برآیندی برفرآیندِ تریلوژی
تریلوژی (trilogy) اثری است که حاوی سه قسمت یا بخش مستقل است که هربخش مضمون و مفاهمه های واحد و همگن و هم صدایی را با هم دارند. ارتباطِ نزدیک به هم از لحاظِ مضمون و سلایقِ فکری-زبانی و علایقِ روحی – روانی از دیگر مؤلفه هایی است که درتریلوژی یا سه گانه نویسی وجود دارد. تریلوژی میتواند به اثری سه گانه اطلاق شود که روی هم نوعی داستانِ بلند و دنباله دار را تشکیل میدهند و پی آمد این داستان میتواند یک افسانه یا اسطوره ی کاملی را شامل شود. درقدیم الایام تراژدی سه تایی درجشن های مذهبی و تئوکراسی و باورداشت های سُنتی اقوام اجرا می شده است. به مانند:«اُورست» اثر اشیل در سده ی پنجم (ق.م) که بهترین گونه و نمونه ی تراژدی سه تایی محسوب میشود که سرگذشت آگامنون اُورست را به طور گسترده دربرمیگیرد. سه گانه نویسی درادبیات داستانی معاصر تعریف فرآرونده و کارآمدی را به خود اختصاص داده و یکی از مهم ترین مباحثِ کاربردی و پُرکاربردِ ادبیات غرب به شمار میآید به طوری که نویسندگان بسیاری تحت عنوان سه گانه نویسی دست به افرینش آثاری زدهاند که جامعه ی نقد ادبی با معیارهایی مشخص این آثار را به نام تریلوژی ( سه گانه نویسی) شناخته است. ریشه ی این مفهومِ کارکردمند مرتبطِ با جامعه ی غرب نیست اما جامعه ی غرب توانست این مفهوم را دریک چارچوب نظری بسط و گسترش بدهد و آن را درقالب یک پراگماتیسم(عمل گرایی) محض به بایش و نمایش بگذارد و با بالندگی و تقویت ترجمه درایران این ژانر ادبی وارد ادبیات داستانی ما نیز شد و به مرور زمان خودش را دردیگر شاخک های ادبیات نشان داد. با این که سه گانه نویسی درادبیات ایران تازگی دارد و تقریباً مفهومی نوجویانه است و اگرچه چندان به ماهیت و هویت و معیارهای کارکردی آن پرداخته نشده اما بستر ادبی و فرهنگی – تاریخی این کُهن بوم قابلیّت فکری و درایتِ زبانی آن را دارد تا که بتواند دست به پژوهش هایی همه جانبه و حائزِ اهمیت و تأمل برانگیزبزند و آثاری را به عنوان نمونه به جهان معرفی نماید. تریلوژی دارای پیکربندی مستحکمی از نقطه نظر تعارف و مصادیق است و درادبیات جهان و ادبیات ایران برخلاف برخی ازایده ها، نظر برآن است که می توان ادبیات (شعر و داستان) این سرزمین را با سایر ادبیاتِ ملل مقایسهِ تطبیقی کرد و به تفاوت ها و برابری ها درجهتِ نیلِ به هدف و جامعه ی هدف مشخصی دست یافت. ازاین منظر ، این گفتمان میتواند بستر خوبی برای تحقیق و پژوهشِ نویسندگان و شاعران و حتا هنرمندان و دانشجویان باشد و پرسش هایی اعم از:
۱- بررسی کیستی و چیستی تریلوژی
۲- براساس چه معیار و مشخصه‌ها و کاربست‌هایی میتوان آثار یک نویسنده یا شاعر را تریلوژی دانست و خالق اثر را سه گانه نویس خواند
۳- چه شباهت‌هایی در بین ادبیات جهان و ادبیات فارسی وجود دارد که این شباهت‌ها میتواند به تقویت زبان و اهمیّت هرچه بیشتر فرهنگ کمک کند و اتیمولوژی (ریشه شناسی حقیقت واژه) تریلوژی و از چه زمانی آغاز به کار نموده
۴- در چه شاکله و شاخصه‌هایی به توفیق دست یافته و چگونه آیندهای را برای آن میتوان ترسیم کرد جملگی پرسش‌هایی است که می توان مطرح نمود.
از این نگاه اگر چه سه‌گانه نویسی توسطِ غربی‌ها ترغیب و تقویت شد و غربی‌ها به این فرآیند ادبی برآیندی قابلِ فهم و درک و علمی و مدرنیّتی کارآمد را اضافه نمودند اما مدنیّت و تمدن کُهنِ ملل، دو کُهن الگوی مهم‌اند که دربطنِ خویش میتوانند دارای تنوع فرهنگ و تطورزبان و گستردگی مفاهیم را به همراه داشته باشند. اصولاً درکشورهایی که تاریخ و تمدن و البته خط و زبان قابلِ توجهی داشته‌اند سه گانه نویسی میتواند جایگاه بهتری داشته باشد ولی علمی کردن و عملی نمودن هر مفهومی و شاخ و برگ دادن به درختِ این مفهوم میتواند از همه چیزمهم تر باشد که شوربختانه خیلی از مفاهیم چندگانه مفهوم درکشورهای متمدن و صاحبِ تاریخ وجود دارد اما این مفاهیم درقالبی تازه‌تر و کارآمدتر به دایره‌ی پژوهش و تحقیق نیامدهاند.
یک ژانر سینمایی و یا یک رمانِ بلند نیاز به داستان‌هایی به هم پیوسته دارد و چه بسا داستان‌هایی ناپیوسته و متفاوت نیز دریک ژانر سینمایی، قابلیّت آن را دارند که توسطِ نویسنده و کارگردان به یک سه‌گانه نویسی واحد تبدیل شوند. ضمن این که شاهنامه‌ی فردوسی و خیلی از داستان‌های قدیم ایران که پلی فونی (polyphonie) (چندصدایی) هستند به سهولت قابلیّت آن را دارند که به سه گانه نویسی تبدیل شوند. توجه به بافتِ زبانی و ساختِ ادبی – فرهنگی یک تمدن با تنوع و قابلیّت‌هایی که دارد مهم‌ترین مسئله‌ی فرآروندهای است که به روند‌گی فرهنگ و ایدئولوژی تاریخی ما کمک میکند. تریلوژی درازمنه‌ی تاریخ بشر و در بافتِ جامعه و ساختارِ طبیعت وجود داشته و دارد و اصولاً قدمتی دیرینه میتواند داشته باشد اما پیدا کردن این آیتم‌ها و عناصرکارِ هنرمند ومحقق است که با پژوهش شبانه روزی میتواند ازاین عناصر یک قطعه ِادبی و یا هنری و یا یک فیلم و یا رمان بلند را خلق نماید. چگونه قرار گرفتن داستان‌های متفاوت درکنارِ هم و موضوعاتِ مشابه و دارای کارکردِ زبانی متشابه از تکنیک‌های پژوهشگر و افکت‌های هنرمندِ صاحبِ تجربه و دانش و بینش است. درشعر کلاسیک و حتا شعر نو با توجه به خلق ژانرهای متفاوت با زبان و رویکردِ متفاوت میتوان چنین پنداشت که ادبیات ما زمینه و زیرساختِ این را دارد که گفتمان تریلوژی در این راستا به جایگاه و پایگاه بهتری دست یابد واین مهم تنها کارِ پژوهشگر است که با تمیز، تشخیص و تحلیل مفاهیم و تطبیق یافته ها و دریافته ها با هم ، بتواند درجهتِ نیلِ به یک پارادایم فکری ثابت و کارکردمند تلاش و کوشش خودش را دوچندان نماید. شعر ایران نه تنها سه‌گانه نویس است بلکه میتوان به مفاهمه‌های چند لایه و پایه نیز به خوبی دست یافت. بن مایه‌ی ادبیات و شعر ایران از جهان بینی و نهان بینی قابلِ توجهی برخوردار است و خودِ آرکائیک و هرمنوتیک بودن شعر ایران خود میتواند به آکادمیکِ زبان شعر کمکی سازنده و باینده باشد.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
عابدین پاپی متخلص به آرام (زاده‌ی ۱ خرداد۱۳۵۰- خرم آباد)، شاعر، نویسنده، نظریه‌پرداز و منتقد ایرانی است. این نویسنده، فعالیت فرهنگی و ادبی و روزنامه‌نگاری خود را ابتدا در شهرستان کرج آغاز نمود و بعد از آن در دو حوزه‌ی گفت‌وگو و مقاله‌نویسی فعالیت خود را با روزنامه‌های مردم‌سالاری، عزت، زمان، اطلاعات، آرمان، شهروند و… تا به امروز ادامه داده است.
او نوشتارهای زیادی را به رشته‌ی تحریر درآورده که میتوان در دایره‌ی نظر و اندیشه‌ی ادبی و اجتماعی اشاره نمود. پاپی شاعری معناگرا با رویکردی اومانیسم است واعتقاد دارد که گفتمان شعر با تکرار معنا مواجه شده و نوشتارهای نثر آن بیشتر رئالیسم و ذهنیت گرایی است.
از عابدین پاپی تاکنون نوشتارهای زیادی در رسانه‌های خارجی و رسانه‌های مجازی ایران به‌چاپ رسیده است. شمار نوشتارهای این نویسنده در حوزه‌ی علوم انسانی به بیش از ۵۰۰ مقاله می‌رسد. فعالیت‌های این منتقد ادبی و شاعر در ۶ حوزه‌ی: گفتار‌نویسی- طنز- دیالوگ- ژورنالیستی- نثر و شعر و سخنرانی می‌باشد که تاکنون ۶۰ سخنرانی تصویری وصوتی ازاین نویسنده منتشرشده است.
عابدین پاپی نزدیک به ۳۰ عنوان کتاب شعر و شعر منتشرشده دارد. آثار نثر او نیز به ۲۵ عنوان کتاب و یادداشت می‌رسد.
آثاری از او مثل: «گفتاورد قلم »، «تا اندازه‌ی واژه‌ها می‌نویسم»، «نویسش‌هایی در لابه لای پیاده‌رو»، «گفته‌ها و گُفت‌وگوها»، «کلمات بدون نقطه حرف می زنند» و «فکرها» تجدید چاپ می‌شوند.
