روی صخره‌ها
«نگارخانه‌ی کونتینوآ» [Galleria Continua] در شماره‌ی ۸۷ خیابان «تامپل» محله‌ی سوم پاریس، در مقطع اخیر، میزبان دو برنامه‌ی متفاوت و بسیار جذاب است. این نگارخانه، که نامش معنی «پیوستار» دارد، یک گالری هنرهای معاصر است که در سال ۱۹۹۰ تأسیس شده و اینک گالری معروف و معتبری است. «گالری کنتینوآ» چنان که در معرفی‌نامه‌هایش نوشته شده، در تلاش است تا پیوستگی بین دوران‌ها را حفظ کند و پیوند بین گذشته، حال و آینده را با هدف مشارکت در عینیت بخشی هنر معاصر و ارائه‌ی آن ارتقا بخشد. ایده‌ی کلی این نگارخانه، «مدرن با نگاه به گذشته» است.
نمایشگاه طبقه‌‌ی نخست گالری، «روی صخره‌ها»[«On the rocks»] نام دارد که یک نمایشگاه گروهی با مشارکت چهارده هنرمند تجسمی است و شامل مجسمه‌ها، چیدمان‌ها، نقاشی‌ها و ویدیوهایی است که به بررسی مفاهیمی مرتبط با سنگ می‌پردازد.
عنوان این نمایشگاه، بین نرمی و سختی، بر مفهوم دوگانه اصطلاح انگلیسی «On the rocks» تأکید می‌کند. از یک سو، این اصطلاح به نوشیدنی‌ای گفته می‌شود که با یخ سرو می‌شود و از سویی دیگر، توصیف کشتی‌‌‌ای است که به صخره‌ها برخورد کرده و آسیب دیده است. معنی اصطلاحی «روی آب بودن» را هم می‌توان مراد کرد که مفهوم بی‌اعتباری و «به مویی بند بودن» دارد.
سنگ‌‌افزارها در تمدن بشر هوشمند، قدمتی بیش از «تاریخ» دارند. همسان با دوام و استمرار طبیعت در حال تغییر، سنگ‌ها، یادآور پویش جمعی آدمیان و کوشش آن‌ها برای بقا و زندگی‌اند. امروزه، سنگ‌ها، با طیف‌های رنگی و بافت‌های متنوعشان، به هنرمندان، این امکان را می‌دهند که ابعاد زیبایی‌شناختی منحصر به فردی را در آن‌ها کشف کنند و گفتگوی ظریفی بین طبیعت کانی‌ها و مواد مصنوعی برقرار سازند. علاوه بر آن، زیبایی طبیعی «سنگ» می‌تواند وزن زمان، سنگینی احساسات یا موقعیت‌ها و سکون در برابر چالش‌های متغیر را نیز به طور نمادین عیان سازد.
در این نمایشگاه، «سنگ»، به مثابه‌ی جسمی با معانی مختلف، به شیوه‌های متفاوت و در ترکیب با هنرهای تجسمی عرضه شده است.
با ورود به نمایشگاه، با اثر«Teenager Teenager»* از دو هنرمند مشهور و معاصر چینی «سون یوان» و «پنگ یو» [«Sun Yuan» et «Peng Yu»] مواجه می‌شویم. مجسمه‌های واقع‌گرایانه از افرادی که به جای سر، تخته سنگ‌هایی دارند، بر روی یک کاناپه یا مبل لمیده یا نشسته‌اند و چون سری وجود ندارد، حالت احساسی آن‌ها مطلقاً دریافتنی نیست! گویی انسان بی‌چهره، بری از همه‌ی صفاتی است که به کلیت کالبدش مربوط می‌شود و صورت انسان، کلید ارتباطی و هدف نخست تخاطب بوده باشد. به گمانم این مجسمه‌های استعاری، به محدودیت‌های ارتباطی بین انسان‌ها در دنیای امروز اشاره دارند و ذهن‌های سنگواره و غیرقابل تغییر، با بدویت انکارناپذیری را تداعی می‌کنند.
در پشت مجسمه‌ها، سنگ‌های گرانیت رنگی از «پاسکال مارتین تیو»، تنوع دیگری را می‌نمایانند. این چیدمان یادآور شورش‌‌های انقلابی، مانند درگیری‌های خیابانی مه ۱۹۶۸ است که دانشجویان معترض، قطعات سنگفرش «بولوار سن میشل» و «کارتیه لاتن» و قلوه‌سنگ‌های مکعبی به همین شکل را که Pavé نام دارند، به سمت پلیس پرتاب می‌کردند!
چیدمان‌ساز، سنگ‌ها را رنگی کرده تا ضمن جشنی از سنگ‌ها، تضاد بین مواد مقاوم و رنگ‌های زنده، تاب‌آوری و تهور لازم برای افزودن نشانه‌ها به مسائل سیاسی و اجتماعی را نشان بدهد.
این نمایشگاه قسمت‌های دیگر نیز دارد و با آثاری متمایز، نشانه‌هایی از مفاهیم استحکام و شکنندگی را نشان می‌دهد. مثلاً در چیدمان «Narciso» (خودشیفتگی یا خودشیفته)، اثر «کادر آتیا»، تلقی جدیدی از پوچی انسانی، از طریق «مجاورت تضادمند» (la juxtaposition) یک بلوک بتنی صنعتی و آینه‌ای مسطح، پرداخته شده است. بلوک بتنی که بالای آینه افقی قرار دارد، به نظر سبُک و ربوبی (Ethereal) می‌رسد، و استحکام آن در تضاد با طبیعت زودگذر انعکاسی آن جای می‌گیرد. از طریق رویکردهای متفاوت، این چینش به بررسی طبیعت گذرا و شکننده وجود انسانی پرداخته است.
این مجموعه آثار، نشان‌دهنده‌ی جذابیت‌های فراوان مفهومی و زیبایی‌شناسی نهفته در انواع سنگ‌هاست که در این نمایشگاه، از گذر تکنیک‌ها و ایده‌های متنوعی نمایان شده‌اند. دو «همبرگر سنگی» نمونه‌ای دیگر از ایده‌ی خلاقی است که پیش‌تر در سال ۲۰۲۲، در همین گالری، ارائه شد و در آن یک هنرمند اوکراینی به نام «ژانا کادیرووا» قلوه سنگ‌ها را مانند نان، ژامبون یا پنیر، به صورت برش زده به تماشا گذاشت تا آشنایی‌زدایی جالب توجهی را روایت کند.
استفاده‌ی هنرمندان از سنگ، طبیعت نمادین آن‌ها و چندمعنایی نهفته و تناقض‌های متعددی را آشکار می‌سازد.موقعیت‌های سنگی این آثار به ما یادآوری می‌کند که علیرغم ثبات ظاهری، هر چیز به ظاهر پایدار، می‌تواند دگرگون یا نابود شود.
عکس‌هایی از این نمایشگاه گرفته‌ام که در قالب یک ویدیو، ضمیمه‌ی همین فرسته است.
پیوند ویدیو در یوتیوب:
۲ اوت ۲۰۲۴
——————————-
*نمی‌دانم چرا این نام، -به معنی «نوجوان» – را برای این آثار انتخاب کرده‌اند. مطمئن نیستم؛ ولی شاید نام «Teenager Teenager» به‌طور خاص به ویژگی‌های دوران نوجوانی و مشکلات دوران گذار سنی با الگوی سنگواره بودگی مرتبط باشد. شاید هم نوعی انتقاد از وضعیت ارتباطات انسانی در دنیای امروز باشد.
https://t.me/LettresPersanes2019
