درس بزرگ شهروندان ترکیه به ما ایرانی‌ها

همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها بین ترکیه و آمریکا، ارزش لیر سقوط کرده است. درست همان اتفاقی که برای کشور ما افتاد اما واکنش مردم ترکیه بسیار متفاوت از واکنش ما بوده است. آنها هم در برابر صرافی‌هایشان صف کشیده‌اند، اما نه برای خرید دلار بلکه برای فروختنش. همزمان با دعوت اردوغان، بسیاری از مردم ترکیه شروع به فروختن طلاها و دلارهایشان کرده‌اند. جو حاکم بر کاربران ترک فضای مجازی هم دست کمی از بیرون ندارد و ویدیوهای زیادی منتشر می‌شد که در آن مردم در حال آتش زدن نمادین دلار هستند؛ اتفاقی که بعد از اعلام محاصره اقتصادی قطر از سوی مردم این کشور رخ داد و جبهه‌ای مردمی علیه ائتلاف به رهبری عربستان به وجود آورد؛ اتحادی که مدت‌هاست کارشناسان اجتماعی از نبود آن بین مردم ما حرف می‌زنند؛ فقدانی که طی چند سال گذشته بارها شاهدش بوده‌ایم و در ماه‌های اخیر با تلاش بی‌وقفه عده زیادی از مردم برای خرید دلار و سکه بیشتر به چشم آمده است.

یارانه‌ام را بده
وقتی دولت یازدهم روی کار آمد، اعلام کرد که پرداخت یارانه آن هم به همه مردم نه به نفع اقتصاد است و نه کار چندان آسانی است؛ به همین دلیل هم از مردم خواست که قبل از ورود دولت برای شناسایی افراد نیازمند به یارانه، کسانی که نیازی به ماهی ۴۵ هزار تومان یارانه‌شان ندارند از دریافت آن انصراف دهند، حتی اعلام شد که جای نگرانی وجود ندارد و کسانی که بعدتر پشیمان شوند می‌توانند انصرافشان را پس بگیرند. شاید باورکردنش سخت باشد، اما از مجموع ۷۵ میلیون و ۸۰۰ هزار ایرانی که قبلا یارانه دریافت می‌کردند فقط دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر انصراف دادند و ۷۳ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر باقیمانده مجددا برای دریافت یارانه ثبت نام کردند.

صف طولانی بدون کمبود
چرا راه دور برویم، همین چند وقت پیش درست هنگامی که شایعه‌های عجیب و غریب در مورد بحران اقتصادی پیش رو شنیده می‌شد، مسئولان نتوانستند مردم را به ویژه در استان‌های شمالی قانع کنند که خبرهای منتشرشده درباره کمبود قریب‌الوقوع بنزین دروغ است و نباید برای خریداری و ذخیره‌کردن بنزین تلاش کنند. روزهای زیادی استان‌های مختلف ایران با مشکل بنزین مواجه شدند، آن هم به این دلیل که بسیاری از مردم تلاش می‌کردند با خریداری چندصد لیتر بنزین و ذخیره آن در خانه‌شان هم بنزین روز مبادایشان را تضمین کنند و هم اگر خبر کمبود بنزین حقیقت داشت با فروش آن سودی به جیب بزنند. جدا از اینکه چنین کاری چقدر نظم بازار را به هم زد و صف‌های طولانی و کمبود بنزین به وجود آورد، احتمال بروز انفجار و آتش‌سوزی را هم به بقیه نگرانی‌ها افزود. در آخر هم بحران برخاسته از هیچ با دخالت پلیس فرونشست و اوضاع در پمپ بنزین‌ها عادی شد.

مهاجرت نمی‌کنیم
کمی قبل‌تر از ماجرای بنزین، شاهد مقاومت غیر قابل شکست مردم در استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم تا جایی که مدیران پیام‌رسان‌ها که یک‌جورهایی از فیلترینگ نمونه خارجی‌شان خوشحال شده بودند، کمی بعد اعلام کردند که دعوت از مردم برای استفاده از اپلیکیشن آنها برایشان تبدیل به ضد تبلیغ شده و در مردم مقاومت و بدبینی به وجود آورده است. در نهایت هم اعلام شد که بسیاری از مردم خودشان را با فیلترینگ تطبیق داده‌اند و چندین میلیون نفر مشتری ثابت فیلترشکن‌ها شده‌اند. شرایط حال حاضر برای خیلی‌ها این سوال را به وجود آورده که مردم ما را چه شده است؟ چرا وقتی گوشه‌ای از کشور با حادثه‌ای مانند زلزله مواجه می‌شود، صف‌های طولانی برای اهدای خون به وجود می‌آید و آنقدر مردم برای کمک هجوم می‌آورند که قابلیت ساماندهی آنها از بین می‌رود. در رویدادهایی مانند انتخابات هم می‌بینیم که ناگهان مردم برای به کرسی نشاندن خواسته‌شان چنان با هم متحد می‌شوند که هیچ تبلیغی حریفشان نیست، اما در مواردی مانند دلار، سکه و بنزین درست شاهد رفتاری معکوس هستیم.

[روزنامه شهروند]