مصائب خانه سینــما
سینمای ایران در دو هفته گذشته روزهای پر از التهابی را گذرانده است. سینماگران ایرانی که از دوسال پیش شاهد تعطیلی و بسته شدن درب خانه سینما بودند در یک نیمه شب گرم تابستانی با خبر ورود شبانه به خانه سینما و سپس پلمپ آن مواجه شدند. خبری که بسیاری آن را دهن کجی ارشاد به سینماگران و حتی دستور مستقیم رئیس دولت مبنی بر باز گشایی مجدد خانه سینما و قبول این اشتباه که از ابتدا هم بسته شدن خانه سینما کار صحیحی نبوده است می‌دانستند. در همین راستا به سراغ جمعی از سینماگران سینمای ایران رفتیم و نظر آنان را در رابطه با اتفاقات افتاده و موضوع خانه سینما جویا شدیم و لازم به ذکر است که تعداد بسیاری از سینماگران به رفتار اتفاق افتاده توسط خانه سینما۲ و ماجراهای پیرامون آن ایراد داشتند، در این میان تعداد بخشی از این سینماگران را در ادامه می‌خوانیم:
اصغر فرهادی:
خانه سینما یک نماد عاطفی
اصغر فرهادی کارگردان برجسته ایرانی نیز در آخرین تجمع مقابل خانه سینما در جمع هنرمندان حاضر شد.
او در رابطه با این عمل و این که چرا در این تجمع هنرمندان حاضر شده است، گفت: خانه سینما یک نماد عاطفی برای فیلم‌سازان است و قرار نیست با باز شدن این نهاد صنفی اتفاق خاصی رخ دهد اما ما به خانه سینما وابستگی عاطفی داریم که متأسفانه این موضوع در نظر گرفته نمی‌شود
کارگردان فیلم «گذشته» تاکید کرد: بستن خانه سینما به نوعی بی‌احترامی است و افرادی که اقدام به بستن این خانه کرده‌اند تاکنون دلیل موجهی برای این اقدام اعلام نکرده‌اند. این نوع رفتار در برابر سینماگران تاکنون بی‌سابقه بوده و متأسفانه بستن خانه سینما بیشتر به بهانه‌جویی بدل شده است.
فرهاد توحیدی:
آقایان، کاریکاتور خانه سینما را انتخاب کردند
فرهاد توحیدی مدیر خانه سینما نیز در رابطه با این اتفاق گفته است که: قانون این حق را به هیچ دستگاهی به جز دستگاه قضایی نمی‌دهد که اقدام به پلمپ اماکن کند. پلمپ مهر حراست ارشاد را داشت و راسا این کار را انجام داد. ما با درخواست از پلیس ۱۱۰ و حضور آن‌ها برای تنظیم گزارش روند شکایت قانونی از صدور دستور را آغاز کردیم. آقای ابتهاج مشاور حقوقی سازمان سینمایی کشور مصاحبه کردند و گفتند به موجب اساسنامه اموال خانه سینما بلا واسطه اختیارش دست وزارت ارشاد و شخص وزیر است. در همه اساسنامه‌های ما آمده است هنگامی که خانه سینما منحل شود، این اختیار به وزارت ارشاد داده می‌شود. چگونه خانه سینما منحل می‌شود؟ یا باید مجمع عمومی این خانه را منحل کند یا باید حکم قضایی داشته باشیم که دیوان عدالت اداری آن را باطل کرد بنابراین شرط اینکه وزیر بسیط‌الید باشد در انجام این کار و در اختیار گذاشتن اموال خانه سینما در اختیار جمع دیگری محقق نشده است. ما از این اقدام شکایت می‌کنیم و تا انتها این شکایت خود و بی‌قانونی را پیگیری خواهیم کرد. گر قانون به نفع وزیر ارشاد اسلامی رأی بدهد ما تمکین خواهیم کرد. وقتی قانون حق را به وزارت ارشاد بدهد ما تمکین خواهیم کرد و سر جنگ نداریم. خانه سینما یک امانتی است که باید به دست کسانی سپرده شود که صاحبان امانت هستند. صاحبان امانت هیئت‌مدیره منتخب اعضای خانه سینما هستند. این هیئت‌مدیره که آقایان در کاریکاتور خانه سینما انتخاب کردند نه مشروع‌اند و نه قانونی. ما آن امانت را به دست این هیئت نمی‌سپاریم.
حمیدرضا پگاه:
خانه سینما نیت خیر داشت
«حمیدرضا پگاه» از بازیگران سینمای ایران نیز در گفت و گو با نیلوفر آبی نظرات خود را در رابطه با اتفاقات خانه سینما بیان کرد. پگاه با اشاره به توافقات فی مابین خانه سینما و ارشاد گفت: قرارهایی که بوده است بین طرفین باید عمل می‌شده است و در این مورد حق با آقای توحیدی بوده است شاید به نظر حقوقی در جریان نباشم اما به عنوان عضوی از خانواده بزرگ سینما می‌خواهم که خانه سینما به دست صاحبانشان بازگردد. وی سپس در باره اهمیت حضور خانه سینما و اهمیت آن گفت: شاید خانه سینما بسیاری از اهدافی را که قصد انجام آن را داشت را نتوانست انجام دهد اما این که سعی می‌شد گره ای از مشکلات مردم حل شود بسیار ارزشمند بوده و هست. نفس جمع شدن این آدم‌ها کنار هم خود ارزشمند بوده است. حداقل این که خانه سینما نیت حل مشکل داشته است بسیار ارزشمند است. وی در ادامه افزود: وجود چنین صنوفی و خانه‌ای برای سینما لازم است و باید تلاش کنیم که این‌ها کنار هم به خوبی کار کنند. وی درباره درگیری‌ها نیز افزود: به نظر من این درگیری‌ها بیشتر درگیری و غرض‌ورزی شخصی است و باید دعا کنیم که این غرض‌ورزی‌های شخصی حل شود و به نتیجه مطلوب برسیم.
مهتاب کرامتی:
حضور به معنای همراهی
مهتاب کرامتی هم در رابطه با بحث رایج این روزها می‌گوید: فکر می‌کنم حضورم خود به معنای همراهی من با سایر سینماگران بوده است و گاهی تنها یک حضور و همراهی در جمع خود بیش از هر حرفی کارآمد باشد.
خانه سینما متعلق به همه سینماگران است.
داریوش فرهنگ:
پشت قفل خانه سینما حصارها و قفل‌های دیگری است
داریوش فرهنگ، کارگردان سینمای ایران، دل پردردی از روندهای فرهنگی جاری در کشور و ماجراهای مربوط به خانه سینما دارد. او می‌گوید بیش از ۲ سال است سینماگران در پی حل مسئله خانه سینما هستند و از هیچ تلاشی در این زمینه فروگذار نکرده‌اند. نایب‌رئیس کانون کارگردانان ایران می‌گوید خانه سینما دوم، مکانی موهوم و غیرقابل‌قبول است که شمقدری و دوستانش برای اینکه جایگاهی برای فردای خود ایجاد کنند آن را علم کرده‌اند. داریوش فرهنگ همچنین تاکید کرد در زندگی‌اش نه آدم خودی بوده و نه آدم غیرخودی، اما تمام تلاشش را کرده که آدم بیخودی نباشد. داریوش فرهنگ با اشاره به اینکه تمام اقدامات لازم برای حل مسئله خانه سینما انجام‌شده اظهار داشت: اینجا سؤالی که پیش می‌آید این است که خانه سینما چه کرده است که بسته شده است؟ غیرقانونی عمل کرده است؟ عملی خلاف قانون انجام داده است؟ فعالیت غیر عرفی انجام داده، کار سیاسی کرده؟ متأسفانه روندی که در پیش‌گرفته‌شده که قابل پذیرش نیست، اقداماتی انجام‌شده و یک خانه سینمای دوم موهومی ایجاد شده است البته برخی از دوستان سینمایی ما هم ساده‌لوحانه فریب‌خورده‌اند و گمان کردند که می‌توانند با استفاده از این خانه سینمای دوم جایگاهی برای خود دست و پا کنند. البته آن‌ها در ابتدا نمی‌دانستند که اصلاً این خانه سینمای دوم نمی‌تواند یک صنف باشد، چرا که در قانون شرکت‌ها شما نمی‌توانید دو شرکت با یک نام داشته باشید، در واقع این خانه سینمای دوم، یک انجمن فرهنگی است، نه یک صنف.
فرهنگ همچنین با اشاره به این ضرب المثل که شاه بخشیده، وزیر نمی‌بخشد، گفت: خیلی جالب است، حال که آقای احمدی نژاد رضایت داده و گفته این اقدام، کار غلطی است، آقای شمقدری و وزارت ارشاد مخالفت می‌کنند. داریوش فرهنگ افزود: من واقعا از نیروی انتظامی تشکر می‌کنم که منطقی و معقول برخورد کردند و نوع نگاهشان به این اتفاق به نحوی بود که هنرمندان و مردمی که آنجا حضور داشتند به پلیس به چشم دوست نگاه کردند و به گمان من این اتفاقی نیکی است. فرهنگ همچنین با ابراز امیدواری نسبت به نتیجه بخش بودن تلاش‌ها افزود: با تلاش‌هایی که از سوی سینماگران و همچنین رسانه‌های مسئولی چون شما انجام پذیرفته حتما این اتفاق خواهد افتاد و مشکل خانه سینما حل خواهد شد. فرهنگ با اشاره به تجمع مقابل خانه سینما گفت: این دوستان معدود سینمایی ما هم که فریب‌خورده‌اند، باید سعی کنند به جای اینکه آدم کسی باشند و با استفاده از رانت‌ها فیلم‌سازی کنند، با کمک‌های دولتی و بودجه‌های آن چنانی فعالیت کنند، سعی کنند سالم کار کنند، بدون حمایت دولتی فیلم بسازند نه با استفاده از رانت و کمک‌های آن چنانی. داریوش فرهنگ همچنین در پایان با ابراز امیدواری نسبت به حل مشکل خانه سینما، افزود: عصر مونولوگ تمام شده است و امروز آغاز عصر دیالوگ است، با تلاش و همکاری که رسانه‌ها و سینماگران انجام می‌دهند این مشکل به زودی حل خواهد شد.
فرهنگ همچنین با اشاره به عکسی که از او در حال باز کردن قفل در رسانه‌ها منتشرشده گفت: من با کلید آقای روحانی قفل خانه سینما را باز کردم اما نمی‌دانستم که پشت این قفل، حصارها و قفل‌ها و پلمپ‌های دیگری هم هست.
هومن سیدی:
عصر چوب و چماق گذشته است
هومن سیدی بازیگر و کارگردان سینما که آخرین فیلمش «آفریقا» با استقبال بسیار منتقدان و تماشاگران رو به رو شده است در گفت و گویی با نیلوفر آبی نسبت به اتفاقات خانه سینما و مناظره جمعه شب بین حسین فرح‌بخش و همایون اسعدیان گفت: امیدوارم بحث لمپنیسم از سینما حذف شود. وقتی ما به عنوان هنرمندانی که ادعای سردمداری هنر و فرهنگ می‌کنیم با ادبیاتی سخیف صحبت می‌کنیم و یک تهیه‌کننده با ادعای سابقه زیاد مثل فرح‌بخش این‌گونه صحبت می‌کند دیگر جای تعجبی باقی نمی‌ماند که چرا سینمای ایران چنین فیلم‌هایی تولید می‌کند با این ادبیات باید منتظر چنین صحبت‌هایی هم باشیم. با این شرایط باید نگران آدم‌هایی بود که قرار است به تازگی وارد عرصه سینما شوند و حقیقتاً وضعیت نگران‌کننده‌ای را با این اشخاص برای سینما باید متصور شد. سیدی در ادامه با اشاره به وضعیت خانه سینما نیز گفت: خانه سینما متعلق به شخص نیست و متعلق به همه اهالی سینماست و بدون تردید باید رأی اکثریت به توافق رسید وگرنه با انگ زدن و لقب دادن و فحاشی و زور این مشکل حل نخواهد شد. عصر چماق و چوب مدت‌هاست گذشته است. هومن سیدی در مورد انتظار خود از وزیر آتی در رابطه با خانه سینما نیز گفت: این خانه اسم مشخصی دارد، خانه سینما، که یعنی متعلق به اهالی سینما است. این خانواده هم مثل هر خانواده دیگری ممکن است باهم مشکل داشته باشند اما باید به جای دخالت اجازه بدهیم این مشکل به صورت داخلی حل شود. در مورد خانه سینما هم باید بزرگان این خانه و آن‌ها که آبروی این سینما هستند در مورد آن نظر بدهند. شاید در طول سی سال گذشته این اهالی سینما به اندازه این ۴ سال پول کت و شلوار نگرفته باشند اما در کنار هم و باهم خوش بودند و احتیاجی به آن ۲۰۰ هزار تومان پول هم نداشته‌اند و اتفاقاً آن جشن‌های کنار هم که داشتیم و خانواده بزرگ سینما را کنار هم جمع می‌کردیم ارزش خاصی داشت و امیدوارم وزیر ارشاد آتی به این موضوع توجه داشته باشد. وی در ادامه افزود اگر روال انتخاب درست باشد هر اتفاقی صحیح و خوب خواهد بود.
رویا تیموریان:
از دل رفتار غیرفرهنگی به نتیجه نمی‌رسیم
رویا تیموریان از بازیگران برتر سینمای ایران نیز خانه سینما را خانه آدم‌های سینما دانست و گفت: در مورد مسائل «خانه سینما» از یک سال ونیم گذشته صحبت‌های زیادی شد. اما با همه آن گذشته و تلاشمان، الان ما در این شرایط هستیم که شاهدش هستید که نشانگر عدم درایت مسئولان فعلی سینماست. آنچه مدنظر سینماگران است، ارتقای بخش فکری و اندیشه‌ای این سرزمین است. در تمام این سال‌ها که در کشورمان کارکردیم، می‌دانیم خط قرمزها چیست و پا را از آن فراتر نگذاشتیم. ولی متأسفانه حالا در موقعیتی قرارگرفته‌ایم که شبانگاه به «خانه سینما» می‌روند و قبل از پلمپ کردن، دو، سه نفر وارد آنجا می‌شوند و بعد به در خانه را قفل و بست می‌زنند. به ما اطلاع دادند که قفل‌های در ورودی و پارکینگ را عوض کرده‌اند. گویا از سوی وزارت ارشاد این دستور صادر شده است. حالا سؤال ما این است اگر این کار قانونی است چرا شبانه سراغ خانه آمدند و این قدر عجولانه عمل کردند؟ اما ظاهراً فراموش کردیم که ما متعلق به این سرزمین هستیم و در نهایت همکار و همدلیم. «خانه سینما» به دنبال کسب قدرت نیست. تنها به دنبال حقوق صنفی اعضایش است و در تمام این سال‌ها تلاش کرده تا قانونی عمل کند. طبق گفته وکیل «خانه سینما» عمل ما که در اینجا حضور پیدا کردیم، قانونی است. منتها هیئت‌مدیره خانه با حسن نیت این اقدام قانونی را انجام نداد و منتظر شد تا مذاکره‌ای جدی صورت بگیرد. ولی بعید می‌دانم از دل این رفتار غیرفرهنگی به نتیجه‌ای رضایت‌بخش برسیم. با این حال مدت ۴۸ ساعت صبر می‌کنیم تا نتیجه نهایی اعلام شود.
ریما رامین فر:
امیدوار باشیم این درگیری‌ها ختم به خیر شود
ریما رامین فر از بازیگران تئاتر و سینمای ایران است که با سریال پایتخت یک و دو به شهرت زیادی دست یافت. وی در رابطه اتفاقات خانه سینما و رویدادهای آن گفت: در مورد جریانات خانه سینما حقیقتاً اظهارنظر سخت است و خود من نمی‌دانم دقیقآ چه اتفاقی افتاده است و به نظر من از روز اول این اتفاقات و بستن و پلمپ خانه سینما از اول اشتباه بوده است و باید دعا کنیم و امیدوار باشیم این اشتباه که منجر به رودررویی اعضای این سینما کنار هم شده است ختم به خیر شود.
منبع: [«نیلوفر آبی» شماره ۱۵ ضمیمه روزنامه قانون]
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
