در آستانه اسکار: داستان عشقی بدون بوسه! سینمای ایران!
در فیلمها ما مردمی هستیم که هرگز یکدیگر را نمیبوسیم، هرگز همدیگر را در آغوش نمیکشیم و حتی یکدیگر را لمس نمیکنیم اما به طور معجزهآسایی جمعیتمان یکباره از سیوهفت میلیون به هفتاد میلیون رسیده است!
شهرگان/ ندالاشیدایی: کارگردانان ایرانی برای اینکه بتوانند فیلمشان را در ایران اکران کنند مجبور به پیروی از قوانین سختی هستند:
بازیگران زن و مرد حق ندارند یکدیگر را لمس کنند و زنان باید در هر شرایطی حجاب داشته باشند.
جمشید اکرمی کارگردان ایرانی مقیم آمریکا میگوید: «میتوانید تصورش را بکنید که به عنوان فیلمساز از نمایش چه داستانهایی دست خواهید کشید مادامیکه اجازه نمایش کوچکترین تماسی را بین بازیگران زن و مرد ندارید.»
اکرمی به مدت پنج سال مصاحبههایی با فیلمسازان و بازیگران زن و مرد ایرانی ترتیب داده که نتیجه آن مستند اخیر وی است به نام «سینمای ناخشنودی».
اکرمی میگوید: «آنها به دلیل اجبار برای پیروی از قوانین اسلامی با شرایط سختی دست به گریبانند و همیشه از وجود این موانع برای به تصویر کشیدن قصههایشان به شدت شکایت دارند.»
او اضافه میکند: «این مساله تنها شامل موضوعات عاشقانه نمیشود بلکه حتی شامل نشان دادن محبت پدر و مادر به فرزند و یا حتی معاینه بیمار زن توسط پزشک مرد نیز است.»
بهمن فرمانآرا یکی از کارگردانانی است که با اکرمی مصاحبه کرده است. او از مشکلاتی که تنها حین ساخت یک صحنه از «یک بوس کوچولو» با آنها دست به گریبان بوده چنین میگوید:
«صحنهای در فیلم “یک بوس کوچولو” هست که پدر بعد از سی و هشت سال زندگی در سوییس سرزده به ایران برمیگردد. چون پسرش خودکشی کرده و او برای دیدن دخترش برمیگردد. خوب بدیهی است که با توجه به مقررات موجود زن و مرد اجازه ندارند یکدیگر را در آغوش بگیرند حتی اگر مانند این مورد خاص پدر و دختر باشند.»
فرمانآرا توضیح میدهد که برای جبران این نقص مجبور به چه کاری شده است:
«بنابراین من چه کار کردم؟ وقتی دختر چند قدم به سمت پدر برمیدارد او کلاهش را از سر برمیدارد. یعنی عملا حرکتی میکند که از نزدیکتر شدن دختر جلوگیری شود.»
او اضافه میکند: «در فیلمها ما مردمی هستیم که هرگز یکدیگر را نمیبوسیم، هرگز همدیگر را در آغوش نمیکشیم و حتی یکدیگر را لمس نمیکنیم اما به طور معجزهآسایی جمعیتمان یکباره از سیوهفت میلیون به هفتاد میلیون رسیده است!»
با این وجود فیلمسازان و بازیگران همچنان درگیر دور زدن خطوط قرمز هستند.
در فیلمی به نام “گیلانه” مادری از پسر فلج خود نگهداری میکند. او را حمام میکند، به این طرف و آن طرف میکشاند و حتی برای خوشحال کردنش میرقصد.
رخشان بنیاعتماد ،کارگردان گیلانه، در مستند اکرمی میگوید که با اینکه نگران سانسور بوده اما احساس میکرده این داستان برای شکستن تابو حتما باید گفته شود.
اکرمی به عنوان یک فیلمساز میگوید: «مهمترین هنر شما دور زدن سانسورهاست. در واقع استعداد هنری برای ساخت فیلم در ایران پیشنیازی ثانویه محسوب میشود.»
اما همچنان با وجود تمام محدودیتهای موجود، فیلمهای ایرانی همیشه بخشی از جشنوارههای تمام دنیا بودهاند و همواره به رسمیت شناخته شدهاند و جوایز بینالمللی بسیاری کسب کردهاند.
در سال ۲۰۱۲ نیز، اصغر فرهادی با گرفتن اسکار برای فیلم «جدایی نادر از سیمین» تاریخساز شد.
مهدی کوهیان، مستندساز ایرانی معتقد است از زمان انتخابات ریاست جمهوری و بعد از روی کار آمدن حسن روحانی، فضای مثبتتری بر سینمای ایران حاکم شده است. به عنوان مثال او میگوید که خود وی برای اولین بار بعد از چهار سال به جشنواره فیلم فجر راه پیدا کرد.
اما اکرمی چندان خوشبین نیست. به این دلیل که وی هیچ تغییر بنیادینی در ساختار نمیبیند و از نظر او انتخاب آقای روحانی تنها یک تغییر ظاهری است. او در این راستا میگوید: «این کار درست مانند این است که هیولایی را گریم کنید. با این کار ماهیت هیولا عوض نخواهد شد. شما همچنان یک هیولا دارید.»
از نظر وی غمانگیزترین بخش سینمای ایران این است که بهترین فیلمها هرگز ساخته نمیشوند.
منبع: http://www.pri.org
- درباره نویسنده:
- تازهترینها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجلهی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریهی «نمای ایران» آغاز بهکار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
