ﺣﻀﻮر در دل ﻏﯿﺎب …
ﺳﻬﯿﻼ ﺻﺎدﻗﯽ
اﺳﺘﺎد ﭘﺮوﯾﺰ ﺣﺴﯿﻨﯽ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺳﺎل ۱۳۳۴ هـ. ش در ﺑﻨﺪرﻣﺎﻫﺸﻬﺮ اﺳﺖ. از اﯾﺸﺎن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ از آنﺠﻤﻠﻪ میﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎی «ﺷﻌﻠﻪ ﮔﯿﺎه»، «آواز ﻗﻮ»، «اﻧﺪوه ﻣﻨﺘﺸﺮ» «ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﺎران ﻣﺮا ﺑﻪ ﯾﺎد ﺑﯿﺎور»، «ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﮔﺮﯾﻪها ﯾﺎدم ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ»، «ﮐﻠﻤﻪ، ﺗﻨﻬﺎ ﮐﻠﻤﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ میﻣﺎﻧﺪ»، «ﺗﯿﺎرا» و … اﺷﺎره ﻧﻤﻮد. ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر در ﺣﻮزه‌ی ﺗﺮﺟﻤﻪ، داﺳﺘﺎن و ﻧﻘﺪ ادﺑﯽ ﻧﯿﺰ آﺛﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻠﯽ از اﯾﺸﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ «ﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺗﭙﺶهای دﻟﺖ» آﺧﺮﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ اﯾﺸﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎل ﺟﺎری ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺘﺸﺎرات ﻫﺰاره ﻗﻘﻨﻮس ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر رﺳﯿﺪه اﺳﺖ. اﺷﻌﺎر اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎی ۱۳۷۹ ﺗﺎ ۱۳۸۹ ﺳﺮوده ﺷﺪه اﻧﺪ و ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻨﯿﻦ ۴۵ ﺗﺎ ۵۵ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺷﺎﻋﺮ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ۴۴ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻌﺮ ﺑﺎ ﺑﯿﺎﻧﯽ روان و ﺻﻤﯿﻤﯽ، و ﻫﺎﯾﮑﻮﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﺶ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﺘﻠﻒ در ۹۳ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﺷﻌﺎر اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ، وﺻﻒِ اﻧﺪوه ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺖ در ﻏﯿﺎب ﻣﻌﺸﻮق. ﮔﻮﯾﺎ در ﻣﯿﺎن ﺳﻄﺮﻫﺎ ﭼﯿﺰی ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭼﯿﺰی ﮐﻪ از ﺷﺎﻋﺮ دور ﻧﯿﺴﺖ. ﻏﯿﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺣﻀﻮر میﮔﻮﯾﺪ و ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻪ ﺻﯿﻐﻪ ی دوم ﺷﺨﺺ ﺑﺎ او ﺳﺨﻦ میﮔﻮﯾﺪ. وﺻﻒ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺳﺖ، وﺻﻒ روﯾﺎ و ﺷﺐ و ﺳﺘﺎره‌ی ﯾﺎد اﺳﺖ. از ۱۱ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻌﺮِ ﺗﻘﺪﯾﻤﯽِ اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ، ﻫﻔﺖ ﺷﻌﺮ، ﺳﻮگ ﺳﺮوده اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻏﯿﺎب اﺷﺎره دارد. اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ از ﻧﺎم ﮔﺬاری ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ و ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺷﻌﺎر میﺗﻮان ذﻫﻨﯿﺖ ﺷﺎﻋﺮ را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﻮد (۱ ر.ک. ﺷﻔﯿﻌﯽ ﮐﺪﮐﻨﯽ، ۱۳۸۶: ۴۴۲)، ﻋﻨﻮان «ﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺗﭙﺶهای دﻟﺖ»، ﺑﺮ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻦ، زﻧﺪﮔﯽ، ﺣﯿﺎت و ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ﻋﻨﺼﺮ ﻏﺎﯾﺐ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮر اﺷﻌﺎر و در وﺟﻮد ﺷﺎﻋﺮ، دﻻﻟﺖ دارد. اﮔﺮﭼﻪ ﻓﻀﺎی ﻏﻢ آﻟﻮدی ﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ «ﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺗﭙﺶهای دﻟﺖ « ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎی ﺗﻢ ﻓﺮاق آن، ﺣﺎﮐﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻫﻤﺎن ﺣﻀﻮری ﮐﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﻄﻮر ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ، ﻋﺒﺎراﺗﯽ ﺑﺎ ﺑﺎر ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﻟﺒﺮﯾﺰ از اﻣﯿﺪ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﻢ ﻧﯿﺴﺖ، از ﺟﻤﻠﻪ: «ﺑﺎﻧﻮی ﻣﺮﻫﻢ آﻧﺎ / ﭘﻮﻟﮏ ﺳﺘﺎره ﺳﻨﺠﺎق میﮐﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻪی ﺗﯿﺮه‌ی ﭘﺮﺳﻪهاﯾﻢ« (ﺣﺴﯿﻨﯽ، ۱۳۹۸: ۸)، «ﺷﺐ ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪ/ ﺷﺐ ﻫﺮ ﭼﻘﺪر ﺑﻠﻨﺪ/ ﺑﯽ ﺳﺘﺎره ﻧﻤﯽ ﻣﺎﻧﺪ« (ﻫﻤﺎن: ۲۱)، ﺑﻬﺎر ﻫﺮﮔﺰ روﯾﺎ ﻧﺒﻮده، ﺑﺎور ﮐﻦ« (ﻫﻤﺎن: ۲۹)، «ﻫﺮ اﻧﺘﻈﺎری را ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻫﺴﺖ/ ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ ﺳﺘﺎره‌‌ها را ﺷﻤﺮدی/ ﮐﺴﯽ ﺑﻪ در ﺧﻮاﻫﺪ زد« (ﻫﻤﺎن: ۲۵) و ….
ﻫﺎﯾﮑﻮﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺳﺎزی و درﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎﺧﯿﺮی ﻣﺨﺎﻃﺐ، اﻧﺴﺠﺎم ﺑﯿﺸﺘﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ ﮐﺘﺎب دارﻧﺪ. اﮔﺮﭼﻪ در ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ ﮐﺘﺎب ﻧﯿﺰ ﮐﺸﻒهای ﺧﺎص ﺷﺎﻋﺮ و ﺑﺎزی‌‌های زﺑﺎﻧﯽ او ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ. ﺗﺼﺎوﯾﺮی ﮐﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ را دﻋﻮت میﮐﻨﺪ ﯾﮑﺒﺎر دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه‌‌ها و آﻓﺮﯾﻨﺶ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای دﯾﮕﺮ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺼﺎوﯾﺮ و ﮐﺸﻒهای ﺷﺎﻋﺮ میﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﺒﺎرات زﯾﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد: «ﺳﺎز ﮐﻨﺴﺮت ﻓﯿﻼرﻣﻮﻧﯿﺎ/ ﭘﺮ از اﻧﺪوه ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮ اﺳﺖ« (ﻫﻤﺎن: ۷)، «اﻣﺎ ﯾﺎد ﺗﻮ آﻧﺎ / ﺑﺮﻓﻬﺎی ﻗﻠﻪی ﻣﺎﺳﯿﺲ را ذوب میﮐﻨﺪ/ ﺗﺎ درﯾﺎﭼﻪی ﺳﻮان از ﺷﺎدی ﺳﺮﺷﺎر ﺷﻮد» (ﻫﻤﺎن)، «اﺑﺮو ﻣﻪ ﺷﺐ را اداﻣﻪ می‌دﻫﻨﺪ» و«درﺳﺖ در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺧﻮرﺷﯿﺪ و ﺧﺰان» و «ﻋﻤﺮم دو ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﻮده اﺳﺖ» (ﻫﻤﺎن: ۱۲)، «ﻫﻤﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﻃﻠﻮع ﻧﮑﻨﺪ ﺻﺒﺤﯽ/ ﮐﻪ ﭘﻠﮏها ﺧﻤﺎر ﺗﻮ ﭘﺮده را ﮐﻨﺎر ﻧﺰﻧﻨﺪ» (ﻫﻤﺎن: ۱۶)، «وﻗﺘﯽ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪای ﻧﺎم ﻫﻢ ﻧﺪاری/ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﻫﻤﻪ ﻧﺎم‌‌ها ﯾﮑﯿﺴﺖ» (ﻫﻤﺎن: ۱۸)، «ﻧﺎم ﺗﻮ را ﺑﻬﺎﻧﻪ ﮐﺮده‌ام ﺗﺎ ﻣﺮگ را ﮐﻠﻤﻪی ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﺮده‌ام ﺗﻮی ﻣﺸﺘﻬﺎﯾﻢ» (ﻫﻤﺎن: ۴۰)، « ﺑﺎﻧﻮی ﻣﺮﻫﻢ آﻧﺎ/ رﮔﻬﺎی آﺑﯽ ﻣﻦ روی ﻫﻤﻪی دﮐﻞها رﯾﺨﺘﻪ اﺳﺖ»(ﻫﻤﺎن)، «ﺳﻨﮓ ﮔﻮرﻫﺎ را ﻫﯿﭻ دﺳﺘﻪ ﮔﻠﯽ ﺟﻼ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ» (ﻫﻤﺎن: ۳۰)، «ﭼﻘﺪر آه ﮔﻢ ﺷﺪه در اﻟﻮار ﺳﻘﻔﻬﺎ …» (ﻫﻤﺎن: ۵۲)، «ﻋﺸﻖ را ﺑﻪ ﺑﻬﺎ می‌دﻫﻨﺪ ﻧﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ» (ﻫﻤﺎن: ۵۷)، «ﭘﻨﺠﻪی ﭘﻠﺸﺖ ﭘﻠﻨﮓ ﻣﮕﺮ/ ﺑﺎﻓﻪ ای از ﯾﺎل ﺗﻮ ﭼﯿﺪ؟» (ﻫﻤﺎن: ۵۴)، «در ذﻫﻦ ﺑﺒﻪ ﻓﺮﯾﺎد/ اﻣﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن آرام/ ﺑﮕﻮﯾﯽ ﺑﯿﺪارم» (ﻫﻤﺎن: ۶۰)، «ﺗﺎ ﮐﯽ ﺳﯿﺮ و ﭘﺮ ﺑﮕﺮﯾﺪ در ﻣﻄﺒﺦ/ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪی ﭘﯿﺎزﻫﺎ» (ﻫﻤﺎن: ۶۲)، «ﮔﺎﻫﯽ ﻧﮕﻔﺘﻦ، ﯾﻌﻨﯽ ﮔﻔﺘﻦ» (ﻫﻤﺎن: ۶۳)، «رﻓﺘﮕﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاب ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن را ﺟﺎرو میﮐﻨﻨﺪ» (ﻫﻤﺎن: ۶۶)، «ﺑﺮﮔﻬﺎی ﺧﯿﺲ و ﻣﭽﺎﻟﻪ/ ﻏﺮﺑﺖ درﺧﺖها را/ ﺻﺒﻮراﻧﻪ/ ﺟﺎر می‌زﻧﻨﺪ» (ﻫﻤﺎن: ۶۷) و …
از دﯾﮕﺮ ﻣﻮاردی ﮐﻪ در ﺧﺼﻮص اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ میﺗﻮان ﮔﻔﺖ، ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻪی ﺷﺎﻋﺮ اﺳﺖ، ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﻣﺜﻞ «ﻗﻼده‌ی ﺗﻘﺪﯾﺮ» (ﻫﻤﺎن: ۱۲)، «ﺳﺎﻋﺘﻬﺎی ﻣﺸﮑﻮک» (۱۸)، «ﺟﺎﻣﻪی ﺗﯿﺮه‌ی ﭘﺮﺳﻪهاﯾﻢ» (۸)، «آﺳﺘﺎﻧﻪی ﺑﺴﺘﻪی اﻧﺘﻈﺎر» (۲۵)، «ﺻﯿﻘﻞ ﻗﻠﺒﻬﺎ» (۳۰)، «ﻏﮋاﻏﮋ ﻟﻮﻻی ﭘﻨﺠﺮها» (ﻫﻤﺎن)،« زوزه‌ی ﻗﻄﺎرﻫﺎ» (۱۷) و …
در ﺧﺼﻮص ﻧﺎم ﮔﺬاری ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻋﺮ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮارد، ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ و ارﺗﺒﺎط ﻧﺎم و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺷﻌﺮ را رﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﻮل ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ «واژه ﯾﺎ واژﮔﺎنِ ﻋﻨﻮان» ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻀﻤﻮن ﺷﻌﺮ ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺎ دﻏﺪﻏﻪهای ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮارﮐﻨﺪ و اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط دﻟﭽﺴﺐ ﺗﺮ میﺷﺪ اﮔﺮ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻠﻤﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮی میﺷﺪ، اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ میﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﻌﺮ «ﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻧﺸﺎن ﺗﭙﺶهای دﻟﺖ» ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای روان و ﺻﻤﯿﻤﯽ اﺳﺖ. ﺷﻌﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻠﻮص و دﻟﺘﻨﮕﯽ ﺳﺮوده ﺷﺪه اﻧﺪ.
ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ۱۳۹۸
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- ﺷﻔﯾﻌﯽ ﮐدﮐﻧﯽ، ﻣﺣﻣدرﺿﺎ. (۱۳۸۶). زﻣﯾﻧﮫ اﺟﺗﻣﺎﻋﯽ ﺷﻌر ﻓﺎرﺳﯽ، ﺗﮭران، ﻧﺷر اﺧﺗران
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
