چند شعر از شهرام فروغی مهر
شهرام فروغی مهر
۱
نقش اساسی تو
دارد از ندارد این گزاره گریه بالا می‌زند؟
حق من نیست
در این سرزمین سر راحت بر بالش
از بس که ابرها راه رفته و نرفته را
خواب‌های مرا در تصرف می‌خورند
خیال خوشی داشتم باد برد
بی‌سرزمین و تن
نمی‌دهم به هرچه باداباد سر
نداشتن تو بال اگر برایم نداشت
این داشتن غم تو قند است
بالاترم که پرتاب کرده‌ای مرا از خودت
افتاده در مزارع آتش به جان کی؟
حالا خودم را سبک می‌کنم در ابرها
پر می‌زنم به افق دورتر از تو
آب و هوایم را می‌خورم
جیک هم نمی‌زنم
هی تنهایی!
دست این گزاره نمی‌تواند
در تعبیر مرگ داشته باشد؟!
۲
ای زیبایی که عطر در هوا
در تو پنهان می‌خزم لای خطوط داغ
لباس‌های شیرینت
کشف تو را خون می‌خورم خورده است
نه گریه به دادم می‌رسد
نه حتّی بیداری پرتم می‌کند از کابوس ندیدنت
چقدر از کجا تنها نباشم؟
یا هی تنهایی‌ها را پس نزنم
تنهایم بگذارند!
لااقل تو را داشته باشم
لای کلماتی از جنس لطیف لبت
کجا ببوسمت که خدا نباشد؟
خورشیدی معشوقه‌طلب
در یقه‌ات تاب می‌خورد
من اعتراض دارم
خدا همه جا هست
دست می‌برم سبدی سیب آتشین
«ای سبدهاتان پر خواب!»[۱]
تنهایم نگذارید!
من از تنهایی می‌روم لای کتاب
تبدیل می‌شوم به عطر
آتش می‌گیرانم بر جلد و شیرازه
از فکرهای با تو دویدن در متن
بادم بزنید ای حواریون
تا بیشتر بگیرم دستت را
کار دستم می‌دهی ای خدا!
مقدّس‌تر از تن تو کتابی ندارم
قسم بخورم به آن به قرآن
لب بر رگت می‌گذارم
از مرزهای تو بیرون کشوری آزادم
به سیم‌خاردار پناه برده‌ام از بخت بد
و هزار و یک آیه در منع لب تو
بر لب ساقی بود لب خوری؟
گوش نکردم
لب شدم تناتن
و خوردن تو از انگشتان پا شروع شد!
۳
درناها در خواب کارون
برای خوزستان و سیل ویرانگر بهار۱۳۹۸
از سکوت تو چه رُسته در دریاها؟
جز درناهای سفیدی که نمی‌دانم کی به دنیا آمدند
و کجا سر به نیست شدند شدند؟
علامت سفیدی که پرچم نبود
با صلح هم میانه نداشت
پل به پل از بخت خودت رد شدی
رسیدی به خواب نخل‌ها در «محمّره»[۲]
تنها ماندی با خمپاره‌ها
حالا از لب‌های تشنه سیری
و آن همه ترکش که با تنت خوابیدند
نمی‌خواهم درخت بمیرم
تو که سر بریده در شط دویدی
خون همه‌ی خواب‌های مرا گرفت گرفته است
و چشم‌های سرخ من از گریه سیر برگشتند
سنگ اگر باشم غرقه به دف و کف
دستمالی رنگین برمی‌دارم
و «یزله»[۳] می‌کنم در «خفاجیه»[۴]
تا بالا بیاورم دهانم را به حرف
روی حرف تو ماندم
حرفت را به غریبه نزدم
بی‌هیچ خشکی راه خودم را ادامه می‌دهم
تا خود خلیج فارس گلویم را بدهکار هیچ سیلی نکنم
من تشنه به دنیا آمدم تشنه
از این دبّه‌های سفید حرف در می‌آید تشنه
آنجا که موج‌های بندری
منتظرند تا برسم با خرماها
آتش به کار و بار دنیا بگیرد هی
تنهایی در من ماهیان عجیبی را کشته است
کارون که می‌گویند یعنی دستی دستی کلّه‌ام را گرفتند
خواب‌های آبی بسیاری
در رگ‌هایم سرخ است «هورالعظیم»[۵]
این لوله‌های نفت را بردارید
با درناها قراری دارم بر «پل سفید»[۶]
اهواز سیاه پوشیده
و «تُشمال چپی»[۷]
از خواب خانه‌ها خراب برمی‌گردد!
۴
دنباله‌های تو
دل‌مشغولی خورشید
می‌زند به شهر به کوه
دنباله‌های تو کهکشانی را به آتش بکشد
من از کجا می‌دانستم
بی‌خواب کرده‌ای حجم عظیم ستارگان را؟
اصلا شبانه روز
درگیر فکرهای تو می‌چرخد به دور خودش
و شکل می‌گیرد در رنج بیداری این فهم
این تفاهم با تو
می‌تواند در سرنوشت دنیا دست ببرد برده است
از درک عطر فکرهای تو به روز می‌ریزم
از فهم گفت‌وگوی تو با شب بیدارم
حرکت در یاخته‌های زمین
از دست‌های تو در فکرهای من می‌رقصند
زیبایی می‌ریزد روی زمین
گستردگی دارد این رگ‌ها
زمین در تو بیدار می‌شود کهکشان می‌خوابد!
۵
زندگی این حرف‌ها ندارد
در چشم‌های تو کلماتی
چیزی گفتی؟
این حرف‌ها را نمی‌شود گفت
رنج کلمات را غروب کلمات را
و چیزهای بیشتری را
شعر خورد خورده‌ایم
آسمان را سنگ زد
و خدا را پایین آورد
از برج و باروی خویش
باید برای این همه زیبایی
روزی هزار بار بمیرم مرده‌ایم
ای کلمه که در آتش‌ها
سر از دهان من شاعر در می‌آوری
و خودت را به بیراهه
فروش این زبانه حق تو نیست
حق من؟
با کی حرف می‌زنم بی‌تو؟
بیا برای تمام حرف‌ها
کلماتی پیدا کنیم که شکل‌های بهتری داشته باشند!
۶
موی تو حال هوا را گرفت
موی تو از کادر می‌زند بیرون زده است؟
به هوای این شب زده‌ام
بیرون از خودم تنها رفتم
در عطر حرف می‌زنم با خودم می‌زنم بیرون
دری نمانده است که نبسته باشند
من از کدام جهت؟
باد صبا را به جرم عطر گرفتند
و سر به نیستی این کلمات
حتما راهی دارد به قانون
من کلماتم را فرستادم کلید شوند
قفل بارید از آسمان خدا
دست بسته می‌میرم برایت مردم
موهای تو می‌توانند عالم پیر را
و یک جوانی خوشگل در کادر
کی مشک‌فشان خواهدشد؟!
۷
دیوانه روی تو تنهاست
من اگر جهان بیشتری هم داشتم نداشتم
نمی‌خواستم بی‌تو هیچ خیابانی را
اصلا تو بگو دیوانه برو!
من از راه به تو می‌خوابم
از خانه در تو راه می‌روم
از غذا چیزی جز لب‌هایت
خوردن نمی‌خورم
در سفره‌ی دلم نیست
قاتقی بی‌عطر ریحان فکرهای تو
می‌تواند منظومه‌ای را بخرد چشمت
مرا فروخته‌ای؟!
«که از وجود تو مویی…»[۸]
نمی‌خواهم فردای قیامت خدا راهم را بگیرد
بگوید هی دیوانه برگرد این طرف!
جهنّمی دیگر از ندیدنت نداشتم
داشته باشم زیر زمین حتی
مگر چقدر راه مانده تا تو برسیم رسیدیم؟
بال اگر داشتم نداشتم
پروانه‌ی پشت یک پلکت بودم
و در غروب اول مرداد
از تو شهید می‌شدم!
۸
شناور در رنج شیرین شط
من از نداشتن‌ات
در رنج این شط شنا می‌کنم کرده‌ام
شطّی که در من ساختی دریا تویی
جنازه‌ام را به شعر رساندی
در ساحل سفید سینه‌هات
چقدر می‌توانی بی‌رحم باشی
آنقدر که مرگ
نامرد است تو بد نبودی
حتّی بیشتر تنهایی از توست
آنچه در پوست من اتفاق می‌افتد افتاده است
کلماتی است که نفس می‌کشم برای تو
من از زندگی می‌ترسم
واقعا چطور می‌شود در آب و هوا فرو رفت؟
نداشتن‌ات
سنگ بزرگی بود هست
با کوه از «سیزیف»[۹] گفتم
برنگشت نگاهم کند نامرد
نجاتم بده از زندگی
و پرتم کن از لبه‌ی هیچ
در هیچ‌های همیشه‌ی شیرین
از رنج این شطِّ دلخواهم!
۹
از تو چراغ بریز
فکر می‌کنم کرده‌ام
به تو با فکرهای خودم
مایل به هیچ تنی نبوده‌ام تنها تن تو
از این تاریکی چند چراغ بریز
متن خانه کمی رنگ و رو بگیرد
بخوابد در لالایی یک نفس
بیرون پریده ذهن مرا در تو
نه! هنوز هم از ترس
افتاده در دل تاریکی
تلخ می‌کشم به سر از کاسه‌ها که بی‌ساقی
اوقات کریه بی‌تو ولم نمی‌کند کجاست؟
دلم تاریک نیست
آن گوشه که حالت خوب است
حتما از حجم خنده‌های تو
باز هم چراغی هوس کرده‌ام می‌کنم
من از این فکرها بیرون پریدنم
پل برای پریدن است
و کارون
تاریک
تاریک…
من این چراغ را هر کجای «نادری»[۱۰] بگذارم
خیابان‌ها راه می‌افتند با روشنی
ای که تاریکی از تو می‌ترسم
در تو
می‌افتم!
۱۰
نقد فیلم خانه سیاه است
با احترام برای صدای آیه‌های زمینی: فروغ فرخزاد
جذامیان بی‌دلیل
دهان‌های خورده‌ی خود را
دنبال آن کلمه خوردند
یک پرنده همیشه در دلم تنهاست
من خفه خون گرفته‌ام
از بس که ترس سایه‌ها
اصلا به نگفته‌های من هم گیر می‌دهند داده‌اند
بازار گرفت‌وگیر شلوغ است
از سایه‌ی خودم حرف می‌برم برای خودم
چقدر می‌توانم با سیاهی خودم
در یک پیراهن بخوابم
و حرف از خورشید بزنم؟
اصلا منظورم آزادی نیست
و بال‌ها که پرنده‌اند فقط پرنده‌اند
«کرم نما و فرودآ…»[۱۱]
در این مدینه‌ی خاموش
میله‌ها پشت به پشت هم در رشد سایه‌ها
بیا به این که در گلوی همه گیر کرده دست بزنیم
خانه سیاه است
و فروغ این شعر
راه به جایی نمی‌برد الّا دهان تو!
——————————-
پی‌نوشت:
[۱]. سطری از سهراب سپهری شاعر معاصر
[۲]. المحمّره نام قدیم بندر خرمشهر
[۳]. نوعی رقص و پایکوبی عربی در خوزستان
[۴]. نام قدیم شهر سوسنگرد در خوزستان
[۵]. تالاب بزرگ هورالعظیم در خوزستان
[۶]. نام یکی از پل‌های قدیمی بر روی کارون در اهواز
[۷]. نواختن ساز و دهل در مراسم عزاداری در خوزستان
[۸]. که از وجود تو مویی به عالمی نفروشم (سعدی)
[۹].اشاره به اسطوره‌ی یونانی سیزیف
[۱۰]. نام یکی از خیابان‌های قدیمی و معروف اهواز
[۱۱]. رواق منظر چشم من آشیانه‌ی توست…(حافظ)
