کلید در دست روحانی است
دولت ایران اندکی پیش از برگزاری جلسه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد تعدادی از زندانیان سیاسی را آزاد کرد که در میان آنها نام نسرین ستوده، وکیل من، نیز به چشم می‌خورد.
در همین حال، حسن روحانی، رئیس جمهوری، یادداشتی در روزنامه واشینگتن پست منتشر کرد و طی آن راهکار خود را برای حل و فصل بحران هسته ای موجود ارائه داد. در این میان یک چیز مشخص است و آن اینکه روحانی برخلاف سَلَف تندرو و ساده لوح خود، کارزاری سنجیده و حساب شده را برای پیگیری اهداف خود به راه انداخته است.
ستوده، یکی از سرشناس‌ترین زندانیان سیاسی است که در این دور جدید آزاد شد. او کسی بود که در سال ۲۰۰۵ وکالت من را بر عهده داشت و در نتیجه تلاش های وی بود که من و بسیارانی دیگر از بند زندان مخوف اوین ایران رهایی یافتیم. ستوده در مقابل تلاش های بی وقفه و شجاعتش بهای گزافی را نیز پرداخت و در نهایت خود نیز به مدت سه سال به حبس کشیده شد. آزادی او، اما، واجد هیچ کدام از نشانه های دیوانسالاری مسبوق به سابقه در کشور ما نبوده است؛ گویا او را از سلولش به بیرون برده‌اند، سوار ماشین کرده‌اند و به خانه رسانده‌اند. تنها هم به ذکر این جمله به وی بسنده کرده‌اند که «شما آزادید».
وقتی می‌شنوم که روحانی از آشفتگی اقتصادی، تورم و سیاست خارجی نادرست احمدی نژاد، نیاز به کاهش تنش های بین‌المللی و چنین مواردی صحبت می‌کند، دوستان خبرنگارم را به یاد می‌آورم که لحظه لحظه عمرشان پشت میله های زندان می‌سوزد و از دست می‌رود.
امید معماریان
مقام های مربوط هیچ سند و مدرکی در اختیار ستوده قرار نداده‌اند که بر مبنای آن آزادی این زن دائمی یا رسمی قلمداد شود. با این اوصاف هیچ تضمینی هم وجود ندارد که او را مجدد به پشت میله های زندان بازنگردانند. دیگر زندانیان سیاسی رها شده از بند نیز در شرایطی مشابه به سر می‌برند و همچنان صدها نفر از آنها در حبس قرار دارند. در میان این دربندان سیاسی بسیارند کسانی که پیش از قرار گرفتن در تنگنای زندان خبرنگار بوده‌اند، کُنشگر بوده‌اند یا سیاستمدار اصلاح طلب، که تنها جرمشان پافشاری بر اصلاح امور و برقراری عدالت برای مردم کشورشان بوده است.
بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران به این جرم بازداشت شده‌اند که نظرات منتقدانه خود را درباره سیاست های داخلی و خارجی دولت پیشین جمهوری اسلامی مطرح کردند، انتقادهایی از سیاست های احمدی نژادی که به لحاظ محتوا شبیه همین نظراتی هستند که روحانی این روزها در سخنان خود در رسانه های ایران و آمریکا با چنین مقبولیت و موفقیتی ابراز می‌کند.
علاوه بر این همه، خبرنگاران ایرانی همچنان زیر سانسور شدید به کار خود ادامه می‌دهند. سایت های شبکه های اجتماعی مانند توئیتر و فیس‌بوک کماکان پشت دیوار فیلترینگ دولتی قرار دارند و در کل چیزی با عنوان دسترسی آزاد ایرانیان به اطلاعات وجود خارجی ندارد.
برای من نیز به عنوان یک خبرنگار که به خاطر نوشته هایش در ایران تحت تعقیب قانونی قرار گرفته، بسیار جالب توجه است که می‌بینم روحانی هم از آزادی مطبوعاتی که در آمریکا در اختیارش قرار دارد استفاده می‌کند، مقاله منتشر می‌کند و در رسانه‌ها ظاهر می‌شود، اما در همان حال خبرنگاران ایرانی سرشناس را در زندان نگاه می‌دارد.
وقتی می‌شنوم که روحانی از آشفتگی اقتصادی، تورم و سیاست خارجی نادرست احمدی نژاد، نیاز به کاهش تنش های بین‌المللی و چنین مواردی صحبت می‌کند، دوستان خبرنگارم را به یاد می‌آورم که لحظه لحظه عمرشان پشت میله های زندان می‌سوزد و از دست می‌رود.
یکی از این خبرنگارها، بهمن احمدی امویی است، کسی که هشت سال پیش درباره تأثیر ویران کننده سیاست های اقتصادی احمدی نژاد هشدار داده بود. احمدی عمویی بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ بازداشت و محاکمه شد و همچنان زندانی است.
احمد زیدآبادی دیگر خبرنگار و اندیشمند نامداری است که از احمدی نژاد انتقاد کرد و هم اینک در زندان جمهوری اسلامی به سر می‌برد. جان کلام زیدآبادی این بود که دولت ایران باید منافع ملی کشور را در اولویت مشی سیاسی خود در قبال اسرائیل قرار داده و از ایدئولوژی تندر وانه، به عنوان شالوده و اساس سیاست هایش، دست بردارد. وی به طور خاص گفته بود که ایران درباره مسأله گفت و گو های صلح خاورمیانه «نباید بیشتر از خود فلسطینی ها، فلسطینی باشد». زیدآبادی از ماه ژوئن سال ۲۰۰۹ در زندان است.
روحانی به پشتی بابی میلیون‌ها رأی دهنده ای بر مسند ریاست جمهوری ایران تکیه زد که از وعده های او درباره آزادی زندانیان سیاسی و پیگیری مشی جدیدی در سیاست خارجی، با هدف پایان دادن به تحریم‌ها، حمایت کردند.
روحانی به پشتی بابی میلیون‌ها رأی دهنده ای بر مسند ریاست جمهوری ایران تکیه زد که از وعده های او درباره آزادی زندانیان سیاسی و پیگیری مشی جدیدی در سیاست خارجی، با هدف پایان دادن به تحریم‌ها، حمایت کردند. این افراد همان رأی دهندگانی بودند که که در وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ به خیابان‌ها ریختند و پرسیدند: «رأی من کجاست؟»
این افراد همان رأی دهندگانی بودند که که در وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ به خیابان‌ها ریختند و پرسیدند: «رأی من کجاست؟» و در مقابل پاسخ خود را در قالب خشونت و قتل دولتی دریافت کردند. دو تن از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آن سال، یعنی میرحسین موسوی و مهدی کروبی، به همراه زهرا رهنورد، همسر موسوی، همچنان بدون محاکمه و صدور هرگونه رأی قضایی در حبس خانگی نگه داشته شده‌اند.
امروز روحانی در سیاست خارجی نرمش و دوستی را سرلوحه مأموریت خود قرار داده است. او می‌گوید خواستار احقاق حقوق اساسی ایرانیان است، می‌گوید در پی انجام معامله ای هسته ای با غرب است و به دنبال از میان برداشته شدن تحریم‌ها است. با اعلام چنین مواضعی و پیگیری چنان سیاست هایی، رئیس جمهوری جدید ایران به سرعت از سخنان احمدی نژاد دوری می‌گزیند. روحانی می‌خواهد تصویری متفاوت از ایران به جهان ارائه کند، اما واقعیت آن است که در تمام این مدت سایه سنگین ادامه بازداشت و حبس خبرنگاران و رهبران مخالفان بر سفر روحانی به نیویورک سنگینی می‌کند.
در ایران بسیارند کوشندگان حقوق بشری که به ناحق به بند کشیده شده‌اند و از همان اول اساساً نمی‌بایست دستگیر می‌شدند. ایالات متحده و دیگر کشورها باید ضمن استقبال از آزادی های اخیر از حکومت ایران بخواهند که این بازداشت های دَم به دَم را برای همیشه متوقف کند. از دیگر سو، اگر آزادی زندانیان با هدف پایان سرکوب مردمی انجام شده که بی عدالتی های بسیاری را متحمل شده‌اند، باید آنها را غنیمت شمرد و گامی مثبت دانست.
در عین حال، بسیاری بر این باورند که جمهوری اسلامی در حرکت اخیر خود صداقت نداشته و تنها به عنوان یک ژست سیاسی به آزادی این چند نفر تن داده است. شاهد این مدعا روند آزادسازی زندانیان است که به ظاهر با دست پاچگی هرچه تمام تر انجام شده است. در نتیجه این رفتار حکومت، این گمانه در ایران تقویت شده که زندانیان سیاسی در عمل برای نظام گروگان هایی هستند که برای مقاصد سیاسی و [از جمله] در آستانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد آزاد می‌شوند.
چین، میانمار و دیگر کشورهایی که منتقدان مسالمت جوی خود را سرکوب می‌کنند، سابقه ای طولانی در آزادسازی زندانیان برای کسب اعتبار سیاسی در آستانه نشست های سازمان ملل دارند؛ اقدامی که در همه این کشورها با هدف «ماستمالی کردن» پیشینه تاریک حقوق بشری آنها و گرفتن امتیاز در عرصه جهانی انجام می‌شود. اینک زمان آن فرا رسیده که رهبران ایالات متحده و دیگر کشورهای جهان با پرهیز از امتیازدهی به چنین عملکرد نادرستی، اصلاحات واقعی را خواستار شوند. مردم ایران خواهان آزادی تمامی زندانیان سیاسی به عنوان برآیند طبیعی رأی خود به روحانی هستند.
به تازگی یک دیپلمات ایرانی به من گفت که روحانی در غرب زندگی کرده و فرهنگ این بخش از جهان را می‌شناسد و برای ارزش های مردم‌سالارانه آن احترام قائل است. اگر چنین چیزی صحت داشته باشد، رئیس جمهوری ایران می‌بایست این ارزش‌ها را در عمل به اجرا درآورد و حق آزادی بیان را برای مردم خود تضمین کند.
[رادیو فردا]
————
امید معماریان، خبرنگار مقیم آمریکا، این یادداشت را در اینترناشنال هرالد تریبون، نسخه بین‌المللی روزنامه نیویورک تایمز منتشر کرده است.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
