ماجرای انتشار «رازهای سرزمین من» اثر رضا براهنی

ماجرای انتشار رمان براهنی از زبان دعایی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مدیرمسؤول روزنامه اطلاعات در مراسم پایانی بیستمین جشنواره مطبوعات و خبرگزاری‌ها که ۱۷ اسفندماه در تالار وحدت برگزار شد، خطاب به حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی – رییس‌جمهور – گفت: جناب روحانی عزیز من دلم می‌خواست در این‌جا که فرصت مناسبی بود که برای اولین‌بار گستاخی کردم و در محضرتان سخن گفتم، از ساحت تحمل شما، از بردباری و تدبیر شما، از گذشت و انسانیت و صفای شما، بخصوص در مقابل منتقدان و مخالفان‌تان، تقدیر کنم. این مظلومیت شما، این تحمل شما، پشتوانه ارجمندی است برای پیشرفت شما و محقق شدن آرمان‌های شما. من به انتخاب بسیار درخشان شما در وزارت ارشاد تبریک می‌گویم، هرچند خود من جزو کسانی نبودم که ایشان (علی جنتی) را پیشنهاد دادند. گزینه دیگری داشتیم، ولی بعد از انتخاب ایشان به تدبیر درست شما و انتخاب بسیار ارجمند شما پی بردم. ایشان در زمینه کتاب یاران خوبی انتخاب کردند.

دعایی در ادامه خطاب به رضا رفیع، مجری برنامه، که شعری طنز را با ردیف «کتابم گیر کرده توی ارشاد» خواند، اظهار کرد: به عزیزمان جناب آقای رضا رفیع عرض می‌کنم، الآن هیچ اثری در بخش کتاب ارشاد گیر نکرده و به همه کتاب‌ها به زیبایی پاسخ داده می‌شود و من مطمئنم ساحت تحمل و برخورد با دگراندیشان و دیگران می‌تواند نتیجه درخشانی داشته باشد. نمونه‌اش را عرض می‌کنم: در دوران وزارت ارشاد آقای خاتمی کتابی عرضه شده بود، رمان خیلی برجسته‌ای بود که مسائل زیادی داشت. معاون فرهنگی ایشان، آقای مهدی فریدزاده بود؛ انسان هوشمند‌، ارزشمند و عزیزی که نویسنده را خواست و با او با منطق، صمیمیت و صفا حرف زد. او هم با صمیمیت پذیرفت و آن رمان را به صورتی درآورد که چندین‌بار چاپ شد و یکی از برجسته‌ترین رمان‌های تاریخ کشور ما بعد از انقلاب است. آن کتاب «رازهای سرزمین من» اثر رضا براهنی است.

او افزود: من فکر می‌کنم الآن همین شیوه در بخش فرهنگی ارشاد در حال اعمال است. معاون فرهنگی ایشان (سیدعباس صالحی) نیز شخصیت بسیار نازنینی در حوزه و دانشگاه است. صلاحیت‌های اخلاقی، ایمانی و شخصیتی بسیار والا و ارزشمندی دارد و می‌تواند فضای فرهنگی جامعه را طوری پیش ببرد که خدای نکرده دغدغه‌ای برای هیچ‌یک از بزرگان و عزیزان وجود نداشته باشد. من به همه شما تبریک می‌گویم. خداوند همه شما را یاری کند.

به گزارش ایسنا، چندی پیش فرید مرادی، سرویراستار انتشارات نگاه، با بیان این‌که انحصار انتشار کتاب‌های رضا براهنی در اختیار این انتشارات است، درباره‌ علت نبودن کتاب‌های او در بازار کتاب به ایسنا، گفت: تجدید چاپ کتاب‌های براهنی ما از سال ۱۳۸۸ ممنوع شده است. از این سال به بعد، نامش در لیست ممنوع‌القلم‌ها جای گرفت و از آن پس دیگر کتاب‌هایش مجوز انتشار نگرفتند.

او در پاسخ به این‌که در این مدت کتاب «خطاب به پروانه‌ها»ی براهنی از سوی نشر مرکز تجدید چاپ شده است، گفت: آقای براهنی در پی قراردادی اجازه نشر کلیه آثار مکتوبش را به نشر نگاه واگذار کرده است، از قبیل کتاب‌هایی که دست نشرهای دیگر بوده است، اما چون به نشر ما برای چاپ این کتاب‌ها مجوز نمی‌دادند، ما به نشرهای دیگری که کتاب‌های او را منتشر می‌کردند، اعتراضی نکردیم. چون ما اول باید مسأله‌مان را با ارگان دولتی مسؤول حل می‌کردیم و بعد برای گرفتن حق انتشار آثار براهنی با دیگر نشر‌ها گفت‌وگو می‌کردیم. ممانعت ما از چاپ کتاب‌های او در دیگر نشرها فایده‌ای نداشت.

مرادی همچنین گفت: از سوی دیگر، بعید می‌دانم نشرهای دیگر هم بتوانند آثار او را چاپ کنند. چندی پیش دوستی یادنامه‌ای درباره‌ منوچهر آتشی برای دریافت مجوز ارائه کرده بود که شهرداری بوشهر ناشر آن بود. در این یادنامه مقاله‌ای از براهنی درباره آتشی آمده بود که سال ۴۰ در مجله «فردوسی» منتشر شده بود، اما ارشاد گفته بود این مقاله باید از یادنامه باید حذف شود، چون براهنی معاند نظام است و نباید اثری از او منتشر شود. دست آخر با کلی گفت‌وگو، مقاله براهنی در یادنامه می‌آید، اما اسمی از او برده نمی‌شود.

به گزارش ایسنا، رضا براهنی، نویسنده کتاب «طلا در مس»، مطرح‌ترین چهره‌ نقد ادبی ایران بوده که موافق و مخالف به این نکته اذعان دارند. هرچند برخی فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در سال‌های اخیر، متأسفانه او را از وادی ادبیات دور کرده است.

آهوان باغ، جنگل و شهر، شبی از نیمروز، مصیبتی زیر آفتاب، گل بر گستره ماه، ظل‌الله، خطاب به پروانه‌ها، رمان‌های روزگار دوزخی آقای ایاز، دو برادر آخر خطر در یک خط، چاه به چاه، بعد از عروسی چه گذشت، آواز کشتگان، آزاده خانم و نویسنده‌اش، رازهای سرزمین من، همچنین کتاب‌های خیام و فیتزجرالد در عصر ویکتوریا، طلا در مس (۳ جلد)، نقد تحلیلی شعر جدید، تجربه و خلاقیت در شعر و شاعری، قصه‌نویسی و کیمیا و خاک از جمله آثار منتشرشده براهنی هستند.