شبیخون در هنگ کنگ

مقدمه:

نزدیک به دو ماه است که ده‌ها هزار نفر از مردم هنگ کنگ، عمدتا جوانان آن کشور، با تظاهرات موضعی سازمان یافته، نظم خیابان‌ها، مراکز تجاری، فرودگاه و خطوط حمل و نقل را به میزان زیادی بر هم زده‌اند. نظام سازمان یافتگی آنها نه تنها دست کمی از نظم پلیس هنگ کنگ ندارد، بلکه امکانات حفاظی، دفاعی و تدارکاتی آنها نیز بسیار مجهز می‌باشد.

خواسته اولیه این تظاهرات بر پایه پس گرفتن لایحه‌ای از طرف دولت هنگ کنگ بود که بر اساس آن اهالی هنگ کنگ را می‌توان در دادگاه‌های چین نیز مورد مواخذه قرار داد. در ادامه تظاهرات، فرماندار هنگ کنگ، نه تنها این لایحه را پس گرفت، بلکه اعلام کرد حاضر است با نمایندگان تظاهرکنندگان و گروه‌بندی‌های دیگر اجتماعی در این موارد وارد مذاکره گردد. این موضع‌گیری از طرف تظاهرکنندگان نشانه‌ای از ضعف حکومت هنگ کنگ و فرماندار تلقی شده و خواسته آنها به پنج خواسته افزایش یافته و تظاهرات موضعی همچنان ادامه یافت. پلیس ضد شورش هنگ کنگ، در مقابل شکستن درهای ادارات دولتی و فلج کردن فرودگاه و بستن راه‌ها از طریق ایجاد سدهای مصنوعی و آتش افروزی‌ها، طوری عکس العمل نشان داده است که با وجود دستگیری صدها نفر، طی دو ماه گذشته کسی کشته نشده و تعداد حداقلی زخمی شده باشند. تظاهر کنندگان فریاد می‌زنند که تا گرفتن “‌دموکراسی و آزادی” از پای نخواهند نشست. تلاش می‌کنیم دریابیم که این شعار مقدس ” دموکراسی و آزادی” در هنگ کنگ چه مفهومی می‌تواند داشته باشد.

 مقایسه اقتصادی:

جمعیت هنگ کنگ در حدود هفت و نیم میلیون نفر است. تولید ناخالص ملی آن در حدود سیصد و سی میلیارد دلار در سال با نرخ رشد اقتصادی حدود سه درصد. اگر در سال ۱۹۹۰، تولید ناخالص ملی هنگ کنگ با میزان نزدیک به هشتاد میلیارد دلار، و حدود بیست و دو درصد چین بود، این درصد الان به کمی بیشتر از دو درصد تولید ناخالص ملی چین میرسد. این در شرایطی میباشد که نرخ رشد اقتصادی چین با وجود نزول قابل توجه، هنوز شش و نیم درصد است. در شرایطی که نرخ بیکاری در هنگ کنگ و چین به همدیگر نزدیک بوده و بین سه تا چهار درصد می‌باشند؛ بیش از نصف درآمد مردم هنگ کنگ صرف کرایه خانه میگردد. این در شرایطی است که میزان درآمد افراد برای مشاغل مختلف نسبت به کشورهای صنعتی پیشرفته، حدود پانزده تا بیست در صد میباشد.

در نظری کوتاه به مقایسه اقتصاد سیاسی هنگ کنگ، در می یابیم که این شهر، یکی از مراکز اصلی بازارهای مالی انگلیس و آمریکا در منطقه شرق آسیا بوده و تردد تجار عظیمی از این منطقه به غرب صورت میگرفت. تعداد قابل توجهی از میلیاردرهای بومی، به موازات سرمایه داری بانکی و مالی غرب در این شهر پا گرفتند، که بعد از تحویل این بندر به چین، آنها نیز همراه با اربابان سرمایه مالی جهانی غربی، نه تنها کنترل خویش را از دست میدادند، بلکه روند تامین منافع آنها به مرور زمان به شدت سیر نزولی طی میکرد.

مقایسه ژئوپولیتیک:

در این شکی نیست که غرب به خصوص آمریکا جنگ سرد اقتصادی شدیدی را با چین آغاز کرده است. سوال بر سر این است که آیا این جنگ سرد و عمدتاً اقتصادی پتانسیل آن را دارد تا به جنگی گرم تبدیل شود؟ در این زمینه باید به شواهد و مدارک توجه نمود. من در مقالات قبلی اقتصادی خود به این مساله پرداخته‌ام که تنها راهکاری که میتواند سرمایه داری کلان جهانی را از بحران مالی اقتصادی آینده نجات دهد، یک جنگ گرم دیگر است. تنها یک شرایط جنگی کارخانجات نظامی آمریکا را به کار می اندازد، کنترل آنها را بر ذخایر نفتی و انرژی  دگر منابع زمینی تامین می نماید، تقاضا برای دلار آمریکا را آنقدر بالا میبرد تا سلطه دلار بر دیگر واحدهای پولی حفظ گردد، کشورهایی را که دامنگیر جنگ شده‌اند، تا خرخره مقروض بانک‌های غربی خواهد کرد، برای شرکت‌های غربی جهت بازسازی تخریب ناشی از جنگ کشورهای درگیر، بازار و هزاران منفعت دیگر می‌آفریند.

آنها دریافته اند که در آنِ واحد چنین جنگی را نمیتوانند هم در ونزوئلا، هم در خاورمیانه و تنگه هرمز و هم در دریای چین راه بیاندازند. به همین دلیل، فعلا تمام دستگاه‌های امنیتی، تبلیغاتی رسانه‌ای، نبردهای سیاسی اقتصادی آنها چند ماه بر ونزوئلا متمرکز می‌شود، چندین ماه روی ایران و چند ماه دیگر بر روی چین و روسیه هدف گیری می‌نماید.

به دنبال سفر یکی دو ماه پیش مایک پمپئو به شرق آسیا و اقیانوسیه، چندین حرکت جدید در رفتارهای سیاسی آمریکا و هم‌پیمانان منطقه‌ای آنها مشاهده شد. تبلیغات شدید ضد چینی، به موازات بالا آمدن نقش مقامات امنیتی در سیاست‌ورزی این کشورها،  مانند حمله به خانه‌های بعضی خبرنگاران. تبلیغات ضد چینی از جمله اینکه دانشجویان چینی که در دانشگاه‌های تجاری کشورهای غربی تحصیل می‌کنند، برای دولت کمونیستی خویش جاسوسی می‌کنند. مسافرت نخست وزیر استرالیا به ویتنام، جهت یافتن بازار جایگزین برای مناسبات تجاری به جای چین، صحبت احتمالات افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه و داخل کردن احتمالی ویتنام به کشورهایی که می‌تواند در آن پایگاه نظامی داشته باشد. وقایع هنگ کنگ، تقریبا همزمان با سفر اقای پمپئو آغاز شده و هنوز ادامه دارد.

بعضی حقایق در مورد وقایع هنگ کنگ:

باید اذعان کرد که چین یک کشور دموکراتیک نیست و آزادی‌های فردی آنطور که در جوامع پیشرفته غربی جا افتاده و به رسمیت شناخته می‌شود، رعایت نمی‌گردد. سیستم حاکمیت تک حزبی، هنوز به موازات خویش نظام امنیتی خفقان سیاسی را اعمال می‌نماید. در کنار این پدیده، رشد سرمایه‌داری خصوصی به موازات اقتصاد مالکیت بخش‌های دولتی و مختلط، موجب عمیق‌تر شدن شکاف طبقاتی در کنار افزایش نسبی رفاه عمومی کردیده است. با توجه به سیر نزولی رشد اقتصادی در چین، فشار بیشتر آهستگی اقتصادی بر دوش کارگران و زحمتکشان سنگینی خواهد کرد.

هنگ کنگ، به خاطر اینکه بخشی از مستعمره انگلیس بوده و تحت نظام حقوقی غربی اداره میشد، آزادی‌های فردی و اجتماعی آن در مقایسه با چین، به میزان بیشتری مراعات میگردید. حتی امروز هم اگر میزان رسمیت آزادی‌های فردی و اجتماعی چین و هنگ کنگ را با همدیگر مقایسه نماییم، این آزادیها در هنگ کنگ بیشتر مراعات میگردد تا چین. همین نقطه در پارادایم پیچیده تظاهرات خیابانی بصورت یک شعار مقدس “آزادی و دموکراسی” به شعار محوری بسیج کننده تظاهرات هنگ کنگ تبدیل گردیده است. اما واقعیت ها تصویر به مراتب در هم و پیچیده تری را برای ما به نمایش میگذارند. خواسته تظاهرکنندگان مبنی بر پس گرفتن لایحه دولتی تامین شد، ادامه گسترده تظاهرات دیگر برای چیست؟

یک) – جمعیت حمایت از آزادی “اوسلو”، مستقر در نیویورک

گزارش‌ها نشان میدهد که بخش قابل توجهی از رهبران تظاهرات خیابانی هنگ کنگ از طریق امکانات آموزشی و تدارکاتی  جمعیت حمایت از آزادی اوسلو، که مرکز آن در نیویورک مستقر می‌باشد آموزش چگونگی مقابله با پلیس در تظاهرات خیابانی را دیده‌اند. کافیست به شیوه‌های تظاهرات موضعی، شکستن درها و پنجره‌ها، ایجاد راه‌بندان‌ها و به آتش‌افروزی در خیابان‌ها نظری افکند. سازمان یافتگی عملیات آنها از هر نظر به موازات امکانات تدارکاتی آنها برای هر حرکتی، به تنهایی نشانگر هدایت آنها از یک مرکزیت باتجربه‌ای است. در مورد جمعیت اوسلو باید گفت که اجتماع عمومی بعدی خویش را به طور تصادفی، یا هدفمند در “تایوان” برگزار می‌کند.

دو) – تایکون‌های بزرگ مالی نظیر “جیمی لای” و مناسبات آنها با دستگاه های امنیتی آمریکا و انگلیس

کلان سرمایه داران هنگ کنگ نه تنها از پیوستن هنگ کنگ به چین راضی نیستند و خواب شیرین دوران حضور اربابان انگلیسی آمریکائی خویش را می بینند، بلکه آنها به حفظ مناسبات اقتصادی، سیاسی، اطلاعاتی و امنیتی خویش با آن کشورها ادامه داده و پشتوانه عظیمی برای چنین حرکاتی میباشند. شبکه های تلویزیونی آقای “جیمی لای” ده‌ها بار فیلم عملیات “میدان” در اوکراین را بعنوان “مبارزه رهائی‌بخش در راه آزادی و دموکراسی” پخش کرده و با کشیدن پرده بر ماهیت فاشیستی جریانات راست و افراطی، تظاهر کنندگان را با قرینه سازی حرکاتشان به وقایع میدان در اوکرائین، بر مقدس بودن شعار “ازادی و دموکراسی” تحریک می‌نماید. بالا نگاه داشتن هیجان روانی تظاهر کنندگان خیابانی به کمک رسانه های خبری “جیمی لای” ها در هنگ کنگ و رسانه‌های غربی صورت میگیرد.

سه) –  رسانه‌های خبری هنگ کنگ و دولت‌های غربی

همه رسانه‌های غربی روایتی از وقایع هنگ کنگ را نقل می‌کنند که در آن جوانان ازاده با حمایت مردم عادی هنگ کنگ بصورتی صلح‌‌آمیز جان خود را به خطر انداخته و در خیابان‌ها در مقابل سرکوب پلیس خشن و سرکوبگر دولت کمونیستی چین مقاومت کرده و خواهان دست یابی به شعار مقدس ” آزادی و دموکراسی”  میباشند. آنها خواهان رهایی از دیکتاتوری کمونیستی چین و اعمال کنترل امنیتی پکن بر هنگ کنگ میباشند. تمرکز فیلم برداری‌های این رسانه‌ها عمدتا بر روی حضور پلیس بوده و کمتر اشاره‌ای به تحریکات خشونت‌آمیز تظاهر کنندگان می‌نمایند. در شرایطی که در تیراندازی های خیابانی در آمریکا طی هفته ها و ماههای گذشته دهها نفر جان خود را از دست داده اند، تحریکات تظاهرکنندگان و آتش سوزی ها و خرابکاری های آنها در هنگ کنگ هم موجب نشده است که تلفات جانی اتفاق افتاده باشد.

چهار) –  تامین بودجه هزینه های تظاهر کنندگان

تامین هزاران هزار ماسک ضد گاز، کلاه های حفاظی، لباس های حفاظی و خیلی وسایل تدارکاتی دیگر در تظاهرات های مختلف پخش و توزیع میگردند. رهبران تظاهرکنندگان، آزادانه به استرالیا، تایوان، اروپا و آمریکا مسافرت نموده و با مقامات امنیتی آن کشورها ملاقات کرده و از حمایت کامل تبلیغی رسانه های خبری این کشورها استفاده می نمایند. هزینه همه اینها به صدها هزار، بلکه میلیون ها دلار میتواند سر بزند. این هزینه ها از چه طریقی تامین میگردد.

پنج) – مناسبات رهبران تظاهرکنندگان با مقامات امنیتی سیاسی خارجی

طی همین یکی دو ماه گذشته، تعدادی از رهبران تظاهر کنندگان، به کشورهای اطراف و کشورهای غربی مسافرت کرده، با رسانه های خبری این کشورها مصاحبه های مفصل انجام داده و از شعار مقدس “آزادی و دموکراسی” در هنگ کنگ بر علیه “چین کمونیست دیکتاتوری” دفاع کرده اند. نماینده آنها در مسافرت خویش به تایوان، از مردم تایوان میخواهد که از هنگ کنگ تقلید کرده و مانند آنها به تظاهرات علیه چین بپاخیزند. تمام رسانه‌های غربی روایت تظاهرکنندگان را بصورتی یک جانبه و همگی بصورتی همگن با همدیگر در کرنا‌های تبلیغاتی خویش میدمند.  آنها حتی تظاهرات مخالفان را در هنگ کنگ و یا سایر کشورها، تحت عنوان “‌ماموران دولت چین کمونیست” نامگذاری می‌کنند.

خلاصه کلام

اگر چه می‌توان به تظاهر‌کنندگان در زمینه مقاومت و مبارزه در راه حفظ آزادی‌های فردی و اجتماعی‌شان حق داد و حتی در زمینه اینکه خواهان لغو لایحه قانونی مربوط به امکان محاکمه متهمین اهل هنگ کنگ در چین نیز حق داد؛ اما، ادامه از این بیشتر آن تظاهرات نشانگر آن میباشد که این حرکت از طرف نیروهای امنیتی خارجی با همراهی تایکون‌های بزرگ مالی هنگ کنگ کنترل شده و هدایت می‌گردند. این مساله به بخشی از پروژه بزرگ منطقه‌ای آمریکا و همپیمانان نزدیکش بر علیه چین تبدیل گردیده است که بطور واضح خواهان گسترش تشنج به تایوان و دریای چین میباشد. این شورش‌ها در ادامه خویش در خدمت اماده کردن شرایط جهت حضور نظامی بیشتر آمریکا در منطقه می‌باشد.  جنگ سرد آمریکائی بر علیه چین و روسیه، می‌تواند در آمریکای لاتین، خاورمیانه و یا دریای چین، با یک اتفاق جرقه‌ای به  جنگی گرم تبدیل گردد. ققنوس‌های ایرانی در چنین شرایطی چه کار خواهند کرد.

۸ سپتامبر ۲۰۱۹