امنیت دریای سرخ یا دفاع نامحسوس از اسرائیل؟
به باورم آنچه در منطقه دریای سرخ و خاورمیانه در جریان است، بازی با آتش است و بدتر شدن شرایط استرتژیک برای کشورهای منطقه به سود اسرائیل. عملیات نظامی مشترک آمریکا و انگلیس در دریای سرخ و کشورهای عراق، سوریه و یمن، بنزین ریختن بر خرمن آتشی است که شعله‌هایش در حال فروزان شدن است.
من فکر می کنم هر دو عملیات انجام شده از طرف نیروهای آمریکایی متأسفانه به قضاوت‌های نادرست راهبردی اشاره دارد که موقعیت آمریکا و غرب را در خاورمیانه و در سطح جهانی تضعیف می‌کند. (این را نمی‌گویم تا از آمریکا حمایت کرده باشم. میگویم که اگر داوری‌های نادرست آمریکا کاسته شود، احتمال شعله‌ور شدن آتش جنگ و خون‌ریزی هم کاهش خواهد یافت.)
تشدید غیرضروری شرایط جنگی در منطقه
می‌دانم که ایالات متحده برای دفاع از امنیت کشتیرانی بین‌المللی باید به حملات اخیر علیه نیروها و کشتی‌های آمریکایی پاسخ دهد، اما حملات ایالات متحده را «تشدید نامتناسب (و احتمالاً غیرضروری)» می‌خوانم زیرا وضعیت دریای سرخ و عراق را خطرناک‌تر و مخاطره‌آمیزتر می‌کند.
در کوتاه مدت، این حملات ممکن است برای رئیس‌جمهور جو بایدن ارزش سیاسی داخلی داشته باشد، زیرا به نظر می‌رسد او دست روی دست نگذاشته و در سیاست دفاعی فعال است. این کنش چه‌بسا پاسخی باشد به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که حاضر به تسلیم شدن در برابر فشارهای آمریکا برای کاهش سرعت حملات نیروهای نظامی کشورش به غزه نیست، و با این کار، بایدن تحقیر شده است.
حمله حوثی‌ها در دریای سرخ و حمله شبه نظامیان شیعه به نیروهای آمریکایی مستقیما با جنگ غزه مرتبط است و بخشی از مردم در خاورمیانه به عنوان اعتراض مستقیم علیه اسرائیل از آنها حمایت می‌کنند. به باورم اگر آتش‌بس در غزه برقرار می‌شد، یا اگر ایالات متحده در همان روزهای نخست که چند قطع‌نامه را وتو کرد، با آن موافقت می‌کرد، هم حوثی‌ها و هم شبه‌نظامیان به احتمال زیاد حملات را متوقف می‌کردند.
درگیری اساسی
اسپن بارت اَیده، وزیر امور خارجه نروژ، امروز یکشنبه در گفتگو با خبر صبح‌گاهی تلویزیون ملی نروژ، اعلام کرد: “این اشغال مناطق فلسطینی و جنگ توسط اسرائیل است که موجب حمله‌های اخیر علیه اهداف و کشتی‌های آمریکایی در دریای سرخ است.”
او به خبرنگار خبر آخر هفته NRK Helgemorgen می‌گوید: درگیری اساسی در اینجا مناقشه اسرائیل و فلسطین است و جنگ ظالمانه‌ای که اکنون در غزه شاهد آن هستیم. او می گوید: – درواقع همین جنگ است که بهانه‌ای شده برای بسیج عوامل هرج و مرج در اطراف منطقه.
وزیر خارجه نروژ ادامه می‌دهد: «اگر با خود تعارض اساسی مقابله نکنیم، فکر می‌کنم این موضوع می‌تواند به سرعت بدتر شود. – از سوی دیگر، اگر اکنون از وضعیت دهشتناک و وحشتناکی که در میانه آن قرار داریم برای پیشرفت در مسئله اسرائیل و فلسطین استفاده کنیم، ممکن است از تأثیر گروه‌های مختلف نیابتی که اغلب از کمک‌های ایران برخوردارند، کاسته شود.
مردم را در دام تمامیت‌خواهان انداختن
به باورم، حملات آمریکا “به عنوان حمایت بی‌چون و چرا از جنگ اسرائیل در غزه” به‌نظر می‌رسد که تصمیم دشواری هم بوده، در نهایت به زیان آمریکا و غرب خواهد بود زیرا این امر در هر صورت حمایت از ایالات متحده و غرب را تضعیف می‌کند. (در این معنا، دست نیروهای تمامیت‌خواه و تندرو اسلامی برای فریب مردم منطقه که بیشترین‌شان توان بررسی آنچه پیرامونن‌شان می‌گذرد را ندارند، باز خواهد ماند تا با تحفه دین و بهشت، خطر نابودی اسلام و مسلمین، سیاه شدن غیرت اسلامی و… را به مردم عرضه کند و با نیرنگ وادارشان کنند از سیاست‌های نامردمی‌شان پشتیبانی کنند.)
یادمان باشد که این حملات همچنین موجب افزایش محبوبیت شبه‌نظامیان مسلمان شیعه در عراق و حوثی‌ها و در نتیجه ایران که از آنها حمایت می‌کند، خواهد شد.
به همین دلیل، هشدار می‌دهم که یکی از پیامدهای عملیات بی‌تدبیر آمریکا و انگلیس می‌تواند این باشد که عراق از نیروهای آمریکایی بخواهد کشور را ترک کنند که افزون بر هرج و مرج احتمالی، خواسته جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران و حشدالشعبی عملی خواهد شد تا بتوانند بیش از اکنون در منطقه آتش‌افروزی کنند. شبه‌نظامیانی که ایالات متحده به آنها حمله می‌کند احتمالا در درازمدت تقویت خواهند شد. چنانچه اکنون شاهد فعال شدن دوباره داعش در گوشه‌گوشه کشورهای منطقه و به‌ویژه افغانستان و ایران هستیم.
تشدید ترس
فکر می‌کنم که باید از ناامنی درازمدت کشتیرانی در دریای سرخ هراس داشت و به همین دلیل معتقد نیستم که حملات آمریکا باعث می‌شود حوثی‌ها حملات خود را متوقف کنند.
یادمان باشد که حوثی‌ها سال‌هاست که در جنگ با عربستان سعودی بوده‌اند و در حفاظت از قابلیت‌های خود و بازسازی نسبتاً سریع بسیار ماهر هستند.
بنابراین پیامدهای حملات آمریکا ممکن است این باشد که حوثی‌ها حملات خود را علیه کشتی‌های غربی افزایش دهند. علاوه بر این، روند جاری برای یافتن راه‌حل صلح‌آمیز برای جنگ در یمن تضعیف شده است.
عدم‌وجود دیپلماسی
به شدت بر این باورم که تنها راه حل درست دیپلماسی است. به همین خاطر هم انتظار دارم غرب؛ آمریکا و اروپا، با توجه به منافع درازمدت انسانی باید دیپلماسی بیشتری از خود نشان دهند. معتقد هستم که بایدن، رئیس جمهور آمریکا که با کنش‌های تند نخست‌وزیر اسرائیل گویا به شدت تحقیر شده و حتا یاران حزبی‌اش او را سرزنش می کنند، با راهکار دیپلماسی می‌تواند دستاوردهای بسیار بیشتری کسب کند.
آنچه در دو عملیات نظامی شاهد آن هستیم، عدم وجود دیپلماسی مؤثر به‌ویژه از سوی آمریکاست.
– وضعیت دریای سرخ می‌توانست به صورت دیپلماتیک تثبیت شود، یا با فشار برای آتش‌بس در غزه یا با یک روند دیپلماتیک بین حوثی ها و ایالات متحده. تا آنجا که به شبه‌نظامیان در عراق و سوریه مربوط می‌شود، آنها در ابتدا به سختی خواهان تشدید تنش هستند.
زنگ‌های جنگ فراگیر از نوع اتمی‌اش هم در راه است
امروز یکشنبه،، چهارم فوریه ۲۰۲۴ خبر رسیده که دو طرف آمریکا و روسیه تهدید به استفاده از سلاح‌های مرگبار اتمی کرده‌اند. اگرچه تا این لحظه کسی حاضر نیست خبری که در سه روزنامه و شبکه خبری؛ گاردین، اسکای‌نیوز و تلگراف در این مورد منتشر شده است را نه تایید کند و نه انکار، اما تصویرهای هوایی منتشر شده بر درست بودن این خبر اصرار دارد. از سوی دیگر معاون وزیر خارجه روسیه روز سه شنبه هفته پیش اعلام کرد که انتقال موشک‌های اتمی آمریکا به خاک انگلیس، بازی با آتش است و جوازی برای روسیه که کنشی متقابل داشته باشد.
امید که چنین نشود و با درایت و دیپلماسی گرفتاری‌های سیاسی امروز جهان که تبدیل به گرهی کور شده، حل شود.
آرشیو نوشته‌ها و شناسایی نویسنده:
عباس شکری روزنامه نگار، نویسنده، مترجم آزاد پژوهشگر خبرگزاری نروژ و موسس نشر آفتاب در نروژ است. او دارای دکترا در رشته‌ی «ارتباطات و روزنامه نگاری» است که اینک همکاری خود را با سایت شهرگان آغاز کرده و آثار او همچنین در نسخه چاپی شهرگان نیز منتشر می‌شود.
