ضدآچمز سیاسی در شطرنج دمکراسی
سهیل شریفان
سال‌ها ایالت پنجاه و یکم در سراسر دنیا ورد زبان‌ها بود. در جایی، متلکی بود در بیان سرسپردگی به امپریالیزم و جایی دیگر، جای‌گرفته در مرکز آرزوها و آمال مردمان.
این ترم و تعریف سیاسی در بیرون آمریکا و در میان آنها که از اساس درک درستی از این کشور حتی از حیث جغرافیایی و تاریخی نداشتند، کاربرد بسیار بیشتری از خود ساکنین اتازونی داشت. آمریکائیان عصر شکل‌گیری، اثر قدرت‌افزای پیوستگی را در یونیون و اتحادی که به تشکیل ایالات متحده منجر شد از نزدیک لمس کرده بودند.
آدمیان میانه قرن بیستم نیز، شاهد رأی قاطع اکثریت مهاجران آمریکایی‌شدۀ ساکن و متولد هاوائی بر علیه حزب جمهوری‌خواه این مجمع‌الجزایر بودند که زمینه را برای ارتقاء این منطقه تحت حمایت، به ایالت پنجاهم آمریکا فراهم کرد. نزدیک به ۹۵% مردم این منطقه با رأی خود، به هژمونی اقلیت عمدتاً نژادپرست سفید‌پوست پایان دادند.
این جابجایی قدرت که در سال ۱۹۵۴ به انحصار اقتصادی سفید‌پوستان جمهوری‌خواه نیز پایان داد، انقلاب هاوائی نام گرفت. تحول سیاسی عجیبی که در مدتی کوتاه به شکوفائی اقتصادی بزرگی انجامید و ضمن آنکه قدرت دموکراسی برای تغییرات اساسی، بدون خشونت‌ورزی و خونریزی را نشان داد، موجب رشک سایر انقلاب‌های لاتین و کارائیب شد. البته آن کشورها به‌دلیل دست‌اندازی‌های همین طرفداران حاکمیت مطلق‌العنان سرمایه‌داری آمریکایی، به زحمت بسیار دچار شده بودند. از جنگ‌های داخلی گرفته تا کودتا پشت کودتا. ولی مردم هاوائی، شهروند آمریکا بودند و نمی‌شد آنها را به جان هم‌انداخت تا همدیگر را بکشند! ازطرفی هاوائی رسما‌ً و در سازمان ملل، منطقۀ تحت حمایت آمریکا بود و این کشور نمی‌توانست بر علیه خودش کودتا کند!
فشارهای بین‌المللی، مناسبات و فضای جهانی متاثر از جنگ سرد و اهمیت حفظ وجهۀ جهانی الگوی آمریکائی نیز تاثیر فراوان داشت. بنابراین تنها چاره در رویاروئی با اراده مردم؛ تسلیم شدن بود.
ولی جدا از دادوهوار رسانه‌های دم‌دستی (مین استریم)، قدری دورتر که نگاه کنیم؛ کشورگشایی، سیطرۀ دریایی تا آنسوی اقیانوس آرام، توسعۀ ماهیگیری صنعتی، صاحب شدن منابع و معادن زیربستر اقیانوس و اشراف بر راه‌های دریائی؛ انگیزه‌های اصلی بود!
در طول زمان با پیوستن هر ایالت به مجموعه ایالات متحده، یک ستاره به پرچم این کشور افزوده شده است. ستارۀ اقبال هاوائی در زمان دولت دوایت آیزنهاور جمهوری‌خواه، سی‌و‌چهارمین رئیس‌جمهور آمریکا درخشیدن گرفت و چهل‌وسومین پرچم آمریکا را رقم زد.
در قرن بیست‌و‌یکم نیز آمریکائیان این اقبال را دارند که شاهد ورود ستاره دیگری در آغاز هزاره سوم به پرچم آمریکا باشند.
این ستارۀ تازه، نه از میانۀ اقیانوس آرام در غرب آمریکا، که این‌بار از واشینگتن دی سی در شرق این کشور امید طلوع دارد. دی سی؛ برگرفته از “ناحیه کلمبیا”، نام قدیم این منطقه است. این ناحیه که ۲۳۰ سال پیش از ایالت‌های ویرجینیا و مریلند جدا شد، محل استقرار دولت فدرال آمریکاست. بناهای کاخ سفید، کنگره، سنا، دادگاه عالی و چندین ساختمان دیگر از جمله وزارت خزانه‌داری و کتابخانه کنگره در این ناحیه است. پنتاگون؛ بزرگترین ساختمان اداری جهان، با فاصلۀ کمی در آنسوی رودخانه پتومک در ویرجینیا قرار دارد.
از آنجا که این منطقه ایالت نیست؛ در کنگره؛ تنها یک عضو انتصابی بدون حق رأی دارد.
برای سنا، مردمان واشنگتن دی سی؛ دو نفر را انتخاب می‌کنند. ولی هیچکدام از این دو برگزیده، قسم یاد نخواهند کرد و در جلسات سنا نیز حضور و حق رای ندارند و در واقع از سوی مردم؛ مأمور پیگیری درخواست‌شان برای ایالت شدن هستند! این درحالی‌ست که سایر شهروندان این کشور دستکم یک نماینده کنگره و دو سناتور را به نمایندگی خود برمی‌گزینند. هریک از پنجاه ایالت آمریکا، هر کدام دو سناتور منتخب دارند.
جالب است بدانیم در سال ۲۰۱۵ این ناحیه رسما‌ً با پیگیری کمیته حقوق بشر سازمان ملل در ردیف ملت‌ها و مردمان نمایندگی نشده در این سازمان به رسمیت شناخته شد!
آچمز سیاسی از همین‌جا آغاز می‌شود! از طرفی دولت ایالات متحده نمی‌تواند و نباید تحت حاکمیت هیچکدام از ایالات تشکیل دهنده خود قراربگیرد و از دیگرسو ساکنین این منطقه علی‌رغم پرداخت مالیات؛ هیچ نقش و دخالت موثری در امورات و تصمیمات این کشور ندارند.
واشینگتن دی سی که محل رسمی استقرار دولت ایالات متحده است با پیشنهاد حزب دموکرات این کشور می‌رود تا ستاره‌ای بنام خود کند. با گذشت ۲۳۰ سال از بنیانگذاری واشینگتن دی سی؛ سرانجام کنگرۀ با اکثریت دموکرات؛ در ۲۶ ژوئن ۲۰۲۰ رأی به ایالت شدن دی سی داد.
این منطقه با ۷۰۰،۰۰۰ نفر جمعیت، بیستمین شهر پرجمعیت آمریکا و از دو ایالت ورمانت و وایومینگ پرجمعیت‌تر است. از حیث پراکندگی نژادی، حدود نیمی از جمعیت آن سیاهپوست هستند. در دهۀ ۱۹۷۰ بیش از ۷۰% ساکنان آن سیاهپوست بودند. اگر لاتین‌تبارها، آسیائی‌ها و سایرین را به آنها بیافزائیم؛ هم‌اکنون بیش از ۶۰% غیرسفید‍پوست هستند. ساکنان این منطقه بیشترین سرانه تولید ناخالص ملی و بیشترین درآمد خانوار در آمریکا را دارا هستند.
در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، فراتر از ۹۲% مردم واشینگتن دی سی، به جو بایدن رأی دادند. با توجه به بافت جمعیت در صورت تبدیل به ایالت، سناتورهای منتخب این منطقه به احتمال قریب به یقین دمکرات خواهند بود!
آچمز در شطرنج به مهره‌ای گفته می‌شود که برای حفاظت از مهره‌ای ارزشمند و یا برای مسدود کردن مسیری از بازی بر روی مهره‌های حریف، در جای خود میخ‌کوب شده است و از دست رفتن و یا جابجائی آن خطر باخت به‌همراه دارد.
سنای آمریکا؛ سال‌های طولانی میان اکثریت لرزان دموکرات و جمهوری‌خواه دست بدست شده است. در ژانویه ۲۱۲۱، دموکرات‌ها که پیش از این، اکثریت کنگره را در دست داشتند؛ باردیگر اکثریت سنا را نیز بدست آوردند. ۵۰% دموکرات، ۵۰% جمهوری‌خواه. در قانون اساسی این کشور آمده که معاون رئیس‌جمهور، رئیس سنا هم هست و فقط در صورت بروز رأی برابر؛ برای گریز از بلاتکلیف ماندن قانون؛ صاحب رأی می‌شود. با ریاست جمهوری بایدن، دموکرات‌ها عملا‌ً هر دو قوه قانونگذاری شامل کنگره و سنا و همینطور قوه مجریه را دردست گرفتند.
قوه سوم تشکیل‌دهنده حاکمیت ایالات متحده، قوه قضائیه، در عمل استقلال نظر خود را در امور دادگاه‌ها حفظ می‌کند، جدا از اینکه قضات از سوی جمهوری‌خواهان ویا دموکرات‌ها پیشنهاد شده باشند. احکام صادره توسط قضات منصوب‌شده با حکم دونالد ترامپ در رد اتهامات تقلب از سوی دولت او به انتخابات ریاست جمهوری که خود او مجری آن بود؛ مؤید این استقلال رأی قضات است.
لازم به ذکر است که در پی حمله به کنگره در ششم ژانویه ۲۰۲۱؛ بیش از همیشه موضوع ایالت شدن دی سی و وجود فرماندار مطرح شد. گارد ملی دی سی زیر فرمان رئیس‌جمهور است. در ماجرای حمله به کنگره، به‌دلیل تاخیر بسیار که جای طرح آن اینجا نیست؛ بازگرداندن نظم به کمک گارد ملی ایالات مجاور صورت گرفت!
دلیل آچمز بودن دی سی برای جمهوری‌خواهان این است که در صورت تبدیل آن به ایالت، با ورود دو سناتور دموکرات دیگر به سنا؛ موازنه لرزان و آسیاب‌به‌نوبت گونه سنا؛ شاید برای همیشه به اکثریت یافتن دمکرات‌ها ختم شود.
به همین دلیل است که جمهوری‌خواهان به هر ترفندی که شده، مانع از ایالت شدن دی سی و در نتیجه ازدست‌رفتن سنا خواهند شد.
در حالی‌که اکثریت سادۀ پنجاه بعلاوۀ یک؛ که دموکرات‌ها دارای آن هستند برای تصویب لایحه کافیست، هر سناتوری می‌تواند با اطاله بررسی یا فیلی‌باستر به‌سادگی چوب لای چرخ بگذارد! بدین شکل که سناتور پشت میکروفون قرار میگیرد و با آسمان و ریسمان بافتن، ساعت‌ها وقت جلسه را میگیرد تا زمان بررسی به پایان برسد!
برای مواجه نشدن با این نوع کارشکنی، داشتن سه پنجم آرا یعنی ۶۰ رأی لازم است تا مصوبه را بی‌نیاز از زمان کافی برای بررسی، به تصویب برساند. با توجه به توضیحات بالا انتظار نمی‌رود دستکم ۱۰ نفر از جمهوری‌خواهان حتی با وجود مخفی بودن رأی؛ به این لایحه رأی مثبت دهند.
قدم بعدی کشاندن مجادله به دادگاه عالی، موسوم به رویاروئی آشکار یا اصطلاحا‌ً نوکلیر آپشن است. که ابتکار دموکرات‌ها در سال ۲۰۱۳ بود و جمهوری‌خواهان نیز در سال ۲۰۱۷ آنرا بکار گرفتند. بدین ترتیب که با بدست آوردن رأی پنجاه بعلاوه یک، با کشاندن لایحه به دادگاه، حکم دادگاه در مورد نافذ بودن سنت فیلی‌باستر در مورد این لایحه و همچنین احتمال تضاد آن با قانون اساسی را جویا می‌شوند.
دیر و یا زود، با ظهور ایالت پنجاه‌و‌یکم، ضدآچمز دمکرات‌ها به بن‌بست سیاسی واشینگتن دی سی بنفع مردم این ناحیه؛ پایان خواهد داد.
پی‌نویس:
در تهیه این مقاله از منابع زیر استفاده شده‌است:
The US Senate,
https://www.senate.gov/reference/virtual.htm
https://www.senate.gov/senators/majority-minority-leaders.htm
Library of Congress , LOC
https://www.loc.gov/item/2004668649/
U.S. Census Bureau
National Park Service, US Capitol
https://www.nps.gov/nr/travel/wash/dc76.htm
The National Guard, USA
https://www.nationalguard.mil/
US Federal National Guard
https://www.usa.gov/federal-agencies/national-guard
Washington DC Tourism Information, Congressman Brad Sherman
https://sherman.house.gov/resources/washington-dc-visitors/washington-dc-tourism-information
Hawaii Democratic Revolution of 1954
https://en.wikipedia.org/wiki/Hawaii_Democratic_Revolution_of_1954
Congresswomen Eleanor Holmes Norton
