و از سوی دیگر این حقیقت که ما با علم به این‌که به عنوان مهاجر از بسیاری امکانات و کمک‌های مالی هم محروم خواهیم بود قدم گذاشتن به این کارزار را بسیار مشکل‌تر می‌کرد. با این وجود او ابتدا به تنهایی پیش رفت و با یک مدیریت هوشمندانه و پشتکار و امید من را هم متقاعد کرد که از پس این “میشن ایمپاسیبل” بر خواهیم آمد. و چنین شد.
نفیس نیا: مسلم است که ما به فیلمسازی و همکاری با هم ادامه خواهیم داد. فعلا سعی‌می‌کنیم این فیلم را تا جایی که می‌شود به مردم نشان دهیم، حالا از هر طریقی که بشود. بعد از آن طرح جدیدی داریم برای همکاری. در کنارش من الان دو تا کار فیلم در دست تهیه دارم که یکی‌از آنها بلند است و اتفاقا فیلم یک کارگردان دیگر ایرانی مقیم هلند است و یکی از آنها هم کوتاه داستانی‌ست.
آرشیو نوشته‌ها و شناسایی نویسنده:
سپیده جدیری؛ شاعر، مترجم، روزنامه‌نگار و بنیانگذار جایزه‌ی شعر زنان ایران (خورشید) است. نخستین کتابش، مجموعه شعر «خوابِ دختر دوزیست» است. دومین مجموعه از اشعار جدیری با عنوان «صورتی مایل به خون من» به چاپ رسید و «دختر خوبی که شاعر است» مجموعه شعر دیگر اوست. تازه‌ترین کتاب منتشر شده‌اش در ایران مجموعه شعر«وغیره . . .» است.
از سپیده جدیری همچنین مجموعه‌ی «منطقی» که داستان‌های کوتاه او را در بر می‌گیرد به چاپ رسیده است. او دو ترجمه از اشعار ادگار آلن پو و خورخه لوئیس بورخس را نیز زیرچاپ برده‌است.
