توصیه‌های پرستاری – بخش ششم
مشکلات شنوایی و بینایی در سالمندان
شنوایی
آمار نشان میدهد که ۱۵ درصد از سالمندان ۶۵-۷۴ سال و ۵۰ درصد از سالمندان ۷۴ سال تا سنین بالاتر، با مشکل شنوایی ( اختلال در قدرت شنوایی) مواجه هستند. علت آن نیز تغییرات تدریجی وابسته به سن در ساختمان‌های پیچیده و شبکه عصبی گوش میانی و داخلی است. از دست دادن حس شنوایی یکی از مشکلات دوران سالمندی است. از آنجا که کم شنوایی با درد همراه نیست و قابل دیدن نمی باشد، بسیاری از افراد قادر به تشخیص آن نیستند و نمی توانند درک کنند که مشکل شنوایی دارند. در صورتی که فرد سالمند احساس کند که در مکالمات روزمره دچار مشکل می‌باشد و یا صداهای اطراف خود را به درستی متوجه نمی‌شود، بایستی با پزشک مشورت کند تا با انجام تست‌های دقیق شنوایی توسط اودیولوژیست، میزان کمبود شنوایی، تشخیص داده و اقدامات لازم جهت تعیین وسأیل کمک شنوایی مانند سمعک مناسب )متناسب با میزان قدرت شنوایی فرد( انجام شود.
به طور یقین عوامل مؤثر که در شروع مشکلات شنوایی در سالمندان نقش دارند عبارتند از:
– در معرض صدای بلند به صورت مزمن بودن
– سیگار کشیدن
– عفونت‌های بی‌شمار گوش میانی
توصیه‌های لازم برای سالمندان با میزان شنوایی پایین:
– مشکل شنوایی خود را به دیگران بگوئید و از آنان درخواست کنید که در هنگام صحبت کردن، رویشان کاملا به سمت شما باشد و واضح تر و با سرعت کم و آهسته با شما صحبت کنند، ولی فریاد نکشند.
– به صحبت‌های بیان شده و حالات صورت و ژست‌های افراد توجه کنید تا شنیدن کلمات برایتان راحت تر شود.
– اجازه دهید تا شخص سخنگو بداند که صحبت‌هایش را متوجه نشدید و از او بخواهید که جمله‌ای را که نشنیدید، دوباره تکرار کند. (هرگز منظور شخص را حدس نزنید.)
– در محلی که نور به اندازه کافی موجود است و سرو صدا محیط کم می‌باشد، صحبت کنید.
– از فرو بردن اجسامی مانند دسته عینک، سنجاق، سرخودکار و حتی گوش پاک کن در گوش خودداری کنید.
– در هنگام حمام کردن از فرو بردن لیف در مجرای گوش و شستن آن با صابون و شامپو خودداری کنید چون می تواند موجب عفونت گوش شود.
– بعد از حمام کردن برای خشک کردن مجرای گوش از گوش پاک کن استفاده نکنید زیرا گوش پاک کن باعث تجمع و فشرده شدن جرم در انتهای مجرای گوش می شود و علاوه بر این ممکن است نوک پنبه داخل مجرای گوش بماند.
– از رفتن به مکان‌هایی که سرو صدای زیاد دارند خودداری کنید زیرا صداهای بلند موجب کاهش شنوایی می شود.
– برخی از داروها برای گوش ضرر دارد و موجب کاهش شنوایی می شود بنابراین بدون تجویز پزشک دارو مصرف نکنید.
– در صورت تجویز سمعک، برای بلند تر شنیدن صداها، حتما آنرا تهیه و استفاده نمایید. طبق نظر محققین، افراد سالمند که برای کاهش شنوایی از سمعک استفاده میکنند، از شرایط روحی و روانی بهتری برخوردار هستد و کمتر دچار افسردگی میشوند . به اندازه کافی باتری سمعک به همراه داشته باشید. هر چند وقت یکبار، سمعک تان را برای سرویس و چک کردن به کارشناس اودیولوژی (شنوایی سنجی ) مراجعه کنید.
بینایی
با گذشت زمان و افزایش سن تغییراتی در ساختمان چشم پدید میاید. مانند کاهش تطابق (همراه با افزایش سن به تدریج عدسی چشم وضعیت انعطافی خود را از دست می دهد و شخص قادر نخواهد بود به روی اجسام نزدیک تمرکز یابد و در نتیجه دید خوب را از دست میدهد). و همچنین بیماریهای چشمی نیز تاثیر منفی در داشتن دید بهتر میگذارند.
بیماریهای چشمی مربوط به سن: آب سیاه (گلوکوم)، آب مروارید (کاتاراکت)، تحلیل لکه زرد مربوط به سن (اختلال در ماکولا چشم) و اختلال شبکیه چشم مربوط به دیابت. این ۴ بیماری ممکن است بدون سرو صدا در طول دوران سالمندی پیشرفت کنند و بینایی فرد را مورد تهدید قرار دهند. افراد بالای۶۵ سال بیشتر در معرض این بیماریها هستند. با این حال، توجه دقیق به سلامت چشمها و معاینه‌های منظم آنها می تواند به فرد کمک کند تا بینایی خود را در سنین بالا حفظ کند. به خصوص که در سنین بالا توانایی انجام مستقل کارها برای فرد اهمیت پیدا می کند و بینایی صحیح در این زمینه نقشی کلیدی دارد.
گلوکوم: یکی از علل شایع نابینایی در سالمندان است. در این بیماری، فشار مایع داخل کره چشم بالا میرود و باعث آسیب عصب بینایی می شود . این فشار را باید پایین آورد و کنترل کرد؛ از طریق استفاده از قطر ه‌های چشمی، با داروهای خوراکی یا با جراحی. به این ترتیب، از آسیب عصب بینایی جلوگیری و به حفظ بینایی کمک می شود. مشکل این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از وجود آن خبرندارند. در ابتدا دید محیطی از بین رفته و با پیشرفت بیماری، دید مرکزی از بین میرود. تنها در طی معاینه چشمها توسط چشم پزشک، می‌توان به وجود این بیماری پی برد. در این معاینه، پزشک، با ریختن قطره، بخش عقبی چشم (شبکیه) را بررسی می کند.
آب مروارید یا کاتاراکت: به کدر شدن عدسی چشم گفته میشود. کاتاراکت از شایع‌ترین علت کاهش بینایی می‌باشد اما خوشبختانه با درمان، می توان آن را برطرف کرد. در طی عمل جراحی، عدسی کدر شده را با لنز مصنوعی دیگر جابجا میکنند. معمولاً هنگامی عدسی کدر شده را بر می دارند که افت بینایی ناشی از آن، مانع انجام فعالیت‌های روزمره شود. علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که فرد را در معرض خطر بیشتر کاتاراکت قرار می دهند؛ از جمله عوامل ارثی، سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، قرار گرفتن درازمدت در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید، برخی از داروها و بیماریهایی مانند دیابت.
تحلیل رفتگی لکه زرد شبکیه چشم با افزایش سن: با تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه چشم، بینایی در سنین بالا به طور ناگهانی کاهش می‌یابد. این عارضه بر دید مرکزی اثر می گذارد. اگرچه مبتلایان به این بیماری به ندرت نابینا میشوند؛ بسیاری از آنها در خواندن، رانندگی کردن و انجام کارهای روزمره که نیاز به دید مرکزی دارد، دچار مشکل می شوند. شمار افراد مبتلا به این عارضه با افزایش سن بالای ۶۵ سال به بطور قابل توجهی بالا می رود.ممکن است از طریق جراحی لیزر، یا تعویض عدسی چشم، و یا با استفاده از عینک آنرا تصحیح کرد.
رتینوپاتی دیابتی (آسیب شبکیه ناشی از دیابت): بیماری دیابت باعث ایجاد تغییرات غیرطبیعی در رگ‌های خونی بدن می شود، از جمله در رگ‌های شبکیه چشم. خوشبختانه جراحی لیزر برای آسیب شبکیه ناشی از دیابت ،احتمال حفظ بینایی افرادی را که به این عارضه دچار شده اند، را افزایش داده است. آنچه برای بیماران دیابتی مهم است، کنترل میزان قند خون و معاینه‌های منظم چشم است. بررسی‌ها نشان داده‌اند که کنترل دقیق قند خون، شروع و پیشرفت رتینوپاتی دیابتی را کند خواهد کرد و بنابراین نیاز به جراحی با لیزر را کاهش خواهد داد. پس معاینه مرتب چشم توسط چشم پزشک برای پیشگیری و یا کاهش اثر بیماریهای ذکر شده توصیه میگردد. زیرا این بیماریها بطور پنهانی پیشرفت میکنند و یا علائم آنها نادیده گرفته میشوند.
در صورت مشاهده موارد زیر در اسرع وقت به متخصص چشم مراجعه کنید:
-اگر دیدن تابلوهای راهنمایی و رانندگی، برایتان مشکل است، (واضح نبودن، عدم رویت تابلوها در اثر از دست دادن دید محیطی)، و یا در شب ( در هنگام رانندگی) دید شفاف و واضح ندارید
– اگر در هنگام مطالعه، کلمات محو به نظر می‌‌رسند، و یا قادر به نوشتن از روی متن نوشته شده نیستید
– اگر در مکانهای آشنا (مثل منزل) بیش از حد معمول، به اجسام و لوازم منزل برخورد و یا آنها را وارونه می‌کنید
– اگردر هنگام لباس پوشیدن، قادر به پیدا کردن دکمه لباس تان نیستید، یا نمیتوانید نخ را از سوزن رد کنید، و یا نمیتوانید غذا در بشقاب‌تان را پیدا کنید که باعث ریختن غذا میشود
– اگر مکرراً به دلیل ندیدن پله و یا اجسام بر روی زمین افتاده‌اید
– اگر چشمانتان حساس به نور آفتاب می‌باشد و اذیت میشوید
مراقبت از چشم ها:
– معاینه سالیانه را انجام دهید. (در صورت نیاز به استفاده از عینک و یا تغییر نمره عینک برای داشتن دید بهتر حتماً اقدام کنید.)
به طور مرتب به چشم پزشک مراجعه کنید، تا از نظر قدرت بینایی چک شده، مسائل و بیماریهای چشمی به موقع تشخیص داده شوند و در صورت نیاز به درمان، سریعتر اقدام نمأیید.
– با استفاده از عینک‌های آفتابی مناسب، از چشم خود در مقابل نور زیاد محافظت کنید.
– استفاده ازلامپها با نور زیاد در شب، استفاده از نور کافی و مناسب هنگام مطالعه، روشن کردن چراغ خواب در شب برای رفتن به دستشویی
– تغذیه سرشار از سبزیجات و میوه‌ها مانند هویج، اسفناج، مرکبات، گوجه فرنگی، و زردآلو جهت تقویت چشمها (همچنین میتوانید از پزشک تان در مورد مصرف قرص ویتامین های لازم بپرسید)
– در صورت ابتلا به فشار خون بالا، مراقب فشار خون خود باشید، چون بالا رفتن فشار خون باعث پاره شدن مویرگهای شبکیه چشم میشود. همچنین در صورت ابتلا به دیابت، مراقب قند خون باشید چون افزایش قند خون باعث تخریب عروق چشم و در صورت عدم درمان منجر به نابینایی میگردد.
– درمان بموقع عفونت چشم که با علائم قرمزی، خارش، آبریزش، و جمع شدن ترشحات چرکی در گوشه چشم همراه می‌باشد. چشم در مقابل آلودگی بسیار حساس است، با یک تماس جزیی مانند مالیدن چشمها با دست آلوده میتواند موجب عفونت شود.
– درمان خشکی چشم که با علائم سوزش، خارش، احساس وجود شن ریزه در چشمها، درد و قرمزی، حساسیت به نورهای شدید، ترشح بیش از حد اشک ( بخاطر تحریک سطح چشم) همراه می‌باشد که با تجویز دارو توسط چشم پزشک، این مشکل حل خواهد شد.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
