تکنولوژی هوشمند در گذار زمان

[show_avatar email=1167 align=left user_link=authorpage display=show_name avatar_size=200]مقدمه:

گرچه هر کدام از پدیده‌های “تکنولوژی هوشمند”، “مدار بسته زنجیره‌ای”، “تکنولوژی روبوتیک” و “پول دیجیتال”، و غیره،  به موازات حیات بشریت، به زیست مستقل خویش ادامه میدهند، تداوم همپیوندی مناسبات این پدیده‌های علمی فنی تکنولوژی دیجیتال با همدیگر، آنچه را که ما به نام حیات بر روی کره زمین می‌نامیم، در مسیری کاملا ناشناخته و تا حدودی خارج از افق‌های محدود تفکر بشری و کنترل و هدایت می‌نماید. 

تکنولوژی، محصول تحولات و پیشرفت‌های علمی می‌باشد. آخرین دستاوردهای پیشرفته تکنولوژیک امروزین بشری، توسط ارتجاعی‌ترین و ضد علمی‌ترین قدرتمداران حاکمه خریداری شده و بر ضد بشریت بکار گرفته میشوند. کار به جایی رسیده است که در پاردایم نظام حاکمه کلان سرمایه داری امپریالیستی، آخرین دستاوردهای علمی، بصورت “کالا” و “دارایی” شرکت‌ها، ثبت و ضبط شده و بصورتی انحصارگرانه تحت عنوان (کپی رایت)، بصورت اسراری محافظت شده و قابل خرید و فروش می‌باشد.

امروزه پیشرفته ترین، مجهز‌ترین و پیچیده‌ترین دستاوردهای تکنولوژی فنی و هوشمند، در اختیار و تحت کنترل رژیم‌هایی ارتجاعی و ضد بشری ‌مانند “جمهوری اسلامی – خامنه‌ای”، ” عربستان سعودی – خاندان ابن سعود”، “دونالد ترامپ – اوانجلیست” و امثال آنها میباشد.

همانطور که پیشرفت‌های علمی، فنی و تکنولوژیک میتواند بشریت را در مسیر سعادت، ترقی، آسایش و رفاه هدایت نماید، به همان نسبت این پتانسیل را دارا میباشد که بر ضد بشریت استفاده شده و موجب نابودی تمدن بشری بر روی کره زمین گردد.

این موضوع اهمیت سیاسی قدرتمداری، کنترل و رهبری جوامع توسط نیروهای باورمند به علم و دانش، ارزش‌های انسانی و زیست محیطی و سعادت و تعالی بشریت و مخالف خرافات و کنترل مداری ارتجاعی را در هدایت امور اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، و در راس آنها نیروهای باورمند به ساختار سوسیالیستی صد چندان میکند.

تکنولوژی هوشمند‌‌‌Artificial Intelligence

تلفن دستی من، هر روز صبح بطور اتوماتیک اخبار و ویدئو‌های ‌مورد توجه من را برای من ردیف میکند. سوار ماشین که میشوم، تلفن من که از طریق تصویر‌نگاری من را شناسایی میکند، به من میگوید که  تا محل کار بیست و دو کیلومتر راه هست، ترافیک مسیر چندان شلوغ نیست. اولین قرار ملاقات کاری من ساعت ده صبح میباشد. من، با این سن و سال نفس نفس زنان، تلاش میکنم تا‌ خودم را کشان کشان به دنبال تحولات تکنولوژی هوشمند دیجیتال تلفن، یا کامپیوتر دستی کشانده، ‌خودم را به آن برسانم. این در شرایطی است که تکنولوژی هوشمند، بطور مستقل و با سرعتی به مراتب سریع‌تر مسیر خود را طی می‌نماید.

یک) نمایی از افق‌های ‌دگرگون‌ساز تکنولوزی ‌هوشمند

این نما را میتوان در عرصه‌های خرد و کلان مورد توجه قرار داد. وقتی که حکومت‌ها و شرکت‌های رسانه‌ای دیجیتالی کلان، از طریق دستیابی به اطلاعات و داده های انبوه گروه‌های اجتماعی مردمی قادرند تا آنها را مورد دسته‌بندی و مطالعه قرار داده و بر اساس آن استراتژی و برنامه‌های هدفمند خود را روی آنها پیاده نمایند، تکنولوژی هوشمند از این طریق در مقیاس کلان به نقش آفرینی می‌پردازد.

وقتی تلفن، کامپیوتر و وسایل دیجیتال مورد استفاده شخصی من در محل کار و زندگی بطور مشخص انبوه داده‌های اطلاعاتی منِ نوعی را، حتی آنهایی را که ممکن است من فراموش کرده‌باشم، در حافظه‌اش حمل کرده و بطور دائم و بدون توقف و استراحت آنها را در تلفیق با داده‌های عمومی اجتماعی تحلیل و آنالیز نموده و برای امثال من رهنمود میدهند. این نحوه کارکرد تکنولوژی دیجیتال را میتوان عملکرد آن در عرصه خُرد و “مایکرو” نامید.

دو) هویت مستقل تکنولوژی هوشمند

آنچه که امروز شاهدش هستیم این است که هنوز قدرتمداری حاکمه انسانی، در عرصه‌های خرد و کلان، تکنولوژی هوشمند را در جهت خواسته‌های خویش به کار میگیرد. این در شرایطی میباشد که ‌سرعت و وسعت پیشرفت‌ها، مقیاس غیر‌قابل تصور کارکردی تکنولوژی هوشمند، روز به روز از ابعاد محدود کارکردی مغز بشری فراتر میروند. اگر امروز تکنولوژی هوشمند در تمامی عرصه‌ها به ما رهنمود نشان داده و ما را راهنمائی میکنند، فردایی نه چندان دور، همین تکنولوژی در مقیاس‌های خرد و کلان میتوانند به موازات ما، به نمایندگی از طرف ما به حیات موازی و مستقل خویش ادامه داده و تاثیرگذاری مستقل خود را داشته باشد. 

سه) هویت حقوقی تکنولوژی هوشمند

وقتی همزاد دیجیتال هوشمند من نوعی، که‌ به همراه و به موازات من در “چیپ”‌هایی که به من نوعی وصل میشود، در تلفن و ساعت دستی من، سیستم دیجیتال محل کار و زندگی به موازات من، به نمایندگی از طرف من و در مقیاسی به مراتب قدرتمند‌تر و هوشمند‌تر از من حضور فعال دارد، آیا تعریف مشخصی برای هویت حقوقی خود خواهد داشت؟

به همان میزانی که عرصه‌های اخلاقی “اتیکی”، این مناسبات باید مورد بررسی قرار گیرند، تعریف مناسبات حقوقی و میزان استقلال حقوقی عملکرد‌های آنها از من نوعی باید تعریف گردند. این موضوعات در عرصه‌های کلان، بغرنجی‌های خود را دارا میباشند، که احتیاج به مطالعات کارشناسی ویژه خود را دارا هستند.

به همان میزان که پیشرفت‌های تکنولوژی هوشمند در مقیاس خرد و فردی، موجب افزایش قدرتمداری مناسبات توده‌ای میان افراد و انسان‌ها می‌گردد، قدرت‌گیری و پیشرفت آن در مقیاس کلان، با تصویری که امروزه در وضعیت ژئوپولیتیک جهانی شاهدش می‌باشیم، می‌تواند در عین‌حال برای حیات بشریت خطرآفرین باشد.

چهار) هویت انسانی تکنولوژی هوشمند

تکنولوژی هوشمند، بر پایه‌های داده‌های انسانی بارور شده و تکامل می‌یابد. بر اساس یک چنین پایه‌های ارزشی است که همین تکنولوژی، به مراوده، تبادل نظر و اطلاعاتی می‌پردازد. از این زاویه میتوان گفت که تکنولوژی هوشمند، پیوند نزدیکی با هویت انسانی در مقیاس خرد و کلان دارد. گرچه این امر پتانسیل‌های عظیمی برای کاربرد انسانی و اومانیستی از این تکنولوژی به نفع عموم بشریت فراهم می‌نماید، قدرتمداری‌های ارتجاعی، خرافه پرست، ضد مردمی و فاشیستی هم می‌توانند از این پتانسیل‌ها استفاده‌های ضد انسانی بنمایند.

Block Chain مدار بسته زنجیره‌ای 

 انسان‌های منفرد، در گروه بندی‌های اجتماعی مختلف ‌می‌توانند از طریق تکنولوژی دیجیتال و از طریق هویت حقوقی دیجیتال خویش، در زنجیره‌های متصل به هم دیجیتال گرد هم آمده و گروه بندی‌های مشترک اجتماعی مختلفی را تشکیل بدهند. این زنجیره‌های به‌هم پیوسته‌ی دیجیتال انسان‌ها را میتوان در کلمه “بلاک‌چین” توصیف کرد.

باغداران سیب یک روستا، تیم‌های ورزشی، هنری و موسیقی مختلف، کارگران عضو یک سندیکای کارگری، دانشجویان رشته بخصوص یک دانشکده، گروه سالمندان یک ناحیه، اعضای یک حزب یا سازمان سیاسی، هر کدام بطور مجزا می‌توانند زنجیره‌های مجازی یا “بلاک‌چین” ویژه خویش را داشته باشند.

 فاز و یا مرحله‌ای بالاتر از این را میتوان در مناسبات میان زنجیره‌های مختلف، یا ” بلاک چین”‌های مختلف با همدیگر جستجو و بررسی نمود. مناسبات زنجیره‌های مدار بسته مختلف “باغداران باغ‌های انگور” یک استان با همدیگر، مناسبات زنجیره‌های مجازی گروه‌های مختلف دانشجویان یک دانشگاه، یا سندیکاهای کارگری یک رشته صنعتی یا یک ناحیه ‌با همدیگر، میتواند به تبادل نظر، همکاری و برنامه ریزی عملکرد‌های مشترک هدفمند هر چه وسیعتر منجر گردد.

Bitcoin, Ethereum   پول دیجیتال بیتکوین و اتئریم

یکی از عرصه‌های همکاری زنجیره‌های شبکه‌ای دیجیتال با همدیگر، آفرنینش واحد‌های ارزشی مبادلاتی دیجیتال “واحد‌های پولی” ویژه‌ای میباشد که خارج از نظام سرمایه داری مالی کلان بانکی جهانی، مورد قبول و توافق این شبکه‌ها بوده و از آن طریق مبادلات و معاملات اقتصادی مابین آنها را تسحیل و راحت میکند.

در زمینه آفرینش پول دیجیتال گام‌های پراکنده‌ای برداشته شده است که از یک طرف به آفرینش “بیت کوین” یا “ایتریوم” منجر شده است، از طرف دیگر کمپانی‌های دیجیتال کلانی مانند “فیسبوک”، و “اپل”، در تلاش میباشند تا واحدهای دیجیتال پولی ویژه خویش، از قبیل “لیبرا” برای فیسبوک را بیافرینند.

این در شرایطی میباشد که تعاونی‌های تولیدی، اعتبار، مصرف در مناطق مختلف بخصوص کشورهای در حال توسعه در تلاش میباشند تا مبادلات و معاملات مابین خویش را از طریق آفریدن واحدهای ارزشی پولی دیجیتال مورد توافق مابین خویش به انجام رسانند.

موضوع کلیدی در آفرینش واحدهای پولی زنجیره از دیجیتال، پشتوانه ارزشی اقتصادی آن میباشد. تا زمانی که زنجیره‌های اقتصادی اجتماعی اقتصادی کشاورزان، کارگران خود به ارزش آفرینی تولیدی اقتصادی میپردازند، و خود اندوخته‌های افزوده ارزشی را انباشت نموده و کنترل می‌نمایند، آنها از پشتوانه اقتصادی ارزشی لازم برای آفرینش این واحدها برخوردار میباشند.

گرچه واحدهای ارزشی اقتصادی گوناگون و زیادی را برای پشتوانه ارزشی آفرینش این واحدهای پولی دیجیتال میتوان یافت، امروزه ما شاهد میباشیم که نظام جهانی سرمایه داری کلان، وبدون هیچگونه پشتوانه اقتصادی لازم، از هیچ و پوچ،  اقدام به چاپ و تزریق تریلیون‌ها دلار – یورو در نظام اقتصادی جامعه می نماید. مطمئنا واحدهای ارزشی پولی دیجیتال مابین مدارهای زنجیره‌ای بسته، ارزشی بالاتر از این خواهند داشت.

Robotic Technology تکنولوژی روبوتیک 

تکنولوژی روبوتیک را اگر بشود ترکیبی از تکنولوژی پیشرفته صنعتی با تکنولوژی برنامه‌ریزی شده یا‌ هوشمند قابل مدیریت از راه دور بنامیم، امروزه کاربرد آن را در تمامی عرصه‌های زندگی شاهد میباشیم. این تکنولوژی به موازات کاهش عظیم نقش کار فیزیکی انسان‌ها در پروسه تولید، بصورت هوشمند و بر نامه‌ریزی شده، پروسه‌های تولید تعریف شده را با بهره وری به مراتب بالاتر، با دقت‌، کیفیت و ظرافت بیشتر ‌تکمیل نموده و تحویل میدهد.

تکنولوژی روبوتیک را امروزه در پروسه‌های چرخه تولیدی کارخانجات، در کامیون‌های بدون سرنشین هدایت شونده از راه دور در معادن، در پهیاد‌های باربر و یا نظامی و غیره شاهد می‌باشیم. این تکنولوژی در صنایع فضایی سفینه‌ای، و پهیادهای زیر دریائی و غیره مورد استفاده قرار میگیرد. صنایع نظامی کشورهای قدرتمند جهانی در این زمینه‌ها به مراتب پیشرفته تر از آنی عمل می‌کنند که ما در زندگی روزمره شاهدش میباشیم.

به همان میزانی که تکنولوژی هوشمند روبوتیک در خدمت پروسه تولیدی خدماتی عموم بشری بکار گرفته میشود، به همان میزان نیز توسط قدرتمداران ارتجاعی، خرافی، فاشیستی و امپریالیستی در مسیر‌های ضد بشری، جنگ و ویرانی برای تامین منافع اقتصادی بلند مدت آنها بکار گرفته میشوند.

همپیوندی هایبرید بخش بندی‌های بالا

وقتی که از طریق تکنولوژی هوشمند ما قادر میباشیم تا از طریق چاپ سه بعدی، به آفرینش تولیدات سه بعدی مورد نظر خود اقدام نمائیم، عرصه برای تولید طراحی شده محصولات مورد نظر ما در ابعاد بی پایانی فراهم می‌گردد.

در شرایطی که انسان شاهد حضور موازی هوش موازی ذهن و شعور خود در دنیای دیجیتال میباشد، در عین حال قادر خواهد بود، انبوه و انباشت اطلاعات، داده‌ها و دانش ذهنی‌اش را به هویت موازی دیجیتال خود منتقل نماید.

خارج از اینکه هویت ذهنی دیجیتال ما میتواند به مراتب سریعتر از ذهن خود ما فعال و زنده باشد، استقلال آن از وجود مادی و فیزیکی ما چه بازتاب‌هایی میتواند داشته باشد؟

آیا اگر تکنولوژی هوشمند با دانش زیست‌شناسی، آفرینش مولکول‌ها، سلول‌ها و بافت ژنتیک انسانی پیوند یافته و همان کاری را که تکنولوژی چاپ سه بعدی در مورد تولیدات فیزیکی صنعتی انجام میدهد، در مورد بافت مولکولی بکار گرفته شود، ابعاد این قضیه تا کجاها میتواند به پیش رود؟

گرچه این عرصه‌های پیشرفت علمی صنعتی میتواند منجر به علاج خیلی بیماری‌ها و نارسائی‌های جسمانی انسان‌ها گردد، اما در عین حال عرصه‌های غیر‌قابل تصوری را برای بشریت ‌گشوده و فراهم می‌نماید.

۱۲ اکتبر ۲۰۲۰

——————–

در بیان این مطالب از گفتارهای ویدئویی دکتر “بن گورتزل”  پروفسور تکنولوژی هوشمند بهره گیری شده است.

Dr. Ben Goertzel