نه پرسشی نه پاسخی
معرفی اریک امان و هایکوی او
برگردان و معرفی: سینا سنجری
سینا سنجری
یکی از چهره‌های تأثیرگذار در سالهای شکل‌گیری جنبش هایکو در کانادا، دکتر اریک امان (Eric Amann) شاعر مقیم تورنتو بود. وی در سال ۱۹۳۴ در مونیخ به دنیا آمد. در سال ۱۹۵۲ اریک و خانواده‌اش به چستر پنسیلوانیا مهاجرت کردند. در سال ۱۹۵۳، اریک به جنگ کره اعزام شد ولی به وینیپگ کانادا گریخت و در آنجا به دوستان خانوادگی خود از مونیخ پیوست. وی مدرک دکترای پزشکی خود را در سال ۱۹۶۱ به دست آورد.
همچون بسیاری از شاعران دیگر در دهه ۱۹۶۰ آمان تحت تاثیر مجموعه‌ی شش جلدی نوشته‌شده توسط آر. اچ. بلیث به هایکو علاقمند شد. اریک امان پس از چندین سال خواندن و نوشتن هایکو، در سمت سردبیر، اولین مجله هایکوی کانادایی هایکو را از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ منتشر کرد. تحت ویراستاری امان، این نشریه به سرعت به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره‌ای آمریکای شمالی تبدیل شد که هم کارهای تجربی و هم کلاسیک را منتشر می‌کرد. پس از یک وقفه‌ی هفت ساله، که در طی آن به دیگر فعالیت‌های نویسندگی می‌پرداخت، در سال ۱۹۷۷ آمان با مجله جدید Cicada (از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۲) به هایکو بازگشت که این مجله نیز بلافاصله به موقعیت مشابهی دست یافت. در همان سال اریک آمان، بتی درونیوک و جورج سوئید انجمن هایکو کانادا را تأسیس کردند که بعداً در سال ۱۹۸۵ به هایکو کانادا تغییر نام یافت. اریک به عنوان اولین رئیس این انجمن طی سالهای ۱۹۷۷- ۱۹۷۹ فعالیت کرد.
اریک امان در سال ۲۰۱۶ درگذشت.
نمونه‌هایی از هایکوی اریک امان:
۱
خاکسپاری زمستانی
اشاره‌ی فرشته‌ی سنگی
به آسمان تهی
۲
درخت پژمرده‌ی زمستانی
انعکاس شاخه‌های بی برگ و بار
در چشم مرد بیمار
۳
بی‌هوشی:
جهان را با خود می‌برد
آخرین نفس عمیق
۴
صبح برفی:
به صدای خفه‌ی عصای مرد نابینا
گوش سپردن
۵
آخرین روز خزان
غروب همچنان معطل
در خیابان یک‌طرفه
۶
صبح سال نو
اخبارگوی هوشیار
تلفات را تکرار می‌کند
۷
آرام می‌بارد
بر نام‌های مردگان
باران بهار…
۸
در مسیر طولانی بازگشت
راه را نشان می‌دهد
گل سوسن
۹
کامیون قدیمی
همچنان چسبیده به آن
برگ و بار تابستان گذشته
۱۰
در ژرفای دهان تو
دیگر نه پرسشی
دیگر نه پاسخی
۱۱
تابلوها
در باران بهار
خیس
۱۲
برف می‌بارد
در پارکینگ تهی
شب کریسمس…
۱۳
عبور قطار شب
تصاویر مردگان لرزان
بر طاقچه‌ها
۱۴
نام‌های مردگان
فروتر و فروتر
در برگ و بار خزان
۱۵
برکه‌ی آرام
حتی تماس شب‌پره ای
بدر ماه را بهم می‌زند
۱۶
پیرتر می‌نماید
پیرمرد بر نیمکت باغ
این روز خزانی
۱۷
شب کوتاه بهاری:
می‌گذرد در رویاهام
رودخانه‌ی کوهستانی
۱۸
می‌درخشد
با قطرات شبنم پگاه
سبیل گربه
۱۹
بوقلمون‌های بی‌سر
تحویل از پنجره‌ی قصابی
روز شکرگزاری!
۲۰
خیمه‌ی سیرک
به تمامی برچیده
مه اکتبر…
—————
اپریل ۲۰۲۱
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
سینا سنجری؛ شاعر و منتقد ادبی در سال ۱۳۴۹ در تهران به دنیا آمد. از سنجری تا کنون شش کتاب شعر در قالب های مختلف از غزل و رباعی گرفته تا سپید و آزاد از سال ۱۳۷۸ تا امروز به چاپ رسیده است. او همچنین کتابی در توصیف و شرح شعر سهراب سپهری نوشته است. وی در سال ۲۰۱۱ به کانادا مهاجرت کرد و اینک ساکن ونکوور است. سنجری به تازگی کتاب شعر کوچکی نیز به انگلیسی در شهر ویکتوریا به نام Quantic Somnia به چاپ رسانده است.
او خود را محدود به قالب مشخصی نمی داند و با وجودی که بیشتر غزل سرا شناخته می شود و پیرامون این قالب شعری مقالاتی نوشته است ولی در قالب های دیگر هم طبع و بخت خویش را آزموده است. تازه ترین کتاب پارسی او وست وود نام دارد که با عنوان فرعی یادداشت های روزانه یک نویسنده ناشناس تلاش تازه ی او در راه بردن به شیوه دیگری از بیان و زبان شعری ست.
آثار چاپ شده:
باغ اساطیر – کتاب غزل
عقربه های برنزی- غزل و رباعی و سپید
گل های تاریکی – کتاب غزل
اکالیپتوس تنها- سپید و سایفایکو
وقت های زمان- کتاب رباعی
وست وود – شعر آزاد
گزینه ادبیات معاصر – غزل و رباعی و مثنوی
مکاشفه هشت – به تماشای شعر سهراب سپهری
Quantic Somina: A Collection of SciFaiku
