ایالات متحده پیشنهاد رشوه به کاپیتان هندی کشتی نفتکش «آدریان دریا» را تایید کرد
یکی از سخنگوهای وزارت امور خارجه ایالات متحده در گفت وگو با شبکه خبری الجزیره گفت که واشنگتن با کاپیتان نفتکشهای ایرانی ارتباط برقرار کرده و به وی پیشنهادهای میلیون دلاری داده است. وی افزود که به کاپیتان کشتی نفتکش پیشنهاد دادیم که این نفتکش را به کشورهایی تحویل دهند که به نیابت از ایالات متحده آن را توقیف کنند .این سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده همچنین افزود که گزارش فایننشال تایمز درباره تماس با کاپیتانهای نفتکش ایرانی درست است .طبق گزارش فایننشالتایمز، برایان هوک، نماینده ویژه دولت ایالات متحده در امور ایران در ایمیلی به تاریخ ۲۶ اوت برای “آکلیش کومار”، ناخدای هندیتبار کشتی نفتکش «آدریاندریا» نوشت: “من برایان هوک هستم… برای مایک پامپئو، وزیر خارجه ایالات متحده کار میکنم و نماینده ویژه دولت ایالات متحده در امور ایران هستم. خبر خوشی برای شما دارم”. روزنامه فایننشالتایمز نوشته خبر خوش دولت ترامپ این بود که ناخدای کشتی نفتکش ایرانی در ازای همکاری با دولت ایالات متحده برای توقیف کشتی میتواند میلیونها دلار پول نقد از ایالات متحده بگیرد. هوک از کومار خواسته کشتی نفتکش را به سمت آبهای کشوری هدایت کند که امکان توقیف آن به نیابت از طرف ایالات متحده وجود داشته باشد .نماینده ویژه دولت ایالات متحده برای اینکه کومار مطمئن شود که این ایمیل جعلی نیست شماره وزارت خارجه ایالات متحده را داخل ایمیل نوشته بود .فایننشالتایمز نوشته این تنها اقدام برایان هوک نبوده است. او در ماههای گذشته برای ارعاب دریانوردان از همکاری با ایران جهت دور زدن تحریم ها برای آنها پیامهای یا متنهایی ایمیل کرده است .وزیر امور خارجه ایران نیز در پیامی در توئیتر نوشت: “ایالات متحده پس از ناکامی در دزدی دریایی مستقیماً به رشوهدهی متوسل شده است: یا نفت ایران را به ما بده و چندین میلیون دلار دریافت کن و یا خودت تحریم شو شباهت زیادی به دعوتی دارد که چند هفته پیش من از کاخ سفید دریافت کردم. دارد به الگو تبدیل میشود.”
مدتی قبل، نیروهای ایرانی از آمادگی برای انجام رزمایش مشترک بین نیروهای دریایی ایرانی و روسی در شمال اقیانوس هند و دریای عمان خبر دادند و این موضوع از سوی وزیر امور خارجه ایران نیز بیان شده است . همکاری نظامی بین ایران و روسیه، امر تازه ای نیست، بخشی از این همکاری، در زمینه معاملات سلاح است و بخشی دیگر، به همکاری دو کشور در پرونده های منطقه ای از جمله سوریه، و همچنین انجام مانورهای مشترک مربوط می شود .با اینکه ارتش ایران اعلام کرد مانورهای مشترک ایرانی روسی در خلیج فارس انجام نمی شود، بدیهی است که اقیانوس هند و دریای عمان، در همسایگی تنگه هرمز و خلیج فارس واقع هستند و از جنبه جغرافیایی سیاسی، با این منطقه مرتبطند .این مانورها، اهمیت سیاسی فراوانی دارد و دربردارنده اشاره های مشخصی برای ایالات متحده و هم پیمانان آن است که در این میان، اروپایی ها ضمن دریافت معنای این پیام، نگرانی خود از انجام این مانورها را از زبان موگرینی ابراز داشتند .در شرایط فعلی و با توجه به تنش زایی های ایالات متحده در منطقه خلیج فارس و همچنین طرحهای دولتهای غربی به رهبری واشنگتن و لندن، برای تشکیل ائتلاف های امنیتی و نظامی، موضوع همکاری نظامی ایران و روسیه، تحت عنوان رزمایشها، از اهمیت زیادی برخوردار است. این همکاری در آبهای جنوبی ایران، واکنشی است به برنامه های دولتهای غربی برای ایجاد ائتلاف امنیتی در منطقه .بدین معنا، ایران سعی دارد پیامی را به طرف غربی برساند، مبنی بر آنکه تهران گزینه هایی برای تشکیل ائتلافهایی در راستای وارد آوردن فشار بر واشنگتن در اختیار دارد، که این مساله باعث می شود محاسبات ایالات متحده در مورد ضرورت آتش بس و وارد نشدن در تنگنای استراتژیک، تغییر کند .علاوه بر این، روسها به این شکل، به دولتهای غربی می فهمانند که اگر این دولتها بخواهند سطح تنش ها را افزایش دهند، روسیه بخوبی می تواند نقش یک رقیب را برای انها ایفا کند. بر این اساس، همکاری بین تهران و مسکو، می تواند در راستای برپایی توازنی در منطقه خلیج فارس، گام برداشته و در مقابل ائتلافهای جدید به رهبری ایالات متحده بایستد.
نخستوزیر اسرائیل در واکنش به گام سوم ایران در جهت کاهش تعهد به توافق هستهای، گفت باید به جای گفت و گو با ایران، به سمت تشدید فشار به تهران حرکت کرد . بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل در واکنش به گام جدید ایران برای کاهش تعهد به توافق هستهای، بار دیگر تشدید فشار بر ایران را خواستار شد .به نوشته روزنامه «جروزالمپست»، نتانیاهو که پیش از سفر به لندن در فرودگاه در جمع گروهی از خبرنگاران صحبت میکرد، گفت: ” شنیده ایم که ایران مرتکب یک نقض دیگر شده است، این بار در زمینه اشاعه هستهای. این بخشی از اقدامات ستیزهجویانه ایران در فضای بینالمللی و بخشی از تلاش آنها برای انجام حمله علیه اسرائیل است. این تلاشها متوقف نشده است.”وی افزود: “اکنون زمان انجام گفتوگو با ایران نیست. اکنون زمان تشدید فشار به ایران است .”نتانیاهو قرار بود در لندن با «بوریس جانسون» نخستوزیر انگلیس و «مارک اسپر» وزیر دفاع ایالات متحده دیدار کند. وی گفت در این دیدارها در مورد مسائلی که «برای اسرائیل مهم است»، گفتوگو خواهد کرد.
وزیر امور خارجه ایران در نشست کشورهای حاشیه اقیانوس هند با اشاره به چالش هایی که این منطقه با آن مواجه است، تصریح کرد: نمی توان امنیت و ثبات را از بیرون منطقه خرید . وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در سومین کنفرانس “اقتصاد آبی ” مجمع کشورهای حاشیه اقیانوس هند در داکا پایتخت بنگلادش شرکت کرد و به ایراد سخنرانی پرداخت . وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این نشست ضمن قدردانی از نخست وزیر بنگلادش و مردم و دولت این کشور برای میزبانی این نشست و مهمان نوازی گرمشان، خطاب به حاضران گفت: دریاها و اقیانوس ها آینده ما هستند. زندگی و معاش بیش از سه میلیارد نفر در زمین به دریا وابسته است . وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد: اقیانوس هند دارای منابع عظیمی است که نیاز است در راستای بهره مندی جوامع ما مورد شناسایی و استفاده قرار گیرند .وی با تشریح اهمیت اقتصاد آبی در دوران کنونی، عنوان کرد: جوامع ساحلی به صورت مستقیم تحت تاثیر امنیت غذا و امنیت دریانوردی قرار می گیرند و این موضوع باید تمرکز اصلی ما باشد . وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد: علاوه بر این، موضوعاتی همچون گردشگری دریایی، درگیر شدن بخش خصوصی در زیرساخت های دریایی، شبکه های بندری، حمایت مالی و … باید بیشتر مورد کنکاش و پیگیری قرار گیرد .وی گفت: برای کشورهای حاشیه اقیانوس هند، اجرای اقتصاد آبی مستقیما به تهدیدها، چالش ها و فرصت ها در اقیانوس هند مرتبط است. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه منطقه اقیانوس هند با چالش های زیادی مواجه است از جمله دزدی دریایی، قاچاق انسان، مواد مخدر، تسلیحات، قاچاق حیوانات وحشی، ماهیگیری غیرقانونی، آلودگی و بهره برداری غیرقانونی از منابع دریایی، یادآور شد: “امنیت و ثبات در اقیانوس هند دارای اهمیت حیاتی برای همه ماست” .رئیس دستگاه دیپلماسی ایران عنوان کرد: گسترش یکجانبه گرایی افراطی، نادیده گرفتن حاکمیت قانون، پایان دیپلماسی قایق های توپدار و انجام اقدامات غیرقانونی علیه جمعیت غیرنظامی و گسترش تروریسم اقتصادی، بزرگ ترین چالش ها، نه فقط برای منطقه حاشیه اقیانوس هند، بلکه برای دستاوردهای دسته جمعی دهه های گذشته است . وی توسعه «اقتصاد آبی» در اقیانوس هند را نیازمند امنیت و ثبات در کل منطقه خواند و افزود: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که این هدف باید از درون نشأت بگیرد ” از طریق گنجاندن و همکاری بین کشورهای این منطقه حاصل شود و نمی توان امنیت و ثبات را از بیرون خریداری کرد، چرا که تنها به گسترش نظامی گری، رقابت و حذف کردن منجر می شود” . وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پایان سخنانش گفت: ما آماده همکاری در هر ترتیبات دسته جمعی برای دستیابی به این هدف هستیم .مجمع کشورهای حاشیه اقیانوس هند، به عنوان یک سازمان بینالمللی هفت مارس ۱۹۹۷ (۱۷ اسفند ۱۳۷۵) با ابتکار هند و موریس آغاز به کار کرد.
نیویورک تایمز در گزارش مفصلی به روابط ایران و ایالات متحده اشاره کرده و تاریخ مخفی تلاش ایالات متحده برای حمله به تهران را شرح داده است. بر اساس این گزارش تندروهایی در اسرائیل و ایالات متحده بیش از یک دهه است که سعی میکنند علیه برنامه هستهای ایران جنگی راه بیاندازند که با روی کار آمدن ترامپ بیش از گذشته به این هدفشان نزدیک شدهاند، اما آیا ترامپ در نهایت هدف آنها را محقق خواهد کرد؟ رونین برگمن و مارک مزتی روزنامه نگاران نیویورک تایمز، تحقیق جامعی از این اقدامات را تهیه کردهاند . در این گزارش به وجود افرادی تندرو در دولت ایالات متحده اشاره شده که اولین آنها «استفان بنون» مشاور ترامپ در کمپین انتخاباتی و سپس جان بولتون مشاور امنیت ملی او هستند. این دو نفر استراتژی خروج ترامپ از توافقنامه برجام را تدوین کردهاند .در اسنادی که بولتون به درخواست استفان بنون تدوین کرده بود، چرایی الزام خروج دولت جدید ایالات متحده از توافق هستهای شرح داده شده و بیشتر به یک طرح بازاریابی شبیه بوده تا یک استراتژی. این طرح در مورد اینکه بعد از خروج چه اتفاقی قرار بودرخ دهد توضیحی نداده، اما احتمالا بر مبنای عقیده اصلی بولتون که نیاز به بمباران ایران بوده بنا شده است .در نهایت ترامپ در ماه میسال ۲۰۱۸ از توافقنامه برجام خارج شد و امروز در حال رصد آهسته بحرانهایی است که در پی آن رخ میدهد. در ماه ژوئن به کشتی های نفتکش در خلیج فارس حمله شد و آمریکا تهران را مقصر جلوه داد .در ماه ژوئیه بریتانیا کشتی نفتکش ایرانی و سپس ایران کشتی نفتکش بریتانیایی را توقیف کرد. آژانسهای اطلاعاتی و جاسوسی ایالات متحده نسبت به حملات احتمالی نیروهای نیابتی ایران به نیروهای آمریکایی در منطقه هشدار دادند. اسرائیل حملاتی را علیه نیروهای مورد حمایت ایران در عراق، سوریه و لبنان از سر گرفت و در نهایت ایران نیز عملا با کاهش تعهداتش از برجام خارج شده است .یک سال قبل از خروج ایالات متحده از توافقنامه برجام سازمان سیا در گزراشی نحوه پاسخ ایران به احتمال خروج ایالات متحده از توافقنامه برجام را ارزیابی کرده بود. نتیجه ارزیابیها ساده بود. نیروهای رادیکال در ایران بر نیروهای میانه رو تفوق پیدا میکنند .ایان گلدنبرگ یکی از مقامات ارشد پنتاگون در زمان باراک اوباما به وضعیت سالهای قبل از توافق هستهای با ایران اشاره کرده و آن را در قالب سه بلوف بزرگ شرح داده است: اسرائیل میخواست جهان باور کند که آنها قصد حمله به برنامه هستهای ایران را دارند (اما هرگز این هدف را محقق نکرد). ایران میخواست جهان به این باور برسد که انها میتوانند به بمب اتم دست پیدا کنند (اما هرگز این تصمیم را اجرایی نکرد). آمریکا میخواست جهان بداند که آنها آماده استفاده از گزینه نظامی علیه ایران هستند (اما هرگز از این گزینه استفاده نکرد). این سه مرحله تهدیدی قابل قبول ایجاد کرده بود .اقدام ترامپ برای خروج از توافقنامه برجام بار دیگر این بازی را آغاز کرده، اما این بار رییس جمهور ایالات متحده که میخواهد قدرت نظامی ایالات متحده را به رخ بکشد در واقع وضعیت را وخیم کرده است .وزیر امور خارجه ایران درباره ترامپ گفته رییس جمهور ترامپ نمیتواند انتظار داشته باشد خودش غیر قابل پیش بینی باشد، اما دیگران قابل پیش بینی باشند. غیر قابل پیشبینی بودن سبب آشوب میشود .این گزارش به احتمال انتظار ایران برای برگزاری انتخاب ریاست جمهوری ۲۰۲۰ و تغییر ترامپ اشاره کرده و نوشت: “همزمان مشاوران رییس جمهور نیز به همین دلیل در پس ایجاد ائتلافی میان کشورهای اهل تسنن منطقه با اسرائیل علیه ایران هستند” .این رویکرد با اقدامی که اوباما در پیش گرفته بود کاملا متفاوت است. اوباما همزمان با اینکه میخواست ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند، با این وضعیت که ایران باید یک نیروی برای ایجاد موازنه در برابر نفوذ عربستان در منطقه باشد موافق بود. او میگفت ایران و عربستان باید همزیستی مسالمت آمیز داشته باشند .یکی از نزدیکان اوباما به نیویورک تایمز گفته ما در آن زمان از هر گونه جنگ غیر ضروری جلوگیری میکردیم و سعی داشتیم ایران را به میز مذاکره بکشانیم تا به نتایج خوبی برای منع اشاعه سلاح هسته ای برسیم .تام دونیلون مشاور امنیت ملی اوباما بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ گفته توافق هستهای جلوی دستیابی ایران به بمب اتم را گرفت و به جامعه جهانی دسترسی خوبی به فعالیتهای ایران داده است که این به نفع ایالات متحده بود . حمله به ایران شاید در طراحی اولیه یک حمله محدود باشد، اما میتواند به یک آشوب سراسری تبدیل شود زیرا پاسخ ایران بسیار سخت خواهد بود، مثلا ایران میتواند از نیروهای نیابتیاش برای حمله به نیروهای آمریکایی در منطقه استفاده کند و حمله به کشتیهای تجاری را کلید بزند و قیمت نفت را به شدت بالا ببرد . ماجرای اینکه چطور این بحران شروع شده و به پیچیدگیهای روابط ایالات متحده و اسرائیل که هرگز به درستی گفته نشده بر میگردد. نیویورک تایمز با تعداد زیادی از مقامات سابق آمریکایی و اسرائیلی و اروپایی مصاحبه کرده و جزییات حوادثی در سال ۲۰۱۲ که ارتش اسرائیل به شدت به حمله به ایران نزدیک شده بود را شرح داده است .حوادثی که در نهایت اوباما را مجبور کرد طرح نظامی موازی خود را برای مقابله با چنین حملهای ارائه دهد و این شامل نابودی کامل تاسیسات هستهای ایران با استفاده از سی هزار پوند بمب بود. در آن زمان ایالات متحده و اسرائیل علیه هم جاسوسی میکردند. ماهوارههای آمریکایی، اقدامات اسرائیلیها در رصد ایرانیها را رصد میکردند و از پهپادهای اسرائیلی که از پایگاهی در آذربایجان بر فراز ایران اعزام میشدند عکس ماهوارهای میگرفتند . اولین بار که برنامه غنی سازی اورانیوم ایران علنی شد تابستان ۲۰۰۲ بود. همزمان ایالات متحده آماده حمله به عراق میشد. سرویسهای اطلاعاتی ایالات متحده متوجه شدند که دانشمندان هستهای ایران در سایت هستهای نطنز غنی سازی اورانیوم را از سر گرفتهاند .دولت بوش عراق را اشغال کرد و تصمیم گرفت مذاکره با ایران را همزمان با تحریمها از سر بگیرد. مقامات اسرائیلی میخواستند این موضوع را القا کنند که ایالات متحده به کشور اشتباهی حمله کرده است .نگرانی سران اسرائیلی در سال ۲۰۰۵ زمانی که احمدی نژاد انتخاب شد بیشتر شد. احمدی نژاد به سرعت ایدههای خود درباره اسرائیل را علنی کرد. او از حماس و حزب الله حمایتهای بیشتری کرد و آمریکاییها و اسرائیلیها به این نتیجه رسیدند که برنامه هستهای ایران تشدید شده است .وضعیت رهبری در اسرائیل با تردیدهایی در آن زمان مواجه بود. نتانیاهو در حالی که ایهاد اولمرت نخست وزیر اسرائیل شده بود به رهبری حزب لیکود اسرائیل رسید. او مواضعی متفاوت داشت. نتانیاهو دوره دبیرستان و کالجش را در ایالات متحده گذرانده بود و در رشته بازرگانی از دانشگاه ماساچوست فارغ التحصیل شده بود. در این جا با میت رامنی کاندیدای جمهوری خواهان آمریکا در رقابتهای ریاست جمهوری آشنا شده بود .نتانیاهو درخواستهای اسرائیل برای افزایش تحریمها علیه ایران را تشدید کرد.. او با دیک چنی معاون بوش دیدار کرد و به گفته اوزی اراد یکی از مشاوران ارشد نتانیاهو در آن زمان، او هشدار داده بود که غرب قادر به یک اقدام نظامی موثر نبوده و ایران باید بمباران شود .نتانیاهو، دیک چنی را یک مخاطب خوب و درست شناخته بود. سران پنتاگون علاقه زیادی به یک جنگ دیگر نداشتند و در آن زمان رییس جمهور هم همین نظر را داشت، اما دیک چنی مانند بولتون بود و به تلاش برای یک اقدام نظامی علیه ایران در دوره دوم جرج بوش ادامه داد .دیک چنی در دیداری که در ماه می سال ۲۰۰۸ با روبرت گیتز وزیر دفاع وقت و جرج بوش داشت، ایده خود را برای حمله به ایران شرح داده بود. گیتز با حمله ایالات متحده یا اسرائیل علیه ایران مخالف بود و این کار را زمینه ساز تقویت نیروهای رادیکال در ایران میدانست. دیک چنی کاملا مخالف بود و میگفت باید به ایران حمله کنند یا دست کم کاخ سفید باید به اسرائیل در این راه کمک کند. همان ماه، جورج بوش برای آخرین بار در دوران ریاست جمهوری خود به اورشلیم سفر کرد و با ایهود اولمرت دیدار داشت. اولمرت امیدوار بود که ارتباط جاسوسان آمریکایی و اسرائیلی علیه ایران را بیشتر کند و در دیدارهای خصوصی در محل اقامت خود نیز همین مساله را مطرح کرد. به گفته منافع مطلع، زمانی که دستیارانش اتاق را ترک کردند اولمرت سعی کرد یک توافق را جوش بدهد. او به بوش گفت «بیا رو در بایستی را کنار بگذاریم” . جورج بوش با پیشنهاد او موافقت کرد و این موافقت به یک توافق بزرگ میان سرویسهای اطلاعاتی اسرائیلی و آمریکایی ختم شد. این همکاریها بعدا در استفاده از ویروس استاکس نت علیه برنامه هستهای ایران خودنمایی کرد .اما جورج بوش همزمان از دیگر مسیرها نیز آگاه بود. یک شب در همین سفر، اولمرت او را برای شام به محل اقامتش دعوت کرد و بوش به همراه اعضای کابینه اولمرت در این ضیافت حاضر شد. ایهود باراک وزیر دفاع اولمرت که مواضعی بسیار شبیه به دیک چنی علیه ایران داشت نیز در این شام حاضر بود. بعد از شام بوش و اولمرت به کناری رفتند و در مبل چرمی لم دادند و سیگار کشیدند. اولمرت به بوش گفت ایهود باراک هم دوست دارد به آنها بپیوندد. بوش گفت میدانم از نظر سیاسی برای تو مهم است که به او اجازه بدهی بیاید .اولمرت در این لحظه به بوش اینگونه توضیح داد: تو موضع من را درباره حمله به ایران میدانی. من شدیدا مخالف حمله هستم. در نهایت ایهود باراک آمد و درباره تهدیدهای ایران یک سخنرانی کرد، اما بوش حرفهای او را قطع کرد. اولمرت خطاب به ایهود باراک گفت: ژنرال باراک شما میدانید نه یعنی چه؟ نه یعنی نه . ایهود باراک از نگاه خود این ماجرا را شرح داده و گفته واکنش بوش زمانی که سخنرانی اش را تمام کرد این بود که رو به اولمرت کرد، اما انگشتش را به سمت ایهود باراک نشانه رفت و گفت: این آدم من را به شدت میترساند. ایهود باراک در این باره به نیویورک تایمز گفته هر چه در آن زمان رخ داده بود ربطی به تصمیماتی که بعدها گرفته شد نداشت .نتانیاهو دور دوم نخست وزیری خود را تنها چند ماه بعد از انتخاب باراک اوباما به عنوان رییس جمهور در سال ۲۰۰۹ آغاز کرد. علی رغم اختلاف دیدگاهی که این دو با هم داشتند، نتانیاهو معتقد بود که رییس جمهور جدید میتواند شریک بهتری در سیاستهای آنها علیه ایران باشد. با اینکه باراک اوباما در همان روزهای اول مخالفت خود را با جنگ عراق اعلام کرده بود، نتانیاهو بارها درباره تهدیدهای ایران در میان مخاطبانش در ایپک سال ۲۰۰۸ صحبت کرده بود .نیویورک تایمز به اولین سفر نتانیاهو به ایالات متحده در ماه می ۲۰۰۹ و دیدارش با اوباما اشاره کرده است اوزی آراد درباره این دیدار به نیویورک تایمز گفت “نتانیاهو در حالی از اتاق بیضی شکل باراک اوباما بیرون آمد که هیچ حرفی نمیزد، اما رنگش پریده بود. چند ساعت بعد او به دستیارانش گفت باراک اوباما به او حمله کرده و به او دستور داده که شهرک سازیها در کرانه باختری را متوقف کنند”. اوزی آراد به اظهارات یکی از افراد نزدیک به نتانیاهو در آن زمان استناد کرده که گفته “وقتی نتانیاهو از اتاق باراک اوباما بیرون آمده آش و لاش بوده است” !در آن زمان روابط دو دولت در سطح وزرا نزدیک بود. نتانیاهو، اوزی آراد را به عنوان مشاور امنیت ملی خود انتخاب کرده و او ارتباط مستقیمی با جیمز جونز مشاور امنیت ملی باراک اوباما و سپس دونیلون دیگر مشاور او داشته است .مقامات اسرائیلی و آمریکایی به طور منظم با هم دیدار داشتند. دولت باراک اوباما بر محرمانه بودن دیدارها و مذاکراتشان درباره تشکیلات محرمانه ایران که در نزدیکی قم بود اصرار داشت. تاسیسات فردو در سال ۲۰۰۸ توسط اطلاعات بریتانیا شناسایی شد. جزییات این اطلاعات به سرعت به دست جاسوسان آمریکایی و اسرائیلی رسید. برخلاف تاسیسات نطنز، فردو بسیار کوچک بود و این شک را بر میانگیخت که این تاسیسات با هدف تولید بمب اتم ایجاد شده است .آمریکاییها و اسرائیلیها با این وضع روبرو بودند که عملیاتهای خرابکارانه علیه اقدامات هستهای ایران قادر به توقف این برنامهها نیست. رویکرد اسرائیل که ناشی از تفکر باراک اوباما بود، ساده جلوه می کرد: “جهان تا زمانی ادامه مییابد که ایران وارد منطقه مصونی که برنامههای هستهای پیشرفته برایش ایجاد میکند نشده باشد “.ایالات متحده با بمبهایی که میتوانستند به عمق لازم برای نابودی تاسیسات هستهای ایران نفوذ کنند، میتوانست حملهای ترتیب دهد، اما استدلال باراک اوباما این بود که اسرائیل نمیتواند چنین بریز و بپاشی داشته باشد. اگر به تنهایی وارد عمل شود باید هرچه سریعتر دست به کار میشد. در دوره اول ریاست جمهوری اوباما تعداد زیادی از مقامات ارشد آمریکایی دائما در رفت و آمد به اسرائیل بودند تا برنامهای بریزند که اوباما را قانع شود ایران تهدیدی جدی است و باید به زودی بمباران شود. وندی شرمن یکی از اعضای ارشد دولت باراک اوباما در این باره گفته، پیام این بود که ما نگرانی شما را میفهمیم، اما لطفا وارد یک جنگ نشوید، چون در این صورت از ما خواهید خواست که از شما حمایت کنیم .یکی از اولین کسانی که به اسرائیل رفت روبرت گیتز بود که باراک اوباما رسما از او درخواست کرده بود در پنتاگون بماند . او در جولای ۲۰۰۹ به اسرائیل رسید و این تنها یک هفته بعد از آغاز حوادث انتخابات سال ۸۸ موسوم به جنبش سبز در ایران بود .دولت ایران در آن زمان شکننده بود و نتانیاهو به گیتز گفته بود که الان فرصت خوبی برای حمله به ایران است و رژیم ایران میتواند سقوط کند. علاوه بر این نتانیاهو گفته بود پاسخ ایران به حمله آنها در آن شرایط بسیار محدود خواهد بود .گیتز به نتانیاهو گفته بود تاریخ او را دچار سوءتفاهم کرده است. شاید عراق بعد از بمباران راکتور هستهای در سال ۱۹۸۱ یا سوریه بعد از بمباران راکتور هستهای در سال ۲۰۰۷ واکنشی نشان نداده باشند، اما ایران با عراق و سوریه فرق دارد. منظور او روشن بود، ” ایران کشوری قدرتمند با توان نظامی بالا و نیروهای نیابتی نظیر حزب الله است که میتواند مرزهای اسرائیل و حتی ایالات متحده را دچار مشکل جدی کند” .روابط اوباما و نتانیاهو روز به روز خرابتر میشد. مایکل اورن سفیر وقت اسرائیل در واشنگتن در این باره گفته “نتانیاهو معتقد بود اوباما خودش بخشی از مشکل است نه راه حل”. اوزی آراد به نشست مشترکی میان اوباما و نتانیاهو در سال ۲۰۱۰ اشاره میکند که در آن نشست جو بایدن معاون باراک اوباما دستش را دور اوزی آراد حلقه کرده و گفته فراموش نکن که من در این جا بهترین دوست هستم.
باراک اوباما وضعیت حمله ناگهانی اسرائیل به ایران را جدی گرفته بود. ماهوارههای جاسوسی آمریکایی پهپادهای اسرائیلی را که از پایگاههایی در آذربایجان بر فراز حریم هوایی ایران به پرواز در میآمدند رصد میکردند. این پهپادها در حال رصد تاسیسات هستهای ایران بودند و میخواستند بدانند آیا نیروی هوایی ایران قادر به مقابله هست یا خیر. سران ارتش ایالات متحده درباره اینکه اسرائیلیها چه زمانی از ماه را برای حمله انتخاب میکنند حدسهایی داشتند. طراحان ارتش شبیه سازیهایی را انجام دادند که بدانند پاسخ تهران به حمله اسرائیل چه خواهد بود و ایالات متحده چطور میتواند پاسخ متقابل بدهد .اینکه آیا ایران به نیروهای آمریکایی در خاورمیانه حمله خواهد کرد یا خیر؟ قدرت نظامی ایران بالاست و نتیجه هر بار به نفع ایران بود، حمله اسرائیل آسیب کمی به برنامه هستهای ایران میزد و ایالات متحده مجبور بود جنگ دیگری در خاورمیانه راه بیاندازد .ایالات متحده در نهایت به این نتیجه رسید که نمیخواهد به حمله اسرائیل بپیوندد. اگر اسرائیل چنین حملهای را آغاز میکرد، پنتاگون در این عملیات همراهی نمیکرد. همزمان باراک اوباما به طور محرمانه دستور ایجاد انبارهای سلاح آمریکایی در حاشیه خلیج فارس را صادر کرد. اگر اسرائیل به سمت جنگ حرکت میکرد، بهتر بود آنها آماده باشند. ناو گروههای هواپیما بر و نابودگرهای مجهز به سامانه دفاع موشک بالستیک ایگیس به سمت تنگه هرمز به راه افتادند. حتهای اف-۲۲ آمریکایی در آشیانه پایگاه هوایی امارات لانه کردند. برخی از این اعزامها با هدف پشتیبانیهای لازم در عراق و افغانستان اعلام عمومی شدند .یکی از مقامات دولت باراک اوباما در این باره به نیویورک تایمز گفت: “ما نمیخواستیم اسرائیلیها این اقدام ایالات متحده را به عنوان چراغ سبزی برای حمله تلقی کنند. آنچه آنها نمیدانستند این بود که آیا نتانیاهو توان حمله دارد یا خیر؟” این سوالی پیچیده و یکی از موضوعات مورد بحث در سطوح بالای دولت اسرائیل بود. در نوامبر ۲۰۱۰ نتانیاهو و باراک اوباما دیداری محرمانه در مقر موساد برای بحث درباره طرح حمله به ایران داشتند .به گفته باراک اوباما، مذاکرات به سرعت به مشاجره کشیده شد. گابی اشکنازی رییس کل وقت نیروهای مسلح به حاضرین گفت با وجود پیشرفتهایی که داشتند نیروهای اسرائیل ظرفیت لازم برای این حمله را ندارند. این اظهارات اشکنازی همه خوش بینی درباره حمله به ایران را از بین برد. او گفت: “ظرفیت حمله وجود ندارد و در نتیجه گزینه نظامی جزو گزینهها نیست”. باراک اوباما گفته در آن زمان به طور فرضی میتوانستیم او را اخراج کنیم، ولی نمیتوانستیم بگوییم بزن برویم حمله کنیم .یکی از افراد بلندپایهای که در این باره صحبت کرده میر دوگان رییس موساد بود. او به نتانیاهو و باراک اوباما گفته بود جنگ با ایران احمقانه خواهد بود و میتواند همه پیشرفتهایی که کمپین محرمانه آنها کلید زده است را از بین ببرد .یووال دیسکین رییس وقت شینبت نیز با حمله به ایران مخالف بود. او گفته “نتانیاهو و باراک اوباما شاید از ایده ما خوششان نمیآمد، اما اجازه نداشتند بدون مجوز دولت وارد جنگ با ایران شوند .”در آن زمان نخست وزیر اسرائیل به شدت به مشاوران ارشدش مظنون شده بود. او دوگان را به درز خبر طرح حمله اسرائیل به ایران به سازمان سیا متهم کرد. اشکنازی، دیسکین و اوزی آراد به سرعت پست هایشان را در دولت از دست دادند. افراد دست نشانده بعدی نتانیاهو نظیر بنی گانتز رییس کل نیروهای مسلح که جانشین اشکنازی شده بود نیز با حمله به ایران مخالف بودند .فشار نتانیاهو به باراک اوباما تبعات ناخواستهای میتوانست داشته باشد. رییس جمهور ایالات متحده که اطلاعات کمی درباره اقدامات اسرائیلیها داشت پیگیریهای اورژانسیاش را تقویت کرد که شامل مذاکرات محرمانه با ایران بود. برای باراک اوباما توافقنامه برجام دستاورد اصلی سیاست خارجی اش بود. این تنها یک توافق نبود بلکه یک چارچوب ثبات منطقهای بود. راهی که جعبه پانادورایی که اسلافش در سال ۲۰۰۳ باز کرده بودند میبست . برای نتانیاهو این یک خیانت بود. نزدیکترین دوست اسرائیل پشت سر آنها با دشمنش مذاکره کرده بود .مذاکرات توسط دنیس راس و پونیت تالوار در سال ۲۰۱۰ آغاز شده بود. این دو تن از مشاوران امنیت ملی باراک اوباما بودند که با هواپیمای مسافری به مسقط عمان سفر کردند. سلطان قابوس پادشاه عمان که گفته میشد در میانجی گری برای مذاکره آزادسازی چندین آمریکایی که در ایران بازداشت شده بودند کمک کرده بود این بار نیز اعلام آمادگی کرده بود .در یکی از مکانهایی که سلطان قابوس به آمریکاییها داده بود، راس و تالوار پیام باراک اوباما را به سلطان عمان رساندند . اینکه آنها تنها خواستار مذاکره با رهبر ایران آیتالله علی خامنهای هستند و ایالات متحده فکر میکند این تنها راه است . باراک اوباما بر این باور بود که کمپین تحریمهای او، ایران را در نهایت پای میز مذاکره خواهد نشاند، اما برخی مقامات سابق دولت فشارهای نظامی را موثر میدانستند .بسیاری در دولت باراک اوباما با این ایده که فشارهای اسرائیل نقشی در توافق هستهای داشته مخالف بودند. ند پرایش سخنگوی وقت شورای امنیت ملی باراک اوباما در این باره به نیویورک تایمز گفت:”اوباما برای راه حل دیپلماتیک برای چالش هستهای ایران خیلی قبل از اینکه نتانیاهو فشار نظامی بیاورد دست به کار شده بود. در واقع این کار قبل از نخست وزیری نتانیاهو شروع شده بود. اوباما در دوران تبلیغات انتخاباتی اش در سال ۲۰۰۷ به دنبال نوعی دستاورد دیپلماتیک بود “.باراک اوباما تصمیم داشت اسرائیلیها و بسیاری از متحدان آمریکایی را از مذاکرات محرمانهاش دور نگه دارد و خبری به آنها ندهد. برخی از اعضای دولت میترسیدند که اگر باراک اوباما به نتانیاهو درباره این مذاکرات محرمانه خبری بدهد، اسرائیلیها آن را به بیرون درز بدهند .یکی از مقامات ارشد دولت باراک اوباما به نیویورک تایمز گفته این ریسک بزرگی بود. اعتماد بین رهبران دو کشور به شدت بهم خورده بود. محرمانه بودن این مذاکرات موضوعی است که هنوز هم بسیاری از مقامات دولت باراک اوباما را از صحبت درباره آن برحذر میکند. برخی معتقدند روابط باراک اوباما و نتانتاهو به شدت مسموم شده بود و این روش هم جواب داده بود. مذاکرات با ایران در سکوت در حال انجام بود و کم کم به یک مذاکرات بالغ تبدیل میشد .در اواسط سال ۲۰۱۲ در نهایت اسرائیلیها متوجه مذاکرات شدند. کمی بعد از شنیدن این خبر یاماو آمیدرور که جانشین اوزی آراد در مشاوره امنیت ملی نتانیاهو در سال ۲۰۱۱ شده بود نزد دن شاپیرو سفیر آمریکا در اسرائیل رفت و از او درباره مذاکرات اطلاعات خواست. شاپیرو که خودش درباره این مذاکرات اطلاعاتی نداشت گفت او اشتباه میکند. اما کمی قبل از آن یکی از همکاران شاپیرو او را کنار کشیده بود و به او گفته بود باید گفتن چیزهایی که قبلا به اسرائیلیها میگفته را متوقف کند .شاپیرو گفته بود محرمانه ماندن این مذاکرات اشتباه است و باید میدانستند که در نهایت اسرائیلیها میفهمند . در نتیجه بهتر است که خودشان مستقیما به آنها بگویند .او گفته بود من دلیل محرمانه نگه داشتن این خبر را میفهمم، اما روابط اسرائیل و ایالات متحده در مورد مسائل ایران بر مبنای دیدگاه نزدیکتری است و من احساس میکنم باید در زمان درست آنها را در جریان مذاکرات قراردهیم .آمیدرور از آمریکاییها بسیار خشمگین بود. او به سفیر ایالات متحده گفت: “ما روابط شفاف و صادقانهای با آمریکاییها داریم. همه چیز تا قبل از اینکه بفهمیم آنها چیزی را از ما مخفی میکنند خیلی خوب پیش میرفت”. او آخر گفت: “مذاکره کنندگان آمریکایی ما را فروختهاند” .نتانیاهو نظر دیگری داشت. او در این باره گفته: “زمانی که من از مذاکراتی که در جریان بود مطلع شدم زیاد تعجب نکردم . در خلال تبلیغات انتخاباتی، باراک اوباما گفته بود که میخواهد به یک توافق با ایران و کوبا دست پیدا کند.” او گفت: “دانستن اینکه ما قادر و آماده به یک حمله علیه ایران هستیم تاثیر زیادی بر آمریکاییها داشت و آنها را درگیر موضوع ایران کرد. هرچه آمریکاییها بیشتر از حمله احتمالی ما مطمئن شدند، تحریمهایشان را بیشتر کردند “.اما به عقیده مقامات ارشد اسرائیل، آمادگی نتانیاهو برای حمله به ایران به ضرر او تمام شده بود. چرا که این روش باراک اوباما را در مذاکره با ایران مصمم کرد . یکی از مقامات کنونی اسرائیل به نیویورک تایمز گفته: “نتانیاهو دقیقا به چیزی رسید که نمیخواست. او توافق را تسهیل کرد. او علیه خودش قدم برداشته بود “.یک اقدام واقعا غیر دوستانه در تابستان ۲۰۱۲ ماهوارههای جاسوسی آمریکایی هواپیمای اسرائیلیای را رصد کردند که به نظر میرسید آماده یک حمله است. سران اسرائیل بیش از یک سال بود که برای حمله به تاسیسات هستهای ایران به واشنگتن هشدار داده بودند .یکی از مقامات سابق اسرائیل در این باره گفت: “تا آن زمان هیچ کس باور نمیکرد نتانیاهو تا این حد برای حمله به ایران مصمم باشد.” تنشها بین ایالات متحده و اسرائیل بیشتر شده بود. در دسامبر ۲۰۱۱ باراک اوباما و نتانیاهو با هم در مریلند دیدار کردند. نتانیاهو تعریف کرده که در این نشست اوباما از او خواسته که صبور باشند و به او اطمینان داده که اگر شرایط وخیم شود خودشان با قاطعیت وارد عمل خواهند شد. باراک اوباما به نتانیاهو گفته، ارتش اسرائیل و سایر مقامات اسرائیل با حمله به ایران مخالفند. نتانیاهو گفته درست است. آنها حق دارند جور دیگری فکر کنند. اما در نهایت این ژنرالها نیستند که دستور نهایی را خواهند داد. او با اشاره به خودش با کنایه گفته وقتی ژنرالها بالا سرشان را نگاه کنند ما را خواهند دید و ما هم وقتی بالا سرمان رانگاه کنیم آسمان را میبینیم. (منظور اینکه نتانیاهو از کسی دستور نمیگیرد) .چند هفته بعد باراک اوباما، لئون پنتا جانشین گیتز وزیر دفاع را فراخواند و از او خواست تا خبری را مخابره کند” : اسرائیل رزمایش نظامی مشترکش در خاک اسرائیل را که قرار بود در بهار انجام شود به تاخیر انداخته است. رزمایش آستر چلنج هر سال برگزار میشد و صدها نیروی آمریکایی و اسرائیلی در آن شرکت داشتند .”باراک اوباما به پنتا گفت اینکه نیروهای آمریکایی در اسرائیل مستقر شوند خطرناک است. پنتا از باراک اوباما پرسیده: آیا قصد حمله دارید؟ باراک اوباما احتمال حمله را رد نکرده و گفته ما هنوز تصمیم نهایی را نگرفتیم. اما میخواهیم دستمان باز باشد. اجرای این رزمایش دست و بال ما را میبندد .پنتا برای اینکه به باراک اوباما اطمینان خاطر بدهد که همه اقدامات آنها در راستای خلع سلاح هستهای ایران است، باراک اوباما را به دفترش در پنتاگون برده و ویدئوهای طبقه بندی شدهای را به او نشان داده است. در بیابانهای جنوب غرب ایالات متحده، پنتاگون نمونهای دقیقا مشابه فردو درست کرده بود که ویدئوها نشان میداد برای نابودی آن از ۳۰ هزار پوند مهمات برای نفوذ به تاسیسات زیرزمینی آن استفاده شده است. بمبهای آمریکایی بیابانها را نابود کرده بودند. باراک اوباما تحت تاثیر این ویدئو قرار گرفت .کاخ سفید برخی مقامات ارشد خود را برای چند هفته به اسرائیل فرستاد تا با نتانیاهو مذاکره کنند. این دیدارها در زمان بندی حمله نتانیاهو به ایران تاثیر داشت. اما در پشت صحنه اسرائیل در حال آماده سازی جنگ بود .مایکل اورن سفیر اسرائیل در ایالات متحده درباره آن زمان به نیویورک تایمز گفته: “در آن زمان من اگر فرصت میکردم به تختخواب بروم، تلفن را کنار گوشم میگذاشتم. من آماده تماس از اسرائیل بودم که به من خبر بدهند باید به کاخ سفید و وزارت خارجه ایالات متحده بگویم ما به ایران حمله کردهایم. یا اگر آنها از طریق رابطهای خود خبر داشته باشند با سی ان ان تماس بگیرم .باراک اوباما در آستانه انتخابات دور دوم خود بود. نتانیاهو از میت رامنی همکار پیشین خود در گروه مشاوره بوستون در زمان اقامتش در ایالات متحده حمایت میکرد. بسیاری بر این باور بودند که حمله احتمالی نتانیاهو به ایران نه تنها بر صندوق رای اوباما تاثیر میگذارد بلکه راه را برای انتخاب رامنی رقیب انتخاباتی اوباما باز میکند .به گفته یکی از مقامات سابق ایالات متحده تام دونیلون با مقامات سیا و پنتاگون تماس گرفته و آنها را به کاخ سفید دعوت کرده و درباره پاسخهای احتمالی ایالات متحده در صورت حمله اسرائیل به ایران با هم حرف زدهاند .جیمز متیس رییس وقت مقر فرماندهی ایالات متحده از سازمان سیا خواست تا مکان پرتاب کنندههای موشکی ایران را مشخص کنند . این مکانها باید در صورتی که اسرائیلیها ایالات متحده رادر جنگ با ایران دخیل کردند در تیرس آنها قرار میگرفت . پنتا و دونیلون هر دو یک سفر فوری به اورشلیم داشتند تا با نتانیاهو در باره این حمله احتمالی صحبت کنند. شاپیرو گفت اینکه آنها پیامشان را مستقیما به اسرائیل میرساندند و به آنها میگفتند که هر اقدامی علیه ایران با اهداف سیاسی، اقدامی بسیار غیر دوستانه است، مهم بود .بسیاری از مقامات سابق آمریکایی معتقد بودند کمپین نتانیاهو علیه ایران چیزی نبود جز اهرمی برای اعمال فشار به باراک اوباما و او اصلا قصد استفاده از کماندوها و هواپیماهای جنگندهاش علیه ایران را نداشت .دنیس راس در این باره گفته به عقیده من آنها حمله نمیکردند، چون وزارت جنگ اسرائیل معتقد بود آنها نباید حمله کنند. اما نتانیاهو تاکید کرده بود که حرفهای او بلوف نیست و اسرائیلیها حمله خواهند کرد.
در جریان نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۲، نیتانیاهو با راهم امانوئل رییس کل نیروهای مسلح ایالات متحده در آن زمان به طور محرمانه مذاکره کرد. زمانی که مذاکره به موضوع ایران رسید، امانوئل گفت نتانیاهو در خصوص سیاستهای ایالات متحده دچار سوء تفاهم شدهاست. اسرائیلی ها نباید فکر کنند باراک اوباما به سران اسرائیل اجازه میدهد که به او دیکته کنند چه باید بکند . انتخاب مجدد باراک اوباما کمکی به بهبود روابط ایالات متحده ایالات متحده و اسرائیل نکرد. این روابط رو به زوال دررویارویی دراماتیکی که در فرودگاه بن گوریون اسرائیل اتفاق افتاد نمایان شد. کمی بعد از اینکه جان کری وزیر خارجه وقت ایالات متحده در نوامبر ۲۰۱۳ در مسیر حرکت به سمت ژنو برای دور بعدی مذاکره با ایران در فرودگاه بن گوریون توقف کوتاهی کرد، دستیاران جان کری و نتانیاهو از پشت دیوار صدای فریادهای نتانیاهو بر سر جان کری را شنیدند .نتانیاهو به جان کری میگفت که ایالات متحده به آنها خیانت کرده و مواردی را که باید در توافق رعایت میکرد را رعایت نکرده است. زمانی که از نتانیاهو درباره این واقعه سوال کردند گفته من صدایم را بالا نبرده بودم. هرچه مذاکره بیشتر پیش میرفت باراک اوباما زمان بیشتری را پای تلفن برای حرف زدن با نتانیاهو صرف میکرد. اما روابط خراب بود .در ژانویه ۲۰۱۵، فیلیپ گوردون یکی از اعضای شورای امنیت ملی و مقامات کاخ سفید شایعاتی شنید که در ابتدا باور نمیکرد. نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره درباره توافق هستهای به ایالات متحده دعوت شده بود. گوردون بلافاصله ایمیلی به درمر سفیر وقت اسرائیل در ایالات متحده ایالات متحده فرستاد. او گفت این پیچیده است .درمر این زمان را سختترین زمان در دوران سفارت خود توصیف کرده و گفته با یوسی کوهن مشاور امنیت ملی که بعدها به ریاست موساد رسید تماس گرفته است. کوهن به او گفته من هم درست زمانی متوجه شدم که تو فهمیدی .سخنرانی نتانیاهو نظر کنگره درباره توافق هستهای را تغییر نداد. توافق هستهای میان شش قدرت جهانی و ایران در ۱۴ ژوئیه سال ۲۰۱۵ به امضا رسید.
دونالد ترامپ توافق هستهای را به ارث برد که آژانسهای جاسوسی ایالات متحده معتقد بودند برنامه هستهای ایران را تحت کنترل در آورده است. اما او همچنین یک اسلحه پر را به ارث برده بود. طرح نظامیای برای حمله به ایران که به طور دقیقی در زمان اوباما نتظیم شده بود .کمتر از دو هفته از روز تحلیف ترامپ، مایک فلین مشاور امنیت ملی ترامپ پشت تریبون کاخ سفید حاضر شد و رسما به ایران هشدار داد .با توجه به اختلافاتی که در کاخ سفید در مورد توافق هستهای بود این احساس وجود داشت که ترامپ با وجود اظهارات تند علیه توافقنامه برجام، از آن خارج نخواهد شد .ژرارد آرو سفیر فرانسه در ایالات متحده در این باره گفته او و همکاران اروپاییاش به این جمع بندی رسیده بودند که ترامپ در نهایت در توافقنامه برجام میماند .او گفته این احساس وجود داشت که طبق معمول سیاستمداران در زمان حکمرانی با تبلیغاتشان متفاوت خواهند بود. اما تنشها در نشست پنتاگون در سال ۲۰۱۷ بالا گرفت. تیلرسون با ترامپ و استفان بنون بر سر رویکردشان نسبت به توافق هستهای دعوا کرد. به گفته یک منبع آگاه دراین نشست بنون به صورت تیلرسون سیلی زده است .ترامپ در ماه مارس ۲۰۱۸ تیلرسون را اخراج کرد. مک مستر مشاور امنیت ملی نیز همان ماه اخراج شد. متیس وزارت دفاع را نه ماه بعد ترک کرد. مایک پمپئو رییس وقت سازمان سیا به وزارت خارجه راه پیدا کرد. او همواره مخالف توافق هستهای بود. مک مستر نیز با جان بولتون دیگر دشمن قسم خورده ایران جایگزین شد.کاخ سفید دست کم هنوز در مسیر تیلرسون قرار داشت. بریان هوک که در زمان تیلرسون بر سر کار آمده بود عنان امور ایران در وزارت خارجه را در دست گرفت. او در اوایل دولت ترامپ مسئول مذاکره با اروپاییها برای تدوین یک توافق موسعتر شامل برنامه موشکی ایران و حمایتهای ایران از حزب الله و حماس بود. در ماه آوریل مقامات اروپایی به این نتیجه رسیده بودند که مذاکراتشان با هوک کارساز بوده و راه حلی وجود دارد . آنها پیشنویس یک سند ۵ صفحهای را که شامل مفادی درباره محدودیتهای موشکی ایران و تحقیقات شدیدتر بر تاسیسات هستهای ایران بود تدوین کرده بودند .هوک به مقامات آمریکایی این پیام را رسانده بود که رسیدن به یک توافق جدید با اروپاییها ممکن است. اما آرو میگوید این توافق توهم بود، چون ترامپ پشت آن نبود.. اما دولت فرانسه به این ارزیابی رسیده بود که برایان هوک در نظم سیاسی ایالات متحده هیچ جایگاهی ندارد .همزمان با تلاش اروپاییها برای مذاکره با دولت ترامپ، نتانیاهو در جهت دیگری در تلاش بود. در ژانویه ۲۰۱۸ عملیات موساد با موفقیت به خروج هزاران سند، ویدئو، عکس و نوشته از انبارهای مخفی ایران منجر شد. اطلاعات اسرائیل توانست داستان تلاش ایران برای دستیابی به بمب را این بار ثابت کند .یوسی کوهن رییس موساد در جولای ۲۰۱۹ در سخنرانی خود هدف از عملیات موساد را تلاش برای تقویت بازرسیها از ایران خواند. او گفت: این عملیات به ما این قدرت را داد که به بازرسان آژانس انرژی اتمی نشان دهیم چه انبارهای هستهای پنهانی در ایران وجود دارد و آنها چه چیزی را باید نابود کنند اما نتانیاهو به فرصت جدیدی دست پیدا کرده بود و ترامپ را مجبور کرد از توافقنامه برجام خارج شود .منابع آگاه گفتهاند ابتدا قرار بود یک نشست خبری مشترک در واشنگتن برای مقامات اسرائیلی و آمریکایی با حضور چهار تن از جمله نتانیاهو و کوهن از سوی اسرائیل و پمپئو و ترامپ از سوی آمریکاییها برگزار شود و در آن از اسناد دزدیده شده از ایران رونمایی شود. اما در نهایت نتانیاهو به تنهایی در یک شوی تلویزیونی حاضر شد و اسناد را منتشر کرد .شش روز قبل از این شوی تلویزیونی، مکرون رییس جمهور جدید فرانسه اولین سفر خارجی خود را به آمریکا انجام داد و با ترامپ دیدار کرد. ترامپ ظاهرا از مکرون خوشش آمده بود . ترامپ، مکرون را به اتاق بیضی شکل دعوت کرد و دو طرف در این نشست تنها بودند. به گفته یک منبع آگاه از این نشست، ترامپ به مکرون گفته که قرار است از توافقنامه برجام خارج شوند اما مکرون به ترامپ گفته مذاکره با برایان هوک خوب پیش رفته است. ترامپ که انگار اصلا از مذاکرات هوک خبر نداشته به ماکرون گفته: برایان هوک دیگر کیست؟ خروج ترامپ از توافقنامه هستهای بحران هستهای را وارد یک چرخه کرد. این بحران اسرائیلیها و آمریکاییها را بیش از پیش به هم نزدیک کرده است .ترامپ در اسرائیل محبوبیت زیادی پیدا کرده است. یکی از مقامات ارشد اسرائیلی با خنده در این باره گفته ترامپ تنها کسی است که در انتخابات پیش رو میتواند نتانیاهو را شکست دهد .تصمیم دقیقه نودی ترامپ برای توقف حمله ایالات متحده به ایران بعد از سرنگونی پهپاد آمریکایی گلوبال هاوک توسط ایران، نگرانی را در بیان دشمنان ایران در اسرائیل و ایالات متحده افزایش داد. “اینکه رییس جمهور ایالات متحده در نهایت شاید با استفاده از نیروی نظامی مخالف باشد .”تندروهای کاخ سفید از اینکه دیگر اعضای ائتلاف ضد ایرانی یعنی عربستان سعودی و امارات، این نرمتر شدن ترامپ را حمل بر تغییر موضع ترامپ علیه ایران کرده و بار دیگر وارد ائتلاف با همسایه خود یعنی ایران شوند نیز نگرانند .امارات اخیرا اعلام کرده از درگیریهای یمن خارج خواهد شد. هیاتی از امارات اخیرا به تهران سفر کرده و با مقامات تهران گفتگو کردهاند. بار دیگر گزینه احتمال حمله نظامی اسرائیل به ایران روی میز است. برخلاف زمان بوش و اوباما، ترامپ قرار نیست سد راه اسرائیل شود. نتانیاهو اخیرا حملاتی را به مواضع ایران در سوریه و عراق داشته است .تهدید به جنگ میتواند یک بلوف در آستانه انتخابات باشد. اما به گفته شاپیرو این مساله که ترامپ به نتانیاهو برای حمله به ایران چراغ سبز نشان خواهد داد، احتمال بیشتری دارد تا اینکه ترامپ خودش دست به حمله بزند.
«مایک پامپئو» وزیر امور خارجه ایالات متحده گفت که کاهش پایبندی ایران به توافقنامه برجام اقدامی غیر قابل قبول است . ایالات متحده یکسال پیش علیرغم مخالفتهای کشورهای امضاکننده توافقنامه برجام و پایبندی ایران به تعهداتش ذیل توافقنامه برجام، به صورت یکجانبه از توافق هستهای خارج شد و اعمال فشار به تهران را به امید وادار کردن ایران به مذاکره مجدد درباره یک توافق جدید در پیش گرفت . جمهوری اسلامی ایران نیز بعد از خروج ایالات متحده ایالات متحده از توافقنامه برجام یک سال «صبر راهبردی» را در دستور کار قرار داد و در پایان یک سال، به طرفهای توافق هستهای به ویژه کشورهای اروپایی که وعده جبران خروج ایالات متحده را میدادند، مهلت داد به تعهدات خود ذیل توافق هستهای عمل کنند.
«بن والاس» وزیر دفاع انگلستان گفت که اگر امکان رسیدن به توافقی با ایران باشد به ایالات متحده ایالات متحده در این زمینه کمک میکنیم .وی که در کنفرانس خبری مشترک با «مارک اسپر» وزیر دفاع ایالات متحده در لندن صحبت میکرد در ادامه گفت که نمیخواهد درباره مقاصد ایران گمانهزنی کند بلکه ایران را باید با اقداماتش قضاوت کرد .از سوی دیگر وزارت خارجه انگلستان در بیانیهای روز پنجشنبه ۱۴ شهریور به سومین گام ایران برای کاستن از تعهدات خود در توافقنامه برجام واکنش نشان داد و گفت: “قصد ایران برای معلق کردن محدودیت های مربوط به تحقیق و توسعه هستهای به شدت نگران کننده است .” اتحادیه اروپا در واکنش به گام سوم برجامی ایران، از تهران خواست مجدداً به تعهداتش ذیل توافقنامه برجام بازگردد و از کاهش تعهداتش ذیل توافق هستهای صرف نظر کند.
- درباره نویسنده:
- تازهترینها: