نوجوانی، قرنطینه و انزوا در دوران چیرگی ویروس کرونا

گفت و گویی با کیان، نو جوان پانزده ساله

[show_avatar email=1385 user_link=authorpage display=show_name avatar_size=210]

بیست و چند پیش مارتین اسلین منقد و شناساگر تئاترابزورد را در دانشگاه آیوا ملاقات کردم. وی در ورک شاپی گمگشتگی و گسستگی روحی نوجوانان غربی  را مورد واکاوی قرار داد و تأثیر گذاری این پدیده نو را در عصر دیجیتال، در نمایشنامه های جدیدی که به این موضوعات پیرامونی می پرداخت، تشریح کرد. موضوعاتی همچون انزوا، از خودبیگانگی، سرگشتگی، بی هویتی، بی برنامگی، پناه بری به سکس، مواد مخدر و خشونت، خودآزاری و دیگر آزاری…

در دو دهه اخیر معضل نوجوانان برآیند های سهمگین تری را در بر داشته. برآیند هایی همچون حرکت های شورشی فردی در جهت کنش های مخرب و ویرانگرانه جمعی… کنش هایی خشمگینانه و عصیانگرایانه علیه خود و نسل پیشین خود…. و مرگ اندیشی و مرگ آفرینی به هر نوعی…

پدیده نو “فرهنگ جوان” مفهوم جدیدی را در جوامع غربی پدید آورده که در آن نوجوانان سرکش و نافرمان، گروههای ویژه خود را با نورم ها، هنجارها، عادات و رفتارها، زبان و اصطلاحات ویژه، اعتقادات، مد و لباس و موسیقی و رقص و مواد مخدر، فرم داده، خود را معنی می کنند و زبان اعتراضی جدیدی را بنیان نهاده اند. این ویژگی ها، آنها را از فرهنگ نسل پیشین خود کاملن متمایز کرده است. این گروههای متفاوت نوجوان در عصر تکنولوژی پیشرفته دیجیتال، اکثر وقت خود را در صفحات اینستاگرام، تیک تاک، یوتیوب و بازی های ویدیویی می گذرانند و یا با دوستان خود به فیس تایم مشغولند. آنها ساعت ها به تلفن های هوشمند خود خیره می شوند و ویدئو های کوتاه، بی معنا و مضحک  میمز memes  را تماشا می کنند. در عصر جدید سایبر تکنولوژی، نوجوانان، نافرمانی هایشان را به شکل جنگجویانه با تمامی نورم های جامعه اعلام می دارند. و با خلق واژه ها و اصطلاحات جدید زبانی نوین را بنا می نهند. زبانی که مرتبن در حال تغییر و دگرگونی است.

استفاده از واژه سایبر پیشینه ای بسیار قدیمی دارد و به دوران یونان باستان بازمی گردد. اما در دوران تحول کامپیوتر و تاریخ احاطه آن، این واژه در مفاهیم گوناگونی تغییر جهت داده است. از سایبر سکس Syber Sex  گرفته تا جنگجویی سایبری  Sybe War، فضای سایبری ،Syber Space هتاکی سایبری Syber Crime  که شامل خشونت و آزار رسانی در فضاهای مجازی، دزدی اطلاعات و سرقت هویت مردم و هک کردن است….و غیره… در فضای تیره ای که گردن کلفتی و قلدری شبکه های فضای مجازی را پر کرده است.

در فیلم های سریالی اخیری که در دنیای غرب ساخته می شود، این فرهنگ توسط فیلمسازان جوان تشریح و باز شکافی شده است. فیلم هایی ویژه و استثنایی همچون: “آدمهای نرمال” Normal People ، “آموزش سکسSex Education “، “پایان این دنیای لعنتی”The End of the F…king World ، “همه چیز درست میشه”،  Everything’s Gonna Be Okey ، و “سیزده دلیل برای اینکه چرا” ۱۳ Reasons Why .

 در چنین دنیا و فرهنگ ویژه ای، این نیرو و انرژی پر تلاطم ناگهان در دوران قرنطینه به انزوا کشیده شد و در خانه ها تبعید شد. هر چند این نیرو نیز در دهه اخیر در اعماق شبستان ها خود را زندانی کرده بود. اما یک تلفن هوشمند و یک اتاق نیمه تاریک کافی بود تا یک جهان ایده آل مجازی آفریده بشود و نوجوان در آن غرق شود و در آن احساس آزادی کامل کند. اما زمانی که این نیرو تلخی زندانی بودن فیزیکی و روانی را احساس کرد، واکنش دیگری از خود نشان داد. نیازویژه به بودن با یکدیگر…. طبیعی است که نو جوانان به ارتباطات فیزیکی و اجتماعی نیازمندند. در کنش ها و واکنش های جمعی است که تن و شخصیت روانی آنان شکل می گیرد. و آنان می آموزند که اندیشه ها و احساسات خود را صیقل بدهند. در این چالشگری است که شخصیتشان شکل می گیرد و آنها را برای هماوردی و نرمش های آینده زندگیشان آماده می سازد.

دوران انزوا و قرنطینه در گروهای مختلف سنی، اجتماعی، و در اقلیت های نژادی و فرهنگی واکنش های مختلفی داشته است. اما بیشترین اثر را در کودکان و نوجوانان داشته است. در این دوران تصمیم گرفتم تا با آدمهای مختلف در گروههای سنی، اجتماعی و جنسیتی گوناگون گفت و گو های کوتاهی داشته باشم. یکی از آنان نوجوانی پانزده ساله است بنام “کیان” که در آمریکا بدنیا آمده است. در یک گفت و گوی تلفنی از او خواستم تا شرایط خودش را در این زمان ویژه توصیف کند. نوجوانی که از کودکی دارای استعدادهای خارق العاده و ویژگی های عمیق هنری بوده است. تخیل قوی، دیدگاههای شاعرانه و روشن اندیشی در نوشته ها و بیانات کوتاه روزمره اش بشدت محسوس و هویداست. او اخیرن به فیلمنامه نویسی و عکاسی روی آورده است. اما در موسیقی، رقص، ساخت ویدئو های کوتاه و بازیگری صدا، استعدادهای ویژه ای دارد. آنچه مرا شگفت زده کرده است، این است که او در مدت دو ماه قرنطینه، قطعه هایی برای صدا، دو نوول تصویری (نوول گرافیکی) تخیلی-علمی و سه فیلمنامه در این ژانر نوشته است. به همراه انبوهی از عکس های هنری با تأکید بر معنا، از طریق انتخاب موضوع، سایه روشن ها، و پرسپکتیو های کاملن تازه و نو…

کیان در سال اول دبیرستان به تحصیل مشغول است و در یکی از شهر های آمریکا زندگی می کند. صبح وقتی که از خواب برمی خیزد، بعد از کارهای ضروری، در کلاس های مدرسه از طریق زوم شرکت می کند و به تکالیف مدرسه می پردازد. به پدر و مادرش در کارهای خانه کمک می کند و سپس به بازی های کامپیوتر می پردازد. با دوستانش تلفنی صحبت می کند و سپس به نوشتن می پردازد. با یکنوع دیسیپلین خود آموخته . آنچه که نوشته هایش را بعنوان یک نوجوان پانزده ساله متمایز می کند، دیالوگ نویسی شسته رفته اوست با زبانی بسیار رنگارنگ و متنوع با موضوعاتی پر معنا و عمیق که گاه فضاسازی های فیلم هایی چون متروپلیس فریتز لانگ را در وجوهی متنوع و نو تداعی می کند.

گفت و گوی من با کیان در اوایل ماه مه  2020 به زبان انگلیسی بوده است که ترجمه آن را در زیر می خوانید:

دوست داری چطور خودت را به خواننده ایرانی مهاجر معرفی کنی؟

امیدوارم که بتوانم کمکی باشم برای کسی که می خواهد جایی جدید در این دنیا برای خودش پیدا کند.

علاقمندی هایت در زندگی چه هستند؟

دوست دارم که فیلمساز و یا یک عکاس هنری بشوم.

زندگی خودت را به عنوان یک نوجوان در زمانه قرنطینه بخاطر ویروس کرونا چگونه توصیف می کنی؟ شرایط را چطور می بینی و ارزیابی می کنی؟

من در این مورد یک احساس دوگانه دارم. از یکطرف احساس تنهایی می کنم چون نمی توانم به طور فیزیکی با دوستانم باشم. و البته آنها همیشه نمی توانند با فیس تایم با من در ارتباط باشند. از طرف دیگر، کارهای زیاد با کیفیتی را هم در این مدت انجام داده ام که برای خودم قابل توجه است.

اولین واکنشت در مورد این اپیدمی خطرناک فراگیر و ایزوله شدن مردم جهان چگونه بود؟

در آغاز فکر کردم که پایان جهان فرارسیده! اما بعد از اینکه شنیدم که پزشکان و تیم های پزشکی هر کاری که از دستشان بر می آمده برای بهبود جان بیماران انجام داده اند، امیدوار شدم که همه چیز به مرور در روال بهتری حرکت خواهد کرد.

اثر این اپیدمی را در زندگی بشر چگونه می بینی؟ آیا اثر مثبتی را در آینده بشر پیش بینی می کنی؟

فکر می کنم که آدها به محیط زیست با احتیاط بیشتری برخورد خواهند کرد. به بهداشت توجه خواهند کرد. دست هایشان را بیشتر خواهند شست. و ارتباط فیزیکی محدود تری خواهند داشت.

لطفن توضیح بده که زندگیت در دوران اپیدمی چقدر تغییر کرده است؟

ساکت تر و آرامتر شده. فقط خودم هستم و افراد خانواده ام. آموخته ام که باید از خودم و خانواده ام مراقبت بیشتری بکنم. در کارهای خانگی مثل شستن لباس و شستن ظرف و بسته بندی و حمل آشغال ها و پختن غذا کمک کنم.

با زمان اضافه ات چکار می کنی؟

بازیهای ویدیویی را دوست دارم. اما در عین حال وقت زیادی را به داستان نویسی اختصاص داده ام.

موارد مثبت و منفی این شرایط را توضیح بده.

یکی از موارد خوبش داشتن وقت زیاد است، که هر جور دوست داشته باشی می توانی آنرا صرف کنی. اما مورد منفی اش دوری فیزیکی من از دیگران است.

آیا این انزوا، پرسپکتیو تو را از زندگی ، از خودت، و آدمهایی که می شناسی تغییر داده است؟

بله. این مرا به واقعیت مردم و آنچه که در اطراف ماست آگاه تر کرده است. گویی هدف ویژه ای برای بودن ما انسان ها در این جهان موجود است.

رویاهایت درباره فردا چه هستند؟

اینکه به هدف های روزانه ام برسم.

آیا خواب های شبانه ات را بخاطر می آوری؟ آیا اخیرن خواب جالبی دیده ای؟

 بیشتر خواب هایم بیادم می مانند. و از آنها الهام می گیرم و در نوشته هایم از آنها استفاده می کنم.

س: لطفن در باره تجربه ات در فیلمنامه نویسی و عکاسی قدری توضیح بده. چه تفاوت هایی می بینی در دو بیان هنری و ژانر های مختلف؟ و در فرم… منظورم نوشتن برای فیلم و تلویزیون در ژانر تخیلی-علمی است در مقایسه با خلق و ثبت لحظات شاعرانه در عکاسی…

عکاسی به من کمک می کند که با استرس برخورد سازنده ای داشته باشم. وقتی که از زوایای مختلف به یک موضوع نگاه می کنم؛ و چیزهایی را با کمک فیلتر، کمرنگ یا پر رنگ می کنم، ذهنم شفاف می شود و می توانم بهتر تمرکز داشته باشم. نوشتن به من کمک می کند که خلاق باشم و فعال و مولد.