رویای پیروزی ترامپ در مذاکرات “کره” قابل تحقق نیست
بعد از اینکه در آستانه المپیک زمستانی سئول رهبر کره شمالی “کیم جونگ اون” با پیام صلح و اعزام هیات بلندپایه به مراسم افتتاحیه این بازی ها روند متفاوتی را در چارچوب بحران شبه جزیره کره در پیش گرفت، جهان با صورت بندی جدیدی روبه رو گردید که قبل از آن هیچ تصوری از آن نداشت. این اقدام رهبر کره شمالی که با استقبال همتایان وی در کره جنوبی و آمریکا مواجهه شد، موجب گردید تا دامنه تنش ها در خصوص این بحران فروکش کند و طنین آن در واشینگتن که امروز به شدت دنبال اثبات ناکارآمدی “برجام” به عنوان بزرگترین میراث “باراک اوباما” رئیس جمهوری پیشین آمریکا است به صورت بسیار خوش بینانه به گوش برسد. تعجیل و شوق “دونالد ترامپ” از این موضوع که تصور می کرد این اقدام پیونگ یانگ ناشی از اعمال فشارهای دولت وی بر کره شمالی می باشد موجب شد تا یک امر سیاسی و تصمیم کلان ژئوپلتیک از طرف دشمن خود را یک عقب نشینی استراتژیک محسوب کند. اما در آن سوی ماجرا واقعیت چیز دیگری بود و آقای کیم تحت دکترین سیاست خارجی دولت خود در شرایطی که در حوزه اتمی و موشکی به نقطه بازدارندگی و مصونیت نسبی در حوزه امنیت ملی رسیده بود، دعوت حریف خود برای بازی در زمین خودی را نوعی از برون رفت از بحران و خلع سلاح سیاسی – تبلیغاتی آنان لحاظ کرده بود. سرآسمیگی و تمایل ترامپ برای جوش دادن معامله هسته یی با کره شمالی بدون اینکه به هدف ذاتی کیم جونگ اون توجه کند راه را برای تثبیت و مشروعیت بخشی به ابتکار عمل پیونگ یانگ باز کرد. دیدار مخفیانه و مذاکرات پشت پرده “مایک پمپئو” رئیس پیشین سازمان “سی آی ای” و وزیر امور خارجه پیشنهادی ترامپ با رهبر کره شمالی در پیونگ یانگ، دقیقا ناشی از همین اشتیاق بالای ترامپ برای معامله با کیم جونگ ایل بوده است.
در حالی که آمریکا مشتاقانه درگیر مناسبات جدید با کره شمالی بود اما رهبر کره شمالی با سفر به چین و هماهنگی با بزرگترین حامی بین المللی خود نشان داد که این ابتکار عمل سیاسی با اطلاع کامل پکن انجام گردیده و اینکه رهبران چین در بدترین دوره تقابل خود موسوم به “جنگ تجاری” با آمریکا بیش از آنچه یک میانجی بی طرف در خدمت واشینگتن بوده باشند از این وضعیت در چارچوب یک بازی بزرگ بین المللی استفاده می کنند. تعلیق آزمایشات موشکی و هسته یی در کره شمالی در همین چارچوب رسیدن پیونگ یانگ به نقطه غیرقابل بازگشت از چرخه کامل دفاع استراتژیک خود می گذرد و هرگز به مفهوم برچیدن میراث اتمی و موشکی خود بدون تضمین امنیتی و صلح پایدار نخواهد بود. ترامپ هیجان زده در توئیت های شبانه خود می گوید “اکنون شانس زیادی وجود دارد که کیم جونگ اون کار درست را برای مردم خود و بشریت انجام دهد … آقای کیم مشتاق ملاقات با من است و من نیز مشتاقم که با وی دیدار کنم”. این در حالی بود که بلافاصله در جواب این توئیت ترامپ، رهبر کره شمالی در دیدار با “شی جین پینگ” رئیس جمهوری چین اظهار داشت “موضوع غیر اتمی شدن شبه جزیره کره می تواند حل و فصل شود به این شرط که پاسخ کره جنوبی و ایالات متحده به تلاش های ما همراه با حسن نیت باشد و در جریان اقدامات مترقی و هماهنگ برای تحقق صلح، فضای آرامش و ثبات در منطقه برقرار باشد”. با توجه به تجربه قبلی در شکست توافق مذاکرات شش جانبه در دوره ریاست جمهوری “بیل کلینتون” رهبران کره شمالی به خوبی می دانند که هرگز نمی توانند به واشینگتن اعتماد کرده و بدون تضمین های غیرقابل نقض نسبت به موقعیت ویژه امروز خود عقب نشینی کنند.
بعد از یک دوره اظهارات بسیار اشتیاق آمیز از طرف ترامپ و اظهارات بسیار سطحی بعضی از سیاستمداران و کارشناسان غربی در خصوص تصمیم کیم جونگ، اون هم اکنون تا حدودی منطق بر تحلیل رخدادهای جاری تحمیل شده و بسیاری از همین افراد و از جمله ترامپ با احتیاط بیشتری سخن می گویند. حتی تصور اینکه پیونگ یانگ بدون رسیدن به پیمان صلح نهایی، دستیابی به تضمین امنیت ملی، خلع سلاح هسته یی در شبه جزیره کره، پایان بخشیدن به مانورهای مشترک تهاجمی واشینگتن با سئول و توکیو و هم چنین برچیدن تمام تحریم های اعمال شده دست به خلع سلاح هسته یی خود بزند، یک ساده انگاری محض خواهد بود. تا همین جای کار رهبران پیونگ یانگ به بعضی از اهداف خود رسیده اند و با فعال کردن مکانیزم مذاکرات و روابط با همسایه جنوبی خود در درون اتحاد جنگی رقیب شکاف ایجاد کرده و افکارعمومی کره جنوبی را تحت تاثیر قرار داده اند. بازی زیرکانه کیم جوان و در واقع حزب حاکم بر ساختار سیاسی کره شمالی، هم اکنون بعد از اظهارات ترامپ و سیاستمداران آمریکایی و هم پیمانان واشینگتن در استقبال از این ایده و ابتکار عمل راهی را به غیر از مذاکره در مقابل واشینگتن قرار نمی دهد. در چنین وضعیتی که به تدریج خوش بینی ها اولیه جای خود را به اظهارات محتاطانه می دهد ترامپ در روز یکشنبه ۲۲ آوریل می گوید “ما هنوز برای نتیجه‌گیری در مورد کره شمالی راه درازی در پیش داریم، شاید مسائل حل شوند، شاید هم نشوند”. بدون تردید حل و فصل بحران کره به آن سادگی نخواهد بود که در تصور ترامپ می گذرد و این مکانیزم بسیار پیچیده و همراه با بده بستان های قابل توجه از هر دو طرف می باشد. تنها الگویی که برای چنین معامله یی برای طرف آمریکایی در بهترین شکل آن وجود دارد همان پیمان “برجام” در مورد پرونده هسته یی ایران است که اتفاقا رئیس جمهوری آمریکا به شدت منتقد آن بوده و خواستار خروج از آن است، که به همین دلیل نباید از هم اکنون نسبت به مذاکرات اتمی کره خیلی خوش بین بود.
۳/۲/۹۷
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
اردشیر زارعی قنواتی نویسنده و روزنامه‌نگار؛ روشنفکر و فعال سیاسی، تحلیل‌گر سرشناس ایرانی در حوزه‌ی مسایل سیاسی و بین‌الملل است. از او مقالات فراوانی در نشریات ایران از جمله شرق و اعتماد و سایتهای معتبر خارج از کشور منتشر شده‌است.
