ابتذال علیه ابتذال
در چند روز اخیر که تصمیم گرفتیم با هم پروژه ی #ضدزرد دکتر یداللهی را زنده کنیم موزیک ها و ترانه های فراوانی برای من ارسال شده که مصداق ابتذال هستند. اما تصمیم من بیشتر آن است که به موزیک ها و ترانه های معروف بپردازم. چون هم مخاطب آنها را می شناسد و بهتر درک می کند. هم تاثیرگذاری آنها بیشتر است. و هر قسمت هم سعی می کنم یک موضوع را بررسی کنم. از اصول اولیه ی ادبی تا جنسیت زدگی تا هوموفوبیا تا…
زدبازی در اجرای لندن. عکس از ویکی‌پدیا
ترانه ای که اینبار به آن می پردازم «تهران مازراتی» از گروهی به نام «زدبازی» (البته تعدادی از اعضای این گروه) است. این ترانه ظاهرا در نقد ابتذال و سطحی نگری جامعه سروده شده اما خود در عمیق ترین شکل ممکن، دچار آن است. در همان ابتدا مهم ترین مشکل راوی در خوابیدن دوست دخترش با دیگران به جای خودش است. نگاه مرد سنتی ایرانی که با به کارگیری کلمه ی «ممه» (در مجاز جزء از کلّ دختر) مشخص تر می شود. نگاهی که مصرف تفریحی مواد مخدر را بد نمی داند و تنها بیشتر شدنش را نقد می کند. طبیعی است که در سطرهای بعدیِ چنین ترانه ای، از دخترها به عنوان «داف» یاد شود و خشن بودن داف باعث تاسف باشد!!:
دافاش خشنن و زاخاراش فشنن
ولی بازم حال می کنیم باهاش مگه نه؟!
سیدمهدی موسوی
تلخی ماجرا آنجاست که این ترانه در نقد ابتذال جامعه، «عمله بنا» بودن را نکته ای منفی و جراح قلب بودن و تحصیلات خانواده را نکته ی مثبت تلقی می کند! (طبیعتا آگاهی و دانش امر مثبتی است اما فقط در تحصیلات دانشگاهی خلاصه نمی شود) ترانه ای که در تمام سطرهای آن، زن ها مانند عروسکی با پول بیشتر دست به دست می شوند و مردها نهایتا جرمشان خیانت به یکدیگر است. در واقع سکس آزاد پسر، عملی فاعلی و سکس دختر، عملی مفعولی تلقی شده و طبیعتا در این رابطه ی دو طرفه، دختر است که برای انتخاب درست یا غلطش زیر سوال می رود. در واقع پیکان حمله ی گروه «زدبازی» به سمت پسری نیست که بی هیچ عشق و علاقه با مازراتی پدرش در خیابان ها بنزین را هدر می دهد و ایجاد ترافیک می کند و هر روز با وعده ای در بغلی می خوابد. بلکه این دختر است که به خاطر تغییر نظام ارزشگذاری اش به پول، تحقیر می شود. اما در هیچ جا ذکر نمی شود که دوست دختر راوی قبلا ملاکش برای انتخاب چه بوده که حالا این تغییر، مورد نقد است:
ولی الان
دیگه دخترا قشنگ می دونن با کی بخوابن
دختر چیه؟ اینا ماشین حسابن
با این حال اینجا عالیه
فکرا خالیه تو درینکا مالیه
تو تهرانی که شده مُدِ تازه لاتی و پُرِ مازراتی
بگو واسه تو چی مونده
همه چی قر و قاطی
نمی‌دونی حتی دیشب
دوست دخترت با کی بوده!!
در انتها باید بگویم که من قسمت هایی از تکست (مانند معنی کلمه «وززهان» یا توو درینکا مالیه یا…) را واقعا نفهمیدم و فکر می کنم یا ضعف تالیف دارد یا به اصطلاحات رایج در بخشی از جامعه برمی گردد که من از آنها بی خبرم. مطمئنا این گروه، موزیک های خوب و موفقی نیز داشته که توانسته بین نسل جوان مطرح شود اما متاسفانه این نگاه پر از پیش فرض های جنسی در بین بسیاری از هنرمندان و مخاطبان هنر، همه گیر است که باید در متن های آینده به آنها بپردازیم. در واقع این متن، نه نقد گروه «زدبازی» که تنها بیان دردی است که در بیش از نود درصد تکست های ما (مخصوصا در بخش موسیقی رپ) دیده می شود.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
