دست بالای دولت دمشق در آینده بحران سوریه
بحران سوریه به دلایل متفاوت از جمله ورود تمام قد روسیه و هم پیمانان دولت دمشق به متن منازعه، شکست‌های پیاپی گروه‌های تروریست و به خصوص “داعش” در منطقه، تاثیر اختلاف بین عربستان، ترکیه و قطر بر روی دو طیف اصلی شورشیان، تشدید تهدیدات تروریستی در کشورهای اروپایی که سر نخ بسیاری از آنان به جهادگرایان اسلامگرای صادراتی به سوریه می‌رسد و پایان رویای سقوط “بشار اسد” در بین گروه‌های معارض و حامیان خارجی آنان، وارد مرحله جدیدی شده است. هم چنین تمرکز آمریکایی‌ها بر گروه‌های کردی مستقر در شمال سوریه و عزم آنان برای تصرف شهر استراتژیک “رقه” در کنار بروز چالش این گروهبندی جدید با منافع ترکیه مجموعه‌یی از عوامل را موجب شده است که فشار بر دولت دمشق و حامیان وی تا حدودی کاسته شده است و آنان امروز در راستای پیروزی‌های یک سال اخیر خود راه پیشروی به سمت مناطق در دست تروریست‌ها و مخالفان را هموارتر از قبل دنبال می‌کنند. به همین دلیل استراتژی روسیه و محور دمشق هم اینک بر این مبنا استوار شده است که مناطق ژلاتینی مورد اختلاف طیف‌های معارض شورشی را فعلا به حال خودشان رها کنند و تمرکز را بر جبهه‌های مهم و استراتژیک منزوی شده به خصوص مناطق تصرفی داعش معطوف کنند. چنانچه از ماه قبل محور سوریه، روسیه، ایران و حزب‌الله در حالی که با بخشی از معارضین سوری توافق حول مناطق “کم تنش” را به سرانجام رسانده اند، هم اکنون مناطق هم مرز با لبنان را از وجود تروریست‌های داعش و جبهه “النصره” پاکسازی کرده‌اند، مناطق زیادی را در خطوط مرزی با عراق در کنترل خود گرفته‌اند، هم اینک از سه جبهه نیروهای خود را به منطقه “دیرالزور” برای شکست حلقه محاصره پیرامون این شهر از دست داعش گسیل کرده‌اند.
بعد از ماه‌های جنگ فرسایشی در جبهه دیرالزور که هم‌زمان با شکست‌های داعش در عراق از جمله مناطق استراتژیک “موصل” و “تلعفر” از یک طرف و هجوم نیروهای “دمکراتیک سوریه” گروه مورد حمایت آمریکا برای تصرف رقه بوده است، هم اینک بهترین زمان آزادسازی این منطقه استراتژیک و دارای ذخایر نفتی سوریه از وجود تروریست‌های داعش فرا رسیده است. روز دوشنبه ۴ سپتامبر خبرگزاری‌های جهانی و رسانه‌های سوری – روسی اخبار حملات سخت و پیشروی‌های بزرگ در جبهه دیرالزور را مخابره کرده و از قول فرماندهان ارتش سوریه و فرماندار این شهر تایید کرده‌اند که ارتش سوریه با کمک متحدین خود به سه کیلومتری خط محاصره دیرالزور و پایگاه هوایی “لشکر ۱۳۷” که از حدود سه سال پیش در محاصره نیروهای داعش بوده‌اند را اعلان کردند. وضعیت جبهه جنگ در این منطقه و عدم توان و احتمال ارسال نیروهای کمکی داعش به این جبهه با توجه به قدرت برتر نیروهای سوری و متحدین آن هیچ راهی به غیر از شکست داعش را ممکن نمی‌سازد و به زودی شکستن حلقه محاصره این شهر که بخشی از آن هم در دست این گروه می‌باشد و هم‌چنین نزدیک شده نیروهای نظامی به دروازه‌های پایگاه هوایی لشکر ۱۳۷ راهی باقی نمانده است. به خلاف مناطق تصرفی داعش از جمله موصل، تلعفر و رقه، در منطقه عملیاتی دیرالزور داعش هم از روبه رو و هم از پشت سر زیر تهاجم نیروهای ائتلاف حامی دولت دمشق قرار دارد و همین موضوع کار را برای ایزوله و نابود کردن این نیروی تروریست برای ارتش سوریه و متحدین آن آسان می‌کند. در روزهای آینده در این منطقه جنگ مغلوبه خواهد شد و تنها انتظار می‌رود که مقاومت‌های پراکنده در بخش شهری دیرالزور که در تصرف داعش می‌باشد تا حدودی کار را برای آزادسازی شهر مشکل و تا حدودی زمانبر کند. شکست داعش در دیرالزور ضمن اینکه موقعیت روبه جلوی ارتش سوریه را بیشتر تقویت می‌کند به موازات آن می‌تواند پایانی بر رویای حکمرانی در قلمرو ارضی داعش هم باشد.
پیروزی‌های دولت دمشق در جنگ و منازعات شش ساله اخیر یک نقطه عطف در تغییر معادلات بحران سوریه خواهد بود که با توجه به شکست‌های میدانی گروه‌های معارض در شرایطی رقم می‌خورد که تمام حامیان خارجی آنان نیز هر یک بنا بر دلایلی درگیر اولویت‌های جدیدی در حوزه اهداف استراتژیک و امنیتی خود شده‌اند. رسیدن نیروهای نظامی سوریه به بخش غربی دیرالزور که از سال ۲۰۱۴ در محاصره کامل داعش قرار دارد و کمک‌های امدادی و نظامی تنها از طریق هوایی تا به حال به این مناطق انجام می‌شد، نه تنها ۹۳ هزار ساکنان تحت محاصره این شهر را از محاصره خارج می‌کند که حاکمیت دولت مرکزی بر قلمرو اقتصادی تاکنونی داعش را هم موجب می‌شود و ارتباط زمینی و امن سوریه با عراق را دوباره احیاء خواهد کرد. احیای این کرویدر حیاتی و مهم دوباره ارتباط بخش غربی سوریه را با شرق این کشور برقرار کرده و راه برای کمک‌های نظامی و اقتصادی از مسیر عراق به این کشور گشوده خواهد شد. سوریه وارد مرحله جدیدی در خصوص بحران شش ساله خود شده است که به نظر می‌رسد بسیاری از سناریوهای منطقه‌یی و بین‌المللی برای ساقط کردن اسد از قدرت هم به تاریخ پیوسته است. به همین دلیل هرگونه تلاش منطقه‌یی و بین‌المللی برای پایان بخشی به این بحران از این پس بدون به رسمیت شناختن دولت قانونی دمشق و نقش اسد در مصالحه ملی احتمالی غیر قابل چشم‌پوشی است. البته در این خصوص هنوز در بین کشورهای حامی مخالفان در منطقه و جهان یک تشتت سیاسی وجود دارد که بیشتر در راستای عدم انسجام و تعیین استراتژی توسط آنان باید مورد ارزیابی قرار گیرد. چنانچه در طی هفته گذشته بعد از اینکه “امانوئل مکرون” رئیس جمهوری فرانسه به صراحت عنوان کرد که اولویت ما سرنگونی اسد نیست و احتمالا وی در قدرت می ماند، بلافاصله دو روز بعد “ژان ایو لو دریان” وزیر امور خارجه وی جمعه اول سپتامبر در گفت وگو با رادیوی فرانسوی (آر تی ال) گفته است که “نمی‌توان با بشار اسد به صلح دست یافت و او نمی‌تواند بخشی از راه حل باشد”. این در حالی است که فرانسه قصد دارد طرح جدیدی را به عنوان “نقشه راه” در خصوص بحران سوریه به زودی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد ببرد که با توجه به همین اغتشاش دیدگاه‌ها و عدم انطباق آن با وضعیت عینی سوریه به زعم بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران آشنا به موضوع، به سرانجام نخواهید رسید. ظاهرا دستگاه دیپلماسی فرانسه از تجربه شش سال گذشته درس‌های لازم را فرا نگرفته است که حتی در زمان ضعف شدید دولت دمشق نیز چنین سناریوهایی قابلیت اجرایی نداشت تا چه برسد به حالا که حکومت اسد قدرتمندتر از هر روزی از زمان شروع بحران نظامی در این کشور است. هم چنین روس‌ها بعد از یک دوره توهم ناشی از احتمال نزدیکی بین مسکو – واشینگتن در صحنه جهانی به دلیل ظهور دولت جدید “دونالد ترامپ” هم اکنون با تشدید اختلافات حاضر به دادن هیچ امتیاز استراتژیک به محور غربی نخواهند بود و به همین دلیل انتظار عقب‌نشینی پیروزمندان در عرصه نظامی، در حوزه سیاسی بسیار بعید و دور از ذهن می باشد.
۱۴/۶/۹۶
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
