پاسخ به سئوالاتِ احکام عزاداری
حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح‌زاده، کارشناس مسائل فقهی به سئوالات شرعی مربوط به احکام عزاداری، مطابق با فتاوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پاسخ داده است. دوستان عزیزی که علاقه‌مند به پاسخ‌های این حجه‌الاسلام هستند می‌توانند به سایت ایسنا مراجعه فرمایند. مابقی خوانندگان می‌توانند پاسخ‌های اینجانب به همان سئوال‌ها را در زیر مطالعه فرمایند:
س: چه ویژگی‌هایی در مجلس عزاداری اهل بیت (ع) باید رعایت شود؟
ج: واقعاً آدم می‌ماند که این سئوال را چه کسی پرسیده است. در مملکت ما که نوزادان قنداقی را، به مجالس عزاداری می‌برند، این بابا اگر کلاس اول دبستان هم باشد باید ویژگی‌های مجلس عزاداری را بداند. محض احتیاط و گل روی ایسنا و حجه‌الاسلام فلاح زاده من به این سئوال پاسخ می‌دهم. یکی از ویژگی‌هایی که در مجلس عزاداری اهل بیت باید رعایت شود، نخندیدن است. تا می‌توانید طبیعی گریه بکنید. اگر گریه‌اتان نگرفت لااقل با دست جلوی چشمانتان را بگیرید تا از گریه کردن غیر طبیعی دیگران به خنده نیفتید.
س: استفاده از نذری‌هایی که با مال شبهه‌دار تهیه شده، چه حکمی دارد؟
ج: اولاً اگر سوشی و چلو کباب و از این تیپ نذری‌های طاغوتی بعد از انقلاب بود بخورید و خدا را شکر کنید. فقط ببینید خمس داده است یا نه. اگر نداده بود شکایت کنید. اگر داده بود، شما برای سوگواری رفته‌اید نه برای کشف حلال و حرام. در ثانی تداخل وظایف در ایام محرم مکروه نزدیک به حرام است از آن بپرهیزید. حتی اگر شما جزو عزیزان ناهی از منکر و آمر به معروف هستید. آنجا باید ذهنتان پیش ابا عبدالله باشد.
س: نظر رهبر انقلاب درباره برهنه شدن در عزاداری چیست؟
ج: اگر زن باشد که عزا را تبدیل به شادی و شور می‌کند و ایمان جوانان و مؤمنان را بر باد می‌دهد و قطعاً مدّ نظر سئوال کننده نبوده است. چرا که زنان شرکت کننده در عزاداری‌ها از اینگونه کارها مبری هستند. آنجا می‌مانند مردان، خود عزاداران که در حال کوبیدن بر سینه و کتف و سر و اعضاء و جوارح خود هستند، دیوانه نیستند که لخت بشوند. فقط می‌ماند تعدادی از این مداحانِ «دیسکو دو هزار» که بهتر است خیلی شورش نکنند که گندش بزند بالا. (آقا بی خیال. هفت تیر کشی توی اتوبان کافی است. لطفاً از درآوردن پیراهن بگذر!)
س: آیا لطمه زدن به بدن در عزاداری‌ها جایز است؟
ج: اگر خارجی پارجی‌ها نبودند و فیلم برداری نمی‌کردند که باعث آبرو ریزی بشود، ایراد شرعی ندارد. بالاخره عزاداری است نه عروسی. طبیعی است که آدم داغ‌دار موهای خودش را بکند. چنگی به صورتش بزند، زنجیری، قمه‌ای، چیزی به سری، به پشتی بکوبد؛ اما اگر باعث آبروریزی می‌شود باید خیلی تیتیش مامانی و مدرن عزاداری بکنید.
س: آیا هروله کردن در عزاداری اشکال دارد؟
ج: نه جانم، چه اشکالی دارد. هروله که فقط همین بالا و پایین پریدن‌های مداحان میلیاردر نیست که آهنگ‌های زنده یاد هایده را کش می‌روند. آن دویدن‌های پر اضطراب و هراس خواهر بزرگوار سید مظلوم است، وقتی که خبر شهادتش را شنید. البته این روایت هم درست است که ایشان بعد از شنیدن خبر، بیهوش شدند. پس بهتر است عوض بالا و پایین پریدن‌هایی که نوعی رقص را تداعی می‌کند، بیهوش بشوید که دشمنان کم بیاورند و سپس کف بکنند.
س: چرا علما در جلسات عزای سیدالشهدا هروله نمی‌کنند؟
ج: علمای ما در تمام سال در پست‌های مختلف مملکتی در حال هروله کردن هستند. خدا را خوش نمی‌آید در این ماه که مخصوص هروله کردن عمومی است، آن‌ها شما را از این مهم مذهبی محروم کنند. پس به جای این سئوال‌های بیهوده تا ماه تمام نشده تا می‌توانید، هروله کنید.
س: آیا ایجاد راه‌بندان و آلودگی صوتی در مراسم عزاداری اشکال دارد؟
ج: اتفاقاً پاسخ به این سئوال در روایات آمده است. روایت داریم از ابن عباس که فرمودند: «رفتم پیش مبارکشان (یادشان رفته بنویسند که منظورشان کدام مبارک بوده) ایشان فرمودند: فی پایتخت، الذین ایجاد راه بندون فی الماه العزا، یشتبهون الکفار و الذین آلوده بالصوت که خیلی بدتر من‌الهذا. الا به نواختن السنج والطبل که هذا لا ایرادون علی‌الخصوص در دهات و الروستاها والبلدون‌الاصغر.»
معنی تحت‌الفظی آن برای عزیزانی که عربی نمی‌دانند این است که در پایتخت و در نزدیکی قالیباف و بیت رهبری اشکال دارد، ولی در بقیه کشور هر چه بیشتر باشد افضل‌تر است.
س: گفتن ذکر ائمه بصورت تند و پشت سر هم (شور) جایز است؟
ج: بعله که جایز است. ما جایزتر از این چیزی نداریم. تمام مسئله همین شور است. شورِ شورِ شور هم که بشود جایز است. کسی که عزا دار هست حال خودش را نمی‌داند. مخصوصاً که مداح قهاری با حال او بازی کند و او را برساند به جایی که او بیفتد روی دور تند «تقدس» کسی نمی‌تواند حریفش بشود. حالا شما برو به ایشان بگو: «خر برفت و خر برفت و خر برفت».
س: خرید و فروش در روزهای تاسوعا و عاشورا چه حکمی دارد؟
ج: اگر شما شیر، نان، تخم مرغ، گوشت، مرغ، غذای بچه و خلاصه مایحتاج ضروری مردم را می‌فروشید که البته حرام است و خبر مرگتان باید ببندید و در مراسم عزاداری شرکت کنید. ولی اگر زنجیر و قمه و مایحتاج عزیزان سوگوار را می‌فروشید خالی از ایراد است و ثواب هم دارد.
س: نظر رهبر انقلاب درباره قمه‌زنی چیست؟
ج: اینگونه سئوالات را که دشمنان نظام و مذهب ما از آن سوء استفاده می‌کنند، نباید علنی بپرسید. ایمیل آدرس بدهید و معرفان خود را مشخص فرمایید، بعد از بررسی پاسخ شما ایمیل خواهد شد.
س: حکم لعن و سبّ بزرگان سایر مذاهب چیست؟
ج: ای بابا! خاک توی گورم. این چه سئوالی است؟ معلوم است که این از سئوالاتی است که نیازمند پاسخ ایمیلی است.
س: مقارن شدن ایام عزاداری با مناسبت‌هایی مثل شب یلدا و عید نوروز چه حکمی دارد؟
ج: اول زور بزنید که آن مناسبت‌ها را کنار بزنید. اگر نتوانستید، شهادت را یک جورهایی به آن مناسبت‌ها گره بزنید.
س: آیا می‌توان از اموال بیت‌المال برای مراسم عزاداری استفاده کرد؟
ج: به صورت مستقیم که خیر. چون گندش می‌زند بالا. باید بگویید مراسم در امام‌زاده‌ها برگزار شد. بعد پول‌ها را بریزید به حساب آن امام‌زاده. متصدی آن امام زاده می‌تواند پول‌ها را به خرج‌هایی که صلاح می‌داند (از جمله عزاداری) برساند.
س: آیا می‌شود «اضافه‌خرج» مراسم فاطمیه را در محرم خرج کرد؟
ج: بکنید آقا جان! اینقدر مته تهِ خشخاش نگذارید. همهٔ این‌ها، خرج یک خانواده می‌شود. این جیب و آن جیب کردن که اینقدر وسواس نمی‌خواهد.
س: آیا دریافت وجه برای مداحی اشکال دارد؟
ج: در کشور ما که الحمدلله مداحان نیازی به دریافت وجه ندارند. خود نظام طوری می‌دهد که کسی نفهمد و ریا به حساب نیاید. در کشورهایی که حکومت در دست غاصبین است باید به روضه‌خوان‌ها و مداحان پول منبر پرداخت بشود. بالاخره این عزیزان تا رسیدن به حکومت باید امورات خود را بگذرانند. نمی‌توانند که بروند پیتزا دلیوری بکنند.
س: در مجالسی که سخنان تفرقه آمیز گفته می‌شود، تکلیف ما چیست؟
ج: آقا! خانم! سوگواریت را بکن. شما را چکار به این ریزه‌کاری‌ها؟ شما حواستان به مصیبتی است که بر سر سرور آزادگان جهان آمده یا به فحشی که به فلان سنی سلفی می‌دهند؟
س: آیا مالیدن گِل به سر و صورت در ایام عزاداری اشکال دارد؟
ج: اگر دوربین فیلمبرداری در کار نباشد، کاه گِل بهتر از گِلِ خالی است و الا در شأن مذهب ما نیست که به دست بدخواهان بهانه بدهیم.
س: اگر نامحرم صدای نوحه‌خوانی یا گریه زنان را بشنود، اشکال دارد؟
ج: خیلی آخ اوخ بکنند، البته که اشکال دارد. نباید به مرحله‌ای برسد که مخل ایمان مردان بشود. شما که ایمان مردان را می‌شناسید! همینطوری گوش به زنگ ایستاده که یکی مخلش بشود.
پی نوشت یک: چون تا آخرین لحظه چاپ مطلب، عکسی از مراسم سوگواری امسال به دستم نرسید، برای شما عکسی را می‌گذارم که قبل از ماه محرم، از مدرسه کپری ۱۷ شهریور گرفته شده است. این مدرسه، در روستای «سر آهنگی چاهان» در فاصله ۵۰۵ کیلومتری جنوب زاهدان قرار دارد.
پی نوشت دو: اینهمه سئوال را من توانستم پاسخ بدهم. یک سئوال آقا دایی از من پرسید که در پاسخ دادنش عاجز ماندم. لطفاً شما به آن پاسخ بدهید: «ماه محرم، مبارک است یا نا مبارک؟»
