ادامه حملات پاکستان بر مناطق شرقی افغانستان و ابهامات تازه

آیساف: دفاع در برابر حملات خارجی بر افغانستان کار ما نیست

کرزی: حکومت افغانستان هیچ گاه دست به اقدامی نمی زند که مردم ملکی در آن سوی خط دیورند ضرر ببینند

پاکستان: طالبان پاکستانی در آنسوی مرز پناه گرفته‌اند

مدتی است نیروهای نظامی پاکستان  ولایت/استان کنر – یکی از ولایات شرقی افغانستان – را  مورد حملات شدید توپخانه و راکت قرار می دهند. ناگفته پیداست که این حملات تلفات زیادی را در آن مناطق به بار آورده است. اما تا اکنون پاسخ نظامیان افغانستان فقط سکوت بوده است. سکوت سوال برانگیز نهاد های امنیتی افغانستان در برابر این حملات واکنش های شدیدی را بین مردم و مجامع مختلف در داخل کشور به وجود آورده است.  شدیدترین این واکنش ها، استیضاح و سلب صلاحیت وزرای دفاع و داخله/کشور افغانستان توسط مجلس نماینده گان بود.. با وجودی که دولت پاکستان دست داشتن خود را در این حملات انکار می کند، اما به نظر کارشناسان نحوه آتشباری و اسلحه استفاده از آن نمی می تواند مربوط به گروه های نا منسجم و کار ناآزموده باشد. اینکه علت این حملات چیست و از طرف کی راه اندازی می شود، یک سو قضیه است، اما رخ دیگر قضیه واکنش آیساف (نیروهای کمک به امنیت در افغانستان) و ناتو در برابر این حملات است.

از مدتی است که دولت افغانستان موضوع حملات راکتی و توپخانه پاکستان را به مجامع بین المللی کشانیده است تا جلو حملات را از خاک پاکستان بگیرد. به ویژه دولت افغانستان از امریکا خواسته است تا افغانستان را در برابر این حملات یاری رساند. در حالی که انتظار می رفت امریکا بر اساس موافقتنامه استراتیژیک که با دولت افغانستان امضاء کرده است، این کشور را  در برابر حملات پاکستان به نحوی یاری رساند، اما سخنان ژنرال گونتر کتز، سخنگوی آیساف در برابر خبرنگاران در کابل (روز هشت عقرب سال روان) آب سردی را روی دستان دولتمداران افغان ریخت. وی ضمن صحبت خود گفت "دفع حملات خارجی به افغانستان کار این نیروها نیست و ماموریت آنان اجازه این کار را نمی دهد. " پرسشی که مطرح می شود، این است که آیا به راستی دفاع از حملات خارجی بر افغانستان کار آیساف و امریکا نیست؟

زمانی که (۶ جولای ۲۰۱۲) ناتو با پخش اعلامیه ای حملات راکتی پاکستان بر مناطق شرقی افغانستان را محکوم کرد، در حقیقت بر به وقوع پیوستن این حملات از خاک پاکستان اعتراف کرد. ناتو با انتشار یک اعلامیه گفته که در همکاری با وزارت دفاع افغانستان و دولت پاکستان، تلاش دارند تا این حملات متوقف شود. ناتو در این اعلامیه قول داده بود که با مساعی مشترک افغانستان، پاکستان و ناتو این مشکل را حل خواهد کرد. در بخشی از  اعلامیه ای که ناتو به نشر رسانید، آمده است: "دیدارهای سه جانبه ما (افغانستان، پاکستان و ناتو) که فرصتی برای گفتگوهای گسترده فراهم می کند، از اهمیت تاکتیکی، عملیاتی و استراتژیک برخوردار است[۱]."

کننگهم سفیر  امریکا در افغانستان که به تازه گی این پست را احراز کرده بود، دریک نشست خبری از خاموشی کشور متبوعش در برابر این حملات دفاع کرد. وی گفت: در بخشی از موافقتنامه ستراتیژیک میان افغانستان و امریکا آمده است، هنگامی که افغانستان از سوی کدام کشور مورد تجاوز قرار گیرد، امریکا در قدم نخست با مقام های افغان در مورد مشوره می کند. وی در حالی که این موضوع را نگران کننده می خواهد، اظهار داشت که مقام های امریکایی و افغان روی این موضوع تحقیق می کنند. وی همچنان گفت که تا اکنون مشخص نیست که این راکت ها بر مناطق شرقی افغانستان از سوی کی پرتاب می شود.[۲]

خوب تا اینجا به روشنی دیده می شود که مقامات ملکی و نظامی ناتو و امریکا از رخ دادن حملات راکتی انکار نه کرده اند، اما اگر و مگر هایی را در مورد اینکه این حملات از طرف کی صورت می گیرد، مطرح کرده اند. حال سخنان جدید یکی از بلندپایه ترین مقامات آیساف در قبال این حملات و ابراز صریح اینکه این واکنش در برابر این حملات کار آنان نیست، شگفت آور نه، که خلاف موافقتنامه استراتیژیک و هدف موجودیت نیروهای نظامی خارجی در افغانستان است.

به نظر نگارنده، حملات راکتی برمناطق شرقی افغانستان از دو حالت خارج نیست. یا اینکه این حملات از طرف نظامیان پاکستان صورت می گیرد و یا هم از طرف طالبان. در هر دو صورت سخنان آقای کتز که می گوید که ماموریت آنان این اجازه را به نیروهای آیساف نمی دهد تا در برابر حملات خارجی به افغانستان واکنش نشان دهد و در صورت این کار صورت بگیرد، برخلاف ماموریت تعریف شده آیساف عمل خواهد شد، واقعبینانه به نظر نمی رسد. زیرا او در جمله بعدی خود تصریح می کند که:  نظامیان آیساف در افغانستان وظیفه دارند که با شورشگری و تروریزم در داخل افغانستان مبارزه کنند نه اینکه با هر گونه پیش آمد های خارجی واکنش نشان بدهند. "ما (آیساف) در افغانستان به این دلیل آمده ایم که تروریزم را از بین ببرم و مطمئن شویم که ریشه های دهشت افگنی از افغانستان از بین رفته است[۳]".

اگر حملات ازخاک پاکستان توسط نیروهای غیر دولتی یعنی تروریستان و یا به قول سخنگوی آیساف شورشگران صورت می گیرد، واکنش در برابر آن دقیقن کار آیساف است و خاموشی شان در این مورد بی معنی. در ماده اول، بخش سوم موافقتنامه مذکور آمده است: " طرفین مجددا تاکید می‌دارند که حضور و عملیات‌های نیروهای ایالات متحده از سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰) بدین سو در افغانستان به هدف شکست دادن القاعده و گروه‌های وابسته به آن بوده است. طرفین به قربانی‌های بی‌شمار و رنج مردم افغانستان در مبارزه علیه تروریسم در طول این سالها، و تهدیدات مداومی را که مانع تحقق آرزوی‌شان برای رسیدن به صلح، امنیت و رفاه شده است، احترام گذاشته و آن را درک می‌کنند. طرفین همچنان از قربانی‌هایی که مردم ایالات متحده در این مبارزه متقبل شده‌اند، قدردانی به عمل می‌آورند.[۴]" و اما اگر این "حملات خارجی" از سوی دولت پاکستان صورت می گیرد، مطابق به موافقتنامه استراتیژیک با امریکا، امریکا که در راس نیروهای خارجی، منجمله آیساف در افغانستان قرار دارد، مکلف است افغانستان را در برابر حملات خارجی یاری رساند.

ماده نهم بخش سوم موافقتنامه استراتیژیک با امریکا تصریح می کند: " با درک اینکه ثبات افغانستان در ترقی و ثبات آسیای جنوبی و آسیای مرکزی نقش دارد، ایالات متحده تاکید می‌کند که هرگونه تجاوز بیرونی علیه افغانستان را موجب نگرانی شدید خود می‌پندارد. در صورت وقوع چنین رویدادی، طرفین باید هرچه عاجل در مشورت با هم، پاسخ مناسبی را به شمول اقدامات سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی، به توافق هر دو طرف و در مطابقت با احکام قوانین اساسی‌شان، طرح و تطبیق کنند.[۵]" به خوبی دیده می شود که امریکا تا به حال در برابر این حملات حتی یکی از اقدامات ذکر شده در بالا را انجام نداده است. دلیل این کوتاهی و یا خاموشی هر په باشد، نوعی پشت پا زدن امریکا و متحدینش به تعهداتی است که در بدل حضور خود در افغانستان، به مردم این کشور داده اند.

نگاهی کوتاه به مواضع دولت افغانستان و پاکستان:

به تاریخ ۲۵ میزان ۱۳۹۰، حامد کرزی رییس جمهور افغانستان در یک نشست خبری با رییس جمهور آلمان  حملات راکتی و توپ خانه ای پاکستان به ولایات شرق افغانستان را شایعه پراکنی مطبوعات عنوان کرده و آنرا رد کرد.   وی گفت که هیات حقیقت یاب در گزارش خود گفته است که این موضوع عاری از واقعیت است و پاکستان در این کار دست ندارد. حامد کرزی گفت که در تحقیقات آنها تمام گزارشها در مورد حملات پاکستان و ایران به خاک افغانستان غلط ثابت شده است[۶]. 

به تاریخ دوم ثور ۱۳۹۱ (هفت ماه پس از سخنان قبلی) وزارت خارجهء افغانستان اعلام داشت که، رییس جمهور کرزی مسالهء حملات راکتی پاکستان بر این کشور را در نشست سه جانبه میان افغانستان، پاکستان و بریتانیا مطرح می کند.[۷]

در ماه عقرب ۱۳۹۱ (هفت ماه پس از سخنان بالا) کرزی در تازه  ترین موقف گیری خود در برابر این حملات اعلام کرد که حکومت افغانستان در برابر حملات راکتی پاکستان دست به حمله متقابل نمی زند. وی گفت «حکومت افغانستان هیچ گاه دست به اقدامی نمی زند که مردم ملکی در آن سوی خط دیورند ضرر ببینند. به این دلیل که مردمان آن سوی خط نیز برادران و خواهران ما هستند و ما نمی خواهیم که به آن ها ضرر برسد.[۸] "

در برابر این موقف متزلزل رییس جمهور افغانستان، به نظر می رسد دولت پاکستان با وجودی که به صورت روشن و واضح مسوولیت راکتباری و تیراندازی بر شرق افغانستان را به گردن نمی گیرد، اما به زبان بی زبانی می گوید که یک گروه طالبان پاکستانی که در افغانستان پناه گرفته است، برای از سرگیری حملات شان بر نیروهای امنیتی پاکستانی، از طریق مرز مشترک به پاکستان نفوذ می کنند.

حتی در صورتی که سخنان مقامات پاکستانی در این مورد واقعیت داشته باشد، راکتباری و توپ باری افغانستان از آنسوی مرز، هم خطرات جانی و مالی فراوانی را به دنبال دارد و هم نقض حاکمیت ملی و دولتی افغانستان شمرده می شود. به نظر نگارنده، از آنجایی که پاکستان بدون موافقت امریکا نمی تواند به ادامه حملات راکتی و توپخانه ای به افغانستان – به هر عنوانی که باشد – ادامه دهد، به نظر می رسد امریکا دست پاکستان را در این قضیه باز گذاشته است.

• درباره نویسنده:
• ‌‌تازه‌ترین‌ها:

شهرگان

In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.

Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;

شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده‌» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید

• روزهای سرگشتگی
• جلوی خانه ما یکی مرده بود؛ داستان‌هایی از زمانه درد و دربدری
• نگاهی به فیلم «کیک محبوب من»