سرگذشت رابعه، نخستین شاعره پارسی‌گوی بر صحنه تئاتر ونکوور
کیان ثابتی
«دو تشت آب گرم و دو صد غزل ناگفته» نمایش جدید حسام انوری (نویسنده و کارگردان تئاتر ساکن ونکوور) است که از ۲۲ تا ۲۴ جون در سالن کالچ The Cultch اجراء خواهد شد. نمایش برداشتی آزاد از یکی از حکایات الهی نامه عطار نیشابوری است که سرگذشت رابعه دختر کعب، نخستین شاعره پارسی سرای را روایت می‌کند. عطار او را هم دوره رودکی می‌داند و می گوید این دو دیداری هم با یکدیگر داشته‌اند. همچنین او را زنی شاعر و نقاش که در هنر جنگاوری هم مهارت داشته، توصیف می‌کند. پس از مرگ کعب، حارث – برادر رابعه- بر تخت پدر جلوس می‌کند و بکتاش، کلیددار خزانه می‌شود. در یکی از بزم‌های شاهانه، رابعه عاشق بکتاش شده و رابطه عاشقانه این دو آغاز می‌شود. وقتی حارث از این جریان مطلع می‌شود، دستور قتل رابعه را می‌دهد و به دستور او رگ‌های رابعه را در حمام می‌زنند و او آخرین سروده‌هایش را با خون خود بر دیوارهای سفید حمام می‌نگارد. حسام انوری به این روایت، نگاهی نو دارد او در این نمایش، داستان نویسنده‌ای به نام شهرزاد را بیان می‌کند که به دلیل خودکشی دخترش، دیگر حال و توان نوشتن ندارد تا آنکه شبی با شبح خونین رابعه مواجه می‌شود و رابعه از او می‌خواهد تا راوی داستانش باشد و … انوری می‌گوید داستان رابعه به گمان او،حکایتی عاشقانه است نه عارفانه! او نمایش خودش را بر تم تقابل عشق با شرم و حیا -که به غلط گاهی در فرهنگ ما، عشق نامیده می‌شود- بنا کرده است.
[foogallery id=”55692″]
نمایش «دو تشت آب گرم و دو صد غزل ناگفته» نمایش موزیکال است؛ تجربه ای نو برای حسام انوری…او که پیش از این دو نمایشنامه دیگر از نوشته‌های خودش را به نام‌های «شام خانوادگی» و «یکی بود، یکی دیگه هم بود» در ژانرهای تراژدی و کمدی در ونکوور اجراء کرده، با این اثر جدید، دست به تجربه‌ای جدید زده است. کارگردان این اثر (انوری) در این مورد می‌گوید: «دوست ندارم خودم را تکرار کنم. می‌خواهم هر دفعه با کاری نو، خودم را به چالش بکشم. به نظرم تراژدی به خاطر همذات پنداری تماشاگر، ساده ترین شکل اجرایی را دارد، کمدی سخت تر است و آنچه پیچیده تر از این دو است، نمایش موزیکال است. در نمایش موزیکال دو کار باید با هم اجراء شود و چنان درهم تنیده شوند که تماشاگر قدرت تفکیک آنها را نداشته باشد. از سویی متن نمایشنامه مانند هر اثر دراماتیک دیگر توسط بازیگران به صحنه آورده می‌شود و از سوی دیگر، کلام و حرکات، باید شکل موزون به خود گیرند. یکی شدن این دو بخش، سختی کار موزیکال است.»
او ادامه می دهد: «حکایت الهی نامه، داستانی عاشقانه است و به نظرم ذات این اثر، موسیقی می طلبد. در ایران، نمایش موزیکال به شکل تئاتر موزیکال غرب نداشته ایم. نبود چنین پشتوانه، کار را سخت می‌کنه ولی ما سعی کردیم با استفاده از موسیقی سنتی و حرکات فرم (رقص)، نمایش را به شکل استاندارد تئاتر موزیکال نزدیک کنیم. موسیقی در کار ما، فقط اجرای قطعات موسیقی سنتی در دستگاه های مختلف نیست بلکه سعی کرده‌ایم به موسیقی جنبه روایی بدهیم… در این کار، فرشته ذاکری به عنوان طراح حرکات موزون و رقصنده و سینا اتحاد به عنوان آهنگ ساز مرا همراهی می کنند.»
نمایش «دو تشت آب گرم و دو صد غزل ناگفته»، از جمله آثار نمایشی است که فقط متکی بر توانایی و خلاقیت هنرمندان ونکوور به مرحله‌ی تولید و اجراء درآمده است و این را باید به فال نیک گرفت که در سال جدید –بر خلاف سال گذشته- شاهد هنر آفرینی بیشتری از تئاتری های ونکوور باشیم. در این اثر، مرتضی مشتاقی، اسد بیگی، پرستو رحمانیان، رامین خوئی، زهرا سرپوشان، فرشید فخروی، ایمان کربلائیان، پریا نظری، پردیس کریمی، ترکان واحدی و فراز نیکزاد به نقش آفرینی خواهند پرداخت.
آرشیو نوشته‌ها و شناسایی نویسنده:
کیان ثابتی؛ روزنامه نگار، ادیتور و فعال در عرصه هنر تئاتر است.
ثابتی هنرجوی آموزشگاه بازیگری و کارگردانی سمندریان و همچنین هنرآموز دو کارگاه خصوصی فیلم‌نامه‌نویسی و شناخت فیلم استاد بهرام بیضایی بوده است. او با نمایش‌های یخبندان و صعود مقاومت پذیر آرتور اویی به عنوان بازیگر بر صحنه تالار وحدت و سالن اصلی تئاتر شهر ظاهر شده ولی به دلیل ممنوعیت و تمایل به تئاتر تجربی، به اجرای نمایش‌هایی در محیط‌های غیرتئاتری مانند منازل، انبارها و گالری‌ها پرداخت. از جمله نمایش‌هایی که او به عنوان کارگردان یا بازیگر حضور داشته می‌توان به؛ تک گویی از هارولد پینتر، استاد از اوژن یونسکو، هنر از یاسمینا رضا، مضرات دخانیات از آنتوان چخوف، آخرین نوار کراپ از ساموئل بکت، خرس از انتوان چخوف، ارتباط از ابراهیم مکی، اژدهاک از بهرام بیضایی و تعدادی از آثار قلمی خودش اشاره کرد.
کیان ثابتی، هم اکنون در حال تحصیل در رشته تئاتر، تحقیق و مطالعه در زمینه‌ی شیوه‌های جدید اجرای تئاتر و رقص و اجرای پرفورمنس آرت است.
هنر معقوله ای است که می تواند تغییر دهنده فرهنگ جامعه باشه و به طبع سینما یکی از پربازده ترین هنرها می باشد که مخاطب را درگیر خود کرده و می تئوتند بیشترین تاثیر را بر روی او گذارد.