توصیه‌های پرستاری – بخش هفتم
پوکی استخوان در دوران سالمندی
پوکی استخوان با اسم علمی (Osteo Prosis) به معنی پوک شدن یا نازک شدن استخوانها به هر علتی می باشد که در این عارضه تراکم استخوانها کاهش می‌یابد و در نتیجه خطر شکستگی استخوانها تشدید میشود.
بروز بیماری پوکی استخوان در هر شخصی بستگی به عواملی چون سن، جنس و نژاد دارد. که بیشتر در زنان، سنّ بالای ۵۰ سال و همینطور در نژادهای آسیایی، و سفید پوستان دیده میشود. که البته وضعیت تراکم استخوانی نیز به عوامل وراثتی و ژنتیکی بستگی دارد.
پوکی استخوان، یک بیماری خاموش و پیش رونده میباشد که هیچ گونه علائمی ندارد تا زمانی که فرد دچار شکستگی‌های استخوانی میشود، می‌توان به وجود این بیماری پی برد. هر ساله ۳۰،۰۰۰ کانادایی بر اثر بیماری پوکی استخوان، دچار شکستگی‌های مچ دست، ستون فقرات، گردن و استخوان ران میشوند. ۸۰ درصد از شکستگی های ناحیه لگن و ستون فقرات بعد از سنّ ۵۰ سالگی بر اثر بیماری پوکی استخوان بوجود می آید. انجمن بیماری پوکی استخوان کانادا اعلام کرده است که از هر ۴ نفر زن ، و ۱ نفر مرد بالای ۵۰ سال، دچار بیماری پوکی استخوان میشوند. که شامل ۳ مرحله میباشد:
– تغییرات خفیف در میزان تراکم استخوانی
– پیدایش بیماری ولی بدون اتفاق افتادن شکستگی
– و پیدایش بیماری همراه با شکستگی‌ها
شکستگی‌های مچ دست در خانم های ۷۰- ۵۰ سال بسیار شایع میباشد که در هنگام زمین خوردن، استخوان ساعد دچار شکستگی میشود، که باعث ایجاد درد، حساسیت و تورم می شود. شکستگی ستون فقرات باعث ایجاد فشردگی در مهره‌های ستون فقرات شده و باعث ایجاد درد در قسمت پشت و در محدوده مهره‌ها می شود و بهبود آن تدریجی است. شکستگی‌های ستون فقرات که به علت پوکی استخوان ایجاد شده‌اند باعث انتشار درد به قسمت پایین پاها نمی شوند (سیاتیک) و این وضعیت معمولاً به علت مشکلات دیسک ایجاد می گردد. که تشخیص این بیماری از طریق انجام تست تعیین تراکم استخوانی میباشد.
–Bone Density Test ( Dual- Energy X-Ray)
درمان این بیماری از طریق هورمون درمانی و یا مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز میشود امکان پذیر میباشد.
عواملی که در ایجاد این بیماری نقش دارند عبارتند از :
– افزایش سنّ : افراد بالای ۶۵ سال بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری میباشند.
– جنسیت: زنان بالای سنّ ۵۰ سال بیشتر از مردان و در خطر ابتلا به این بیماری میباشد.
– سابقه خانوادگی: سابقه ابتلا به بیماری در خانواده باعث بالا رفتن خطر ابتلا میباشد و همچنین سابقه شکستگی استخوان بطور خودبخود در بستگان درجه اول
– داشتن اسکلت بندی ضعیف و ظریف، کاهش وزن بیش از ۱۰ درصد نسبت به دوران جوانی
– بی تحرکی و عدم فعالیت بدنی که باعث کاهش تراکم استخوانی میشود
– زمین خوردن‌های مکرر در اثر عدم تعادل، سابقه شکستگی استخوانی در گذشته
– کمبود ویتامین D و کلسیم در تغذیه روزانه
– مصرف داروهای مانندِ استروییدها(کورتن دار)
– یائسگی زود هنگام در سنین۴۵ سالگی
– مصرف الکل و سیگار، مصرف زیاد کافیین، سدیم
– ابتلا به بیماری آرتریت روماتویید، پر کاری تیرویید
راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری پوکی استخوان:
– تغذیه سرشار از کلسیم مانند مصرف لبنیات، ماست، شیر، پنیر کم چربی در رژیم روزانه، ( کلیسم مصرفی به میزان تقریبا ۱۲۰۰-۱۰۰۰ میلی گرم در روز) همراه با مصرف ویتامین D. با مشورت پزشک می‌توان مکمل کلسیم و ویتامین D را مصرف کرد. در صورت عدم تحمل شیر، می‌توان از فرآورده‌های شیری کم لاکتولز استفاده کرد. از منابع دیگر کلسیم سبزیجات برگ سبز، کلم، سویا، خشکبار، حبوبات، و ماهی‌های نرم استخوان نظیر ماهی آزاد، ساردین و کیلکا هستند. عدم مصرف نوشابه‌های گاز دار، به دلیل داشتن میزان بالای اسید فسفریک، عدم مصرف نمک (بخصوص مصرف کنسروهای حاوی سدیم بالا)، و عدم مصرف کافئین به میزان زیاد.
– ورزش کردن و داشتن فعالیت بدنی در پیشگیری از بیماری پوکی استخوان بسیار موثر است و همینطور به افزایش توده استخوانی کمک می‌کند. روزانه ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی همچنین پیاده روی و شنا کردن (راه رفتن داخل استخر) توصیه میشود. انجام ورزش‌های استقامتی، رقصیدن، و یا انجام حرکت‌های Chi – Tai مفید میباشند.
– عدم مصرف الکل به میزان بالا، و خودداری از کشیدن سیگار
– انجام تست سنجش تراکم استخوانی هر ۱-۲ سال
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
