مافیا و شبه نظامیان لیبیایی در خدمت اتحادیه اروپایی
تجربه قبلی اتحادیه اروپایی در معامله با ترکیه جهت مهار موج مهاجران نشان می دهد که رهبران این اتحادیه به خلاف ادعاهای حقوق بشری خود، در توافق با “رجب طیب اردوغان” با باج دادن به وی هم اینکه تقریبا راه مهاجرت از طریق این کشور را بستند و هم اینکه برای جلب نظر پاشای جدید عثمانی در مقابل سرکوبگری وی علیه مردم ترکیه سکوت پیشه کردند
موج مهار ناپذیر پناهجویان خاورمیانه یی و آفریقایی به سمت کشورهای اروپایی، درست بعد از وقایع موسوم به “بهار عربی” که با همدستی نیروهای اسلامی – بازماندگان نظم پیشینی و دخالت های خارجی به مسیر غیردمکراتیک، جنگ های داخلی، منازعات منطقه یی و بی ثباتی گسترده انجامید، امروز به بزرگترین معضل جهان غرب تبدیل شده است. نظم پیشینی در کشورهای بحران زده افغانستان، عراق، لیبی، یمن و سوریه هر چند که در چارچوب دولت های غیردمکراتیک قابل ارزیابی بود اما تغییرات بعدی و سرنگونی بعضی از دولت های این جوامع نه تنها دمکراسی را به ارمغان نیاورد که خون، بوی باروت و ویرانی را بر جای گذاشت که آوارگی یکی از نتایج مستقیم و گریز ناپذیر آن بود. ویران سازی این کشورها در جریان بحران های گریبانگرشان به تدریج بخش بزرگی از مردم و به خصوص نسل جوان در این کشورها را متقاعد کرد که در شرایط کنونی ساده ترین و عاجل ترین راه، مهاجرت به مناطق امن و ترجیحا کشورهای اروپایی یا آمریکا می باشد که هم می تواند متضمن امنیت آنان باشد و هم شرایط دستیابی به محیط کار مطلوب تری را نیز برای آنان فراهم می کند. از طرف دیگر با تغییرات اقلیمی و خشک سالی های ادامه دار در بخش های بزرگی از خاورمیانه و آفریقا به موازات تشدید بحران های اقتصادی که به فلاکت بیشتر توده های مردم منجر گردید، گروه های بزرگی نیز از این مناطق برای یافتن شرایط بهتر راه مهاجرت را در پیش گرفتند. از آنجا که طبق قواعد حقوقی و قانونی پذیرش مهاجران در کشورهای مقصد به خصوص در اروپا تابع یک شرایط تقریبا سخت و یک حجم محدود می بود، کوچ بزرگ این جمعیت های مستاصل انسانی به مسیر “مهاجرت غیرقانونی” کشانده شدند. در ابتدای بحران جدید از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ میلادی موج های اولیه که تا حدودی هم محدود بود چندان جدی گرفته نشد و حتی کشورهای اروپایی از آن هم استقبال کردند. گفته می شود سرهنگ “معمر قذافی” رهبر سلاخی شده لیبی قبل از مرگ خطاب به رهبران فرانسه و بریتانیا که به همراه آمریکا با حمله نظامی به این کشور مسبب سقوط دولت وی شده بودند در لحظه مرگ هشدار داده بود “شما با سرنگونی و حذف من آخرین دیوار و مانع برای هجوم مهاجران آفریقایی به سمت اروپا را شکستید”. آنچه امروز به اصلی ترین معضل امنیتی اروپا تبدیل شده است تا جایی که دیگر حتی ابتدایی ترین قواعد، قوانین و کنوانسیون های مربوط به پناهجویان سیاسی و مهاجرین اقتصادی (از جمله معاهده دابلین) را به بهانه گسترش تروریسم بنیادگرای اسلامی هم رعایت نمی کنند، دقیقا ریشه در همین صورت بندی کلی و تابع تحولات جاری در خاورمیانه و شاخ آفریقا دارد.
در هفته های اخیر خبرهای موثق و گزارشات مبسوطی در مورد سازماندهی گروه های شبه نظامی بدون هویت رسمی در بعضی از شهرهای ساحلی لیبی از جمله شهر “صبراته” که از مبادی اصلی مهاجران به سمت اروپا می باشد، منتشر شده است. نکته جالب در این میان، در کشور از هم پاشیده لیبی که هم اکنون سه گروهبندی متخاصم با ادعای دولت قانونی در طرابلس، طبرق و بنغازی حکومت می کنند نیز همگی با اعلان موضع رسمی ارتباط خود را با این شبه نظامیان سازماندهی شده برای سرکوب و بازگرداندن این مهاجران، انکار کرده و هیچ کس حاضر نیست وابستگی تشکیلاتی و حامیان سیاسی – مالی آنان را فاش سازد. این در حالی است که به گزارش منابع مستقل و نهادهای بین المللی حامی حقوق مهاجران در طی ماه های اخیر که این گروه های شبه نظامی فعال شده اند از جمله فقط در ماه ژوئیه ۲۰۱۷ به یک باره مهاجرانی که از طریق لیبی به اروپا از طریق دریای مدیترانه تن به خطر رسیدن به سواحل قاره سبز می سپردند ۵۰ درصد کاهش یافته است. در گزارشاتی که منتشر شده است یک رابطه معنا دار و مستقیم بین حضور این شبه نظامیان و کاهش ورود مهاجران به سمت اروپا وجود دارد و به همین دلیل نهادهای حامی مهاجران انگشت اتهام را به سمت معاملات پشت پرده اتحادیه اروپایی با گروهبندی های نظامی قدرتمند در لیبی نشانه رفته اند. این گروه های مسلح که در قالب “بریگارد ۴۸” فعالیت می کنند ظاهرا در رابطه با دولت آشتی ملی لیبی بوده و در صدد می باشند تا توسط آنان به رسمیت نیز شناخته شوند. هم چنین سازمان “فرونتکس” که مسئول حفاظت از مرزهای اتحادیه اروپایی است و در لیبی و به خصوص شهر صبراته به شدت فعال می باشد از وجود چنین گروهی اظهار بی اطلاعی کرده و گفته است گزارشاتی دارد که اخیرا در سواحل مصراته برخوردهایی اتفاق افتاده و روند مهاجرت به طرف اروپا به شدت کند شده است. این در حالی است که “سازمان بین المللی مهاجرت” با استناد به اظهارات شاهدان عینی و گزارشات محلی اذعان می کند “کسانی مانع سوار شدن مهاجران به کشتی می‌شوند و اگر هم کسی بتواند خود را به دریا برساند دوباره به ساحل باز گردانده می شود”.
Germany’s Chancellor Angela Merkel / AFP PHOTO / Andreas SOLARO
صدراعظم آلمان “آنگلا مرکل” متعاقب افشای آنچه در لیبی توسط شبه نظامیان مافیایی و گارد ساحلی این کشور علیه مهاجران برای بازگرداندن و حتی غرق کردن قایق های آنان جریان دارد، با فرافکنی جهت رفع اتهام در خصوص ارتباط کشورهای اروپایی با این گروه‌های مسلح اظهار نظرهای متفاوتی را عنوان می کند. مرکل در مصاحبه با “ولت آم زونتاک” ضمن انتقاد از معاهده دابلین می گوید “در لیبی ما با مسئله یی مانند ترکیه روبرو هستیم، ما نباید اجازه دهیم تا باندهای قاچاق انسان که مسئول مرگ انسان‌های بیشماری هستند، به کار خود ادامه دهند. ما باید جلوی فعالیت آنها را بگیریم”. تفسیر این سخنان با عملیات غیرقانونی و خلاف معاهدات حول حقوق مهاجران در لیبی، به خوبی ارتباط محافلی رسمی در اتحادیه اروپایی را با شبه نظامیان بریگارد ۴۸ نشان می دهد و اشاره وی در مورد توافق با ترکیه برای مهار و جلوگیری از موج مهاجران دقیقا با آنچه اکنون در لیبی می گذرد یک انطباق مفهومی دارد. هم زمان در روز دوشنبه ۲۸ ماه اوت سران چهار قدرت اصلی اتحادیه اروپایی (آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا) در پاریس با همتایان آفریقایی خود از لیبی، چاد و نیجر در خصوص چگونگی مهار سیل مهاجران به طرف اروپا دیدار و گفت و گو کرده‌اند. گفته شده است در این دیدار در مورد مسائل امنیتی، چگونگی ممانعت از مهاجرت غیرقانونی و ایجاد مراکزی جهت ثبت نام داوطلبان مهاجرت در این کشورها بحث و گفت و گو شده است. تجربه قبلی اتحادیه اروپایی در معامله با ترکیه جهت مهار موج مهاجران نشان می دهد که رهبران این اتحادیه به خلاف ادعاهای حقوق بشری خود، در توافق با “رجب طیب اردوغان” با باج دادن به وی هم اینکه تقریبا راه مهاجرت از طریق این کشور را بستند و هم اینکه برای جلب نظر پاشای جدید عثمانی در مقابل سرکوبگری وی علیه مردم ترکیه سکوت پیشه کردند. پرونده نامطلوب اتحادیه اروپایی در مواجهه با بحران پناهجویان که در یک کشور با ثبات چون ترکیه چنین باج می دهد به صورت انکار ناپذیر در لیبی که تقریبا یک کشور فروپاشیده است کاملا قابل تصور می باشد که راسا با سازماندهی گروه های مسلح سد راه مهاجران افریقایی شود.
۷/۶/۹۶
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
اردشیر زارعی قنواتی نویسنده و روزنامه‌نگار؛ روشنفکر و فعال سیاسی، تحلیل‌گر سرشناس ایرانی در حوزه‌ی مسایل سیاسی و بین‌الملل است. از او مقالات فراوانی در نشریات ایران از جمله شرق و اعتماد و سایتهای معتبر خارج از کشور منتشر شده‌است.
