گزارشی از کمپین به‌سوی تغییر چهره‌ی مردانه‌ی مجلس
در هفته‌ی گذشته کمپینی با عنوان تغییر چهره‌ی مردانه‌ی مجلس توسط جمعی از فعالان حقوق زنان در ایران راه اندازی شده است. این کمپین با تمرکز بر محوریت زنان در انتخابات هدفش را بر تغییر تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی و همینطور تغییر در جایگزینی نمایندگان ضد در مجلس عنوان کرده است.
آزاده دواچی
در هفته‌ی گذشته کمپینی با عنوان تغییر چهره‌ی مردانه‌ی مجلس توسط جمعی از فعالان حقوق زنان در ایران راه اندازی شده است. این کمپین با تمرکز بر محوریت زنان در انتخابات هدفش را بر تغییر تعداد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی و همینطور تغییر در جایگزینی نمایندگان ضد در مجلس عنوان کرده است.
در بیانیه‌ی اول این کمپین که به امضای جمعی از فعالان حقوق زنان در ایران رسیده است آمده است که خواست زنان شرکت در امر قانون گزاری و نظارت بر آن است چراکه اکثر قانون‌ها عموماً بدون توجه به زنان و مشارکت سیاسی آنها تصویب می‌شود با توجه به اینکه حداقل سهم زنان در کرسی‌های مجلس باید ۲۰ درصد باشد، اما این سهم در مجلس شورای اسلامی ایران تنها ۳ درصد است که همین امر ضرورت بازنگری و حضور زنان و سهیم شدن آنها در مشارکت سیاسی را روشن‌تر می‌کند. فعالان حقوق زنان با تأکید بر مشارکت سیاسی زنان در امر سیاسی نظام ایران در بیانیه اولیه این کمپین بر این باورند که: «از این پس باید نمایندگانی را راهی مجلس کنیم که با حقوق انسانی و برابر برای زنان و همه‌ی شهروندان موافق‌اند. از همین روست که «کمپین پیش به سوی تغییر چهره‌ی مردانه مجلس» را به راه انداخته‌ایم تا خواست حداقل ۵۰ کرسی برای زنان برابری‌طلب در مجلس دهم را در میان افکار عمومی مطرح کنیم. زنان مسئولیت‌های مهمی را در همه‌ی سطوح جامعه از خانواده گرفته تا عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی برعهده دارند. اکنون زمان آن است که جایگاه زنان در قوانین، با توجه به میزان مسئولیت‌هایشان، تغییر کند. افزایش مشارکت در قانون‌گذاری و مدیریت سیاسی، مطالبه‌ی برحقی است که در اصل بیستم قانون اساسی نیز تصریح شده و در آن آمده است: «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند».
از سوی دیگر یکی از اهداف «توسعه هزاره» که سند آن را در سال ۱۳۷۹ سران کشورها امضا کردند (و در سال ۱۳۸۴ نیز با حضور رئیس جمهوری ایران در اجلاس سران، بار دیگر دولت ایران بر آن مهر تأیید زد) برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان است؛ اهداف سند توسعه‌ی هزاره باید تا سال ۱۳۹۴ توسط کشورهایی که آن را امضاء کرده‌اند محقق شود. در «نقشه‌ی راه» این سند که «کوفی عنان» دبیر کل وقت سازمان ملل آن را پیشنهاد داده، به صراحت آمده است که همه‌ی کشورهای امضاءکننده‌ی سند هزاره ـ از جمله ایران ـ باید تا سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۳۰ درصد کرسی‌های مجالس خود را به زنان اختصاص دهند. پس چگونه است که دولت‌مردان ایران نسبت به سندی که آن را امضاء کرده‌اند، پایبندی نشان نمی‌دهند؟»
در این بیانیه همچنین فعالان حقوق زنان پس از روشن کردن تلاشها و مواضع خود در دهه‌های گذشته بر این باورند که حال وقت آن رسیده است که سهم مشارکت سیاسی زنان بالاتر رود، چرا که یکی از شعارهای انتخاباتی رئیس جمهوری تأکید بر مشارکت سیاسی زنان بوده است. این کمپین از سه کمیته‌ی اصلی تشکیل شده است که به ترتیب عبارتند از:
۱ – «کمیته‌ی من کاندیدا می‌شوم»: حق انتخاب کردن کافی نیست، حق انتخاب شدن می‌خواهیم.
۲- «کمیته‌ی ۵۰ کرسی برای زنان برابری‌طلب»
۳- «کمیته‌ی کارت قرمز برای کاندیداهای زن‌ستیز»: به کاندیداهای زن‌ستیز رأی نمی‌دهیم
هدف مشترک این سه کمیته تأکید بر حضور مساوی زنان در انتخابات مجلس، برگزاری کارگاههای آموزشی برای بالا بردن مشارکت سیاسی زنان و حذف نمایندگانی است که تمایل به تصویب قوانین ضد زن در مجلس دارند. این استراتژی و کمیته‌های تشکیل شده با هدف ترغیب زنان به مشارکت بیشتر و ایجاد انگیزه در زنان برای تغییر در قوانین تبعیض آمیز ایجاد شده است.
در نشست مطبوعاتی این گروه که در روز پنجم آبان ماه در دفتر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان برگزار شد، افرادی از جمله شهلا لاهیجی مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان وشیوا نظرآهاری (فعال حقوق زنان و عضو کانون شهروندی زنان)، دکتر ژاله شادی طلب (جامعه شناس، و مدیر گروه پیشین مطالعات زنان دانشگاه تهران)، ثریا عزیزپناه (فعال حقوق کودکان و کاندیدای پیشین در مجلس ششم)، زهرا ربانی املشی (قرآن پژوه و فعال مدنی)، مهدیه گلرو (فعال حقوق زنان و عضو کانون شهروندی زنان)، مهندس ژیلا شریعت پناهی (قرآن پژوه و پژوهشگر حوزه زنان)، دکتر ناهید توسلی (سردبیر مجله نافه و پژوهشگر حوزه زنان)، پردیس عامری (دانشجوی دکترای مطالعات زنان و پژوهشگر حوزه زنان)، فرزانه جلالی (کارشناس مردم شناسی و فعال حقوق زنان) و اطهر هادیان (نماینده بخش دانشجویی کمپین) سخنرانی کردند. فعالان حقوق زنان در این نشست با بیان دیدگاههای خود نسبت به وضعیت زنان در جامعه‌ی امروز و ارتباط آن با قانون گزاران در مورد چگونگی بر گزاری این کمپین و زوایای مختلف آن به بحث و بررسی پرداخته‌اند. در این میان فعالان حقوق زنان با اعلام اینکه رئیس جمهور قول داده است تا حافظ آراء مردم باشد از مردانه بودن عرصه‌ی کنونی سیاست ایران به شدت انتقاد کردند که می‌توان به سخنان مهدیه گلرو و شیوا نظر آهاری اشاره کرد که وضعیت کنونی عرصه‌ی سیاسی را به‌خصوص در مجلس شورای اسلامی به چالش کشیده‌اند. در همین میان به گفته این فعالان آنچه که از دید زنان و حضور آنان باید مورد بررسی قرار گیرد، بهبود وضعیت زنان با مشارکت آنها در فضای سیاسی و رقابت‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی است. با توجه به اینکه در وضعیت فعلی مجلس ایران، زنان نقش بسیار اندکی دارند، ترغیب زنان برای بهبود وضعیت بهتر نهایتاً می‌تواند منجر به انتخاب نمایندگان بهتر و تغییر بنیادین در وضعیت امروز زنان شود.
از سوی دیگر نگاهی به این نشست با تمرکز بر هویت زنان در امر انتخابات و مشارکت سیاسی که دغدغه‌ی اصلی این کمپین است به نظر می‌رسد که می‌تواند به عنوان یکی از راههای جدی و تأثیر گذار در امر مشارکت سیاسی زنان باشد بر اساس نشست‌های به عمل آمده و طرح اولین این کمپین، می‌توان گفت که این نوع کمپین طرحی جدی را از فعالیت زنان در عرصه‌ی سیاسی فراهم می‌کند. طرحی که با مداخله‌ی نیروها و گروههای مختلفی از زنان صورت گرفته است و لااقل بخشی از خواستهای زنان را به بدنه‌ی جامعه می‌تواند تزریق کند.
در تشریح لزوم این کمپین و مداخله‌ی مدنی و سیاسی فعالان زنان به‌خصوص تصمیم برای تغییر، نوشین احمدی خراسانی می‌نویسد: «وقتی قرار باشد میلیون‌ها زن در انتخابات شرکت کنند، بی‌شک بخشی از مسئولیت فعالان جنبش زنان، به‌عنوان جنبشی «همراه زنان»، و نه لزوماً «برای زنان» (یا متولی آنان) هم این خواهد بود که با مداخله‌گری آگاهانه، «رأی زنان» کشورشان را درعمل به‌شکلی «معنا و مفهوم» بخشند که بتواند هرچه بیشتر در جهت بهبود وضعیت زندگی روزمره زنان باشد.» نوشین احمدی خراسانی این مساله را با به چالش کشیدن کاندیدای زن‌ستیز روشن‌تر می‌کند که می‌تواند تأثیر حداقلی در وضعیت امروز زنان در ایران داشته باشد. او در پایان مقاله‌اش بر لزوم این مشارکت این‌گونه تأکید می‌کند: «وانگهی، نامزدهای برابری‌طلب حتی اگر از سد شورای نگهبان رد نشوند، حداقل حضور پُرشمارشان که نشانه خواسته عمومی زنان است، می‌تواند نامزدهای زن‌ستیز را به چالش بکشد؛ ازاین‌روست که ما در «کمپین تغییر چهره مردانه مجلس» در کنار دیگر کمپین‌های زنانه، قصد داریم از تمام ظرفیت‌ها و روش‌های موجود و قانونی برای به‌چالش‌کشیدن نامزدهای زن‌ستیز در مجلس آینده سود ببریم، هم از طریق به‌چالش‌کشیدن مستقیم تمام نامزدهایی که سابقه و تفکرات زن‌ستیزانه دارند و هم از طریق مطرح‌کردن برنامه‌های نامزدهای برابری‌طلب؛ نامزدهایی که هر یک می‌توانند حداقل در دوره انتخابات، نماینده یا بلندگوی بخشی از خواسته‌های زنان کشورمان باشند. درواقع به‌جای آنکه مانند گذشته، در انتخابات صرفاً فهرست خواسته‌ها و مطالباتمان را مطرح کنیم، این‌بار، افزون بر فهرست خواسته‌هایمان، از فهرست زنانی هم که به‌نوعی این خواسته‌ها را نمایندگی می‌کنند پشتیبانی می‌کنیم و به‌این ترتیب، به خواسته‌ها و مطالباتمان چهره‌ای ملموس، قابل‌وصول و گشوده‌تر می‌بخشیم. این تمام آن چیزی است که ما در این کارزار چندماهه (کمپین تغییر چهره مجلس) تلاش داریم به آن جامه عمل بپوشیم.»
بررسی ساختار این کمپین و سخنرانی‌های فعالان زنان در این طرح، عزم جدی فعالان حقوق زنان را به‌خصوص در عرصه‌ی سیاسی ایران نشان می‌دهد. همچنین بیانگر این مساله است که وضعیت امروزی زنان ایران برای بهبود نه‌تنها به مشارکت‌های مدنی و اجتماعی نیاز دارد، بلکه نیاز به تقویت زنان برای حضور قوی‌تر در مشارکت سیاسی و انتخابات مجلس ایران دارد. از سوی دیگر هر چه قدر این مداخله سازمان‌دهی بیشتری شود می‌توان به تغییر در نظام مردانه‌ی سیاست ایران امیدوارتر بود. گرچه که به نظر می‌رسد باوجود ساختار سیاسی ایران، زنان فعال در عرصه‌ی سیاست هنوز با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و به دلیل همین مردانه بودن است که زنان با موانع بیشتر وجدی‌تری از مردان روبه‌رو هستند، اما حداقل می‌تواند به تقویت این مشارکت یاری رساند و نوعی مقاومت در خصوص این سیاست‌ها به‌حساب آید. فعالان حقوق زنان از افراد و گروهای مختلف درخواست کرده‌اند تا با امضای این کمپین به آنها بپیوندند و آنان را دررسیدن به خواسته‌هایشان یاری رسانند.
لینک پیوست به کمپین به‌سوی تغییر چهره‌ی مردانه‌ی مجلس
http://goo.gl/forms/8S9TqLt5yt
لینک صفحه‌ی کمپین در فیس‌بوک:
https://www.facebook.com/women4parliament/?fref=nf
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
آزاده دواچی مترجم، شاعر و فعال حوزه زنان، دارای مدرک کار‌شناسی مترجمی زبان انگلیسی؛ فوق لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی، گرایش ادبیات تطبیقی ایران و فلسفه‌ی غرب است و هم‌اکنون مشغول به تحصیل در مقطع دکترای زبان و ادبیات انگلیسی در استرالیا با گرایش مطالعات فمینیسم پست کلنیال در حوزه‌ی ادبیات و نقد ادبی فمینیسم و حقوق زنان در ایران و کشورهای جهان سوم است.
از دواچی تاکنون یک مجموعه شعر به عنوان «پروانه‌ای در راه است» در سال ۸۶ منتشر شده است و دو کتاب دیگر وی در محاق توقیف گرفتار شده‌اند.
Azadeh Davachi,
Ph.D. Student
Faculty of arts, School of English Literatures & Philosophy
Post-colonial Feminism and Feminist Literary Criticism
University of Wollongong, Australia
