توصیه‌های پرستاری
دوران سالمندی
(بخش نخست)
معرفی:
ن. نادی، دارای لیسانس پرستاری از ایران و همچنین دارای مدرک پرستاری RNاز استان بریتیش کلمبیا است و دارای سابقه کار در بخش‌های داخلی-جراحی، ریکاوری،Long term care, Rehab center و Home Health می‌باشد. با توجه به نیاز شدید جامعه ایرانی بخصوص پدران و مادران عزیز به اطلاعات بهداشتی و مراقبتی، بر آن شدم تا با گردآوری مطالب مهم و مفید، سهم کوچکی در تامین این نیاز داشته باشم. به امید آن روزی که مراکز درمانی ایرانی برای سالمندان عزیز در کامیونیتی خودمان داشته باشیم.
دوران پس از ۶۵ سالگی را دوران سالمندی می‌نامند، که ۳ گروه سنی ۶۵-۷۴ سال و ۷۵-۸۴ سال و ۸۵ سال به بالاتر را شامل میشود. سالمندی پدیده‌ای طبیعی است که به مرور زمان با تغییرات فیزیولوژیک همراه است، و در واقع در این مرحله از زندگی با کاهش قوای روانی و جسمی که در اثر گذشت زمان روی می دهد مواجه میشویم. روند این تغییرات در افراد مختلف یکسان است ولی سرعت انجام آن متفاوت است. آنچه مسلم است از سالمندی نمی توان پیشگیری کرد و همگان را شامل میشود، لیکن با مراقبت، مواظبت و رعایت نکات مهم می‌توان از معلولیت‌های ناشی از آن پیشگیری و یا آنها را به تعویق انداخت.
مراقبت از پاها
یکی از نکات مهمی که سالمندان باید به آن توجه کنند، مراقبت از پاها می‌باشد. مراقبت از پاها به دلایل زیر از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد:
– بدلیل ایستادن روی پاها و حفظ تعادل بدن و راه رفتن و تحمل وزن بدن
– پاها بیشتراز سایر قسمتهای بدن در معرض خطر آسیب و حادثه هستند
– بروز یکسری مشکلات در پاها ( خشکی پوست پا ، ترک خوردن پاشنه پا، شکسته شدن ناخن پا، عفونت قارچی در لای انگشتان پا)
– زخمها و جراحت‌های پا بخصوص در ناحیه کف پا، دیرتر از سایر نقاط بدن التیام یافته و خوب میشوند
پس پاهای خوب و سالم و بدون درد به شما کمک می‌کند که بتوانید روی پاهای خود ایستاده و تعادل خود را نگهدارید، و قادر به راه رفتن باشید که باعث قوی شدن ماهیچه‌های پا،جلوگیری از تشکیل لخته در خون، و پایین نگه داشتن وزن بدنتان میشود.
برنامه مراقبتی روزانه از پاها:
۱- پاهایتان را با آب ولرم نه داغ و صابونی که عطر دار نباشد، شستشو بدهید.(هرگز پاهایتان را در لگن آب به مدت طولانی قرار ندهید چون باعث خشکی پاها میشود).
۲- زمانی که هنوز پاهایتان خیس می‌باشند از سنگ پا بطور ملایم بر روی کف پاها بکشید تا از پینه بستن پیشگیری کنید.
۳- بعد از شستشو، پاهایتان را به دقت با حوله تمیز خشک کنید بخصوص لابلای انگشتان را به ملایمت خشک کنید.
۴- بهتر است بعد از شستشو، ناخن‌ها در صورت نیاز کوتاه شوند ( چون نرم هستند بهتر و آسانتر کوتاه میشوند). و هنگام کوتاه کردن ناخن پا دقت شود که ناخن‌های پاها را با ناخن گیر تمیز، و بصورت صاف کوتاه کرد (لبه ناخن‌ها بصورت گرد و کامل کوتاه نشود). و همچنین خیلی از ته کوتاه نشوند زیرا باعث زخم شدن ناخن و ایجاد کانون عفونت میشود.
۵- مکرراً پاهای خود را معاینه کنید،(میتوانید از آینه استفاده کنید) لابلای انگشتان را چک کنید و مطمئن شوید که زخم، ترک و رشد بی رویه ناخن نداشته باشد. اگر خودتان نمی‌توانید معاینه کنید از شخص دیگری بخواهید که این کار را برایتان انجام دهد.
۶- با کرم‌های غیر عطر‌دار، پوست و پاشنه پا را چرب و نرم کرده تا پا دچار خشکی و کشیده شدن و ترک خوردگی نشود. هرگز لابلای انگشتان را کرم نزنید چون رطوبت حاصل از کرم، باعث عفونت میشود.
۷- برای پوشش پاها بهتر است که از جوراب‌های نخی که کش آن سفت نباشد و ساق آن بالاتر از برآمدگی مچ پا باشد استفاده کرد. ترجیحاً رنگ سفید به پا کرده تا متوجه هرگونه ترشح ناشی از زخم روی پاها بشوید.
۸- کفشهای متناسب با اندازه پاها بپوشید. از پوشیدن کفشهای تنگ و پاشنه بلند بپرهیزید. کفشهای شما بایستی با اندازه پاهای شما کاملا مطابقت کند و پاهای شما را کاملا محافظت کند. در هنگام خرید کفش، سایز هر دو پا را اندازه‌گیری کنید و بهتر است سایز کفش به اندازه نیم سانتیمتر بزرگتر از بلندترین انگشت پا باشد. داخل کفش باید نرم باشد از جنس چرمی یا نخی باشد تا پا عرق نکند و همینطور کف آن لیز و صاف نباشد و تمام پا را بپوشاند و به پا فشار نیاورد. شما میتوانید کفش را از فروشگاه‌های مخصوص که کفشهای طبّی می‌‌فروشند تهیه کنید. کارمندان این فروشگاه‌ها میتوانند به شما در انتخاب کفش مناسب کمک کنند.
۹- هرگز پا برهنه راه نروید، حتّی داخل منزل. یکی از حوادث شایع در منزل فرو رفتن اجسام نوک تیز یا برنده در کف پاست که میتواند موجب زخم یا سوراخ شدن کف پا شود. به این علت بهتر است در منزل از دمپایی استفاده کنید و دمپایی مناسب باید:
– کاملاً اندازه پا باشد و اگر تنگ و یا گشاد باشد احتمال زمین خوردن با آن بیشتر است
– انگشتی نباشد چون پا را خوب محافظت نمیکند
– ابری نباشد چون در محیطهای خیس ، روی سرامیک و کاشی و یا سنگ بسیار لیز و خطرناک است
۱۰- در طول روز هر چند وقت یکبار انگشتان پاها و کفّ پاها به طور چرخشی حرکت دهید در جهت عقربه ساعت و همینطور برعکس انجام دهید. حتما ورزش‌های روزانه را انجام دهید. این حرکتها باعث گردش جریان خون در پاها میشود.
۱۱- هرگز پاهایتان را روی هم به مدت طولانی قرار ندهید. بطور متناوب جابجا کنید.
۱۲- زمانی که نشسته‌اید، پاهایتان را روی چهار پایه ، بالاتر از سطح زمین قرار دهید.
۱۳- در صورت پیش آمدن هر گونه التهاب،ورم ، قرمزی، درد، گرم بودن پاها، وجود برآمدگی‌های گوشتی و یا میخچه در پا ، رشد بی رویه ناخن، زگیل و هر گونه زخم حتما به پزشک مراجعه کنید.(هرگز اقدام به خود درمانی نکنید، میتوانید به متخصص درمان و حفاظت پاها (Chiropodist )، یا Podiatrist ، یا پرستار مخصوص مراقبت از پاها foot care nurse مراجعه کنید. پزشک خانواده یا پرستار می تواند شما را راهنمایی کند). گاهی بعضی تغییرات ایجاد شده در پاها ناشی از بیماریهای دیگر است مثل ورم پا ، زخمی که خودبخود بوجود آمده و یا زخمی که خوب نمیشود . در صورت مشاهده همچنین مواردی بدون هیچگونه اقدام خودسرانه جهت درمان باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد.
افرادی که بیماری دیابت دارند، نیاز به مراقبتهای بیشتر دارند. از آنجا که بیماری دیابت بر سیستم گردش خون و سیستم ایمنی بدن اثر می‌گذرد و باعث تضعیف آنان شده و در نتیجه بدن نمی‌تواند با عفونت‌ها مقابله کند. و بیماری دیابت بتدریج بر روی اعصاب حسی بدن، بخصوص در دستها و پاها اثر میگذارد و در نتیجه بیماران متوجه صدمه دیدن پاهایشان نمیشوند، مثل زمانی که که پاهایشان به دیوار یا پای میز و تخت برخورد کرده و زخمی میشود. که اگرمتوجه این زخمها نشوند و به موقع به درمان آن اقدام نکنند، به عفونت تبدیل شده و عوارض جدی‌تری را به دنبال خواهد داشت. همیشه پیشگیری کردن بهتر از درمان کردن است. بیماران دیابتی با دنبال کردن برنامه مراقبتهای روزانه از پاهایشان میتوانند از عفونی شدن پاهایشان پیشگیری کنند. همینطور از پزشک خود بخواهید در هر ویزیت، پاهای شما را معاینه و از نظر اعصاب حسی و حرکتی چک کند.
مراقبت از زانوها
به دلیل تحمل وزن بدن توسط زانوها و استوار شدن بدن روی آنها چنانچه وزن بدن زیاد باشد فشار بیشتری به زانو آمده و در نتیجه درد زانو شروع میشود و اگر مراقبت لازم انجام نشود و مشکل زانو تا حدی پیش رود میتواند فرد را از انجام کارهای روزانه باز دارد . با داشتن وزن مناسب – عدم جابجایی اجسام سنگین – تقویت عضلات ران با انجام ورزش‌های مناسب – نشستن در وضعیت مناسب – پرهیز از راه رفتن در پله تا حد امکان – استفاده ازصندلی مخصوص بر روی توالت فرنگی از زانوها مراقبت کرد.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
