رژیم غذایی و سلامت روانی
غذا رکن مهم زندگی ما است. بدون آن زنده نمی مانیم. غذا ت ضرورتی برای بقا است اما این تنها نقش آن نیست. غذا کارکردهای دیگر نیز دارد. با غذا وقتمان خوش می شود. اوقات دلپذیری از عمر ما ، با دوستان و عزیزانمان ، بر سر میز غذا میگذرد. نقش غذا در سلامت انسان از دیرباز شناخته شده است. پژوهش های مختلف اهمیت غذا را در حفظ سلامت قلب و عروق ، کنترل قند خون یا داشتن وزن مناسب آشکارا به ما نشان داده اند. هرروز درباره اهمیت غذا در زندگی اطلاعات جدیدی به دست می آوریم که گاهی شگفت انگیز می نمایند.
از جمله این اطلاعات جدید تحقیقاتی است که نشان می دهند کیفیت غذا بسیار در سلامت روانی ما موثر است. این نه فقط از جهت تاثیر روانی غذای دلپذیر است ، بلکه درباره تاثیر مواد موجود در غذا بر کارکرد ذهن و روان ما صحبت می کند. به نظر می رسد یک رژیم سرشار از میوه و سبزی، غلات سبوس دار ، خشکبار، انواع پروتئین های سالم و اسیدهای چرب غیر اشباع به ایجاد و حفظ احساس بهروزی و خشنودی کمک می کند. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که رژیم غذایی سالم می تواند میزان بروز افسردگی را کاهش دهد. یک تحقیق آشکار ساخته است که مصرف رژیم غذایی مدیترانه ای ، که در واقع نمونه ای از رژیم سالمی است که امروزه مورد قبول بیشتر اهل فن هست ، همراه با مقداری آجیل و خشکبار خطر افسردگی را کمتر می کند. یا مطالعه دیگری نشان داده است که رژیم هایی که در آنها در کنار ماهی و غذاهای دریایی ، مقدار زیادی سبزی و میوه و غلات سبوس دار هم مصرف می شوند ، در مقایسه با رژیم های حاوی غذاهای فرآوری شده یا سرخ کرده و حاوی قند و غلات بدون سبوس ، علاوه بر افسردگی احتمال اختلالات اضطرابی را نیز کاهش می دهند.
به نظر می رسد غیر از وقایع گذشته و حال زندگی ، عوامل دیگری هم در وضعیت خلق و خوی ما موثر باشند. یکی از این عوامل وضعیت شیمیایی مغز ما است. مغز ما دائم در حال کار است و برای فعالیت خود احتیاج به مولکولها و مواد شیمیایی متفاوت و متعدد دارد. تمام فعالیت های شناختی ، عاطفی و فیزیولوژیک مغز ما توسط این مولکولهای شیمیایی انجام می شود که از انتهای عصب ها ترشح می شوند. ساخت هر یک از این هزاران هزار مولکول بستگی به موادی دارد که از طریق غذا به بدن ما می رسند. غذایی که مصرف می کنیم نوع و مقدار این میانجی های شیمیایی را می تواند تغییر دهد و تغییر این مواد ، فعالیت های مغز ما را تحت تاثیر قرار می دهد. در واقع به نظر می رسد که مغز ما برای آن که خوب و منظم کار کند ، مثل هر ماشین آخرین مدل و گران قیمتی ، نیاز به بهترین نوع سوخت دارد.
پس تعجب آور نیست اگر بگوییم آنچه که می خوریم بر عملکرد مغز ما ، از جمله سلامت روان ، موثر است. تعجب آنجا است که چرا به این مسئله تا به حال آنگونه که سزاوار بوده توجه نشده است. خوشبختانه نسل نوینی از پزشکان و محققان در حال ظهور هستند که معتقدند در حفظ سلامت و جلوگیری از بیماری ، از عوامل مربوط به شکل و روش زندگی ، مانند تغذیه یا ورزش ، نیز نباید غافل شد. آنها سعی دارند از این عوامل نیز در پیشگیری و درمان استفاده کنند.
امروزه می دانیم که عوامل غذایی می توانند حتی در درمان برخی اختلالات روانی نیز مفید باشند. به عنوان مثال اسیدهای چرب امگا-۳ می توانند در درمان PTSD ، افسردگی یا اختلال دو قطبی مفید باشند. کمبود روی و یا کمبود اسید فولیک گاهی می توانند سبب ایجاد افسردگی شوند. هرچند اطلاعات در مورد تاثیر درمانی خوراکی ها هنوز کامل نیست.
شاید بد نباشد که محض تفنن هم که شده ، مدتی تاثیر غذاهای مختلف را بر خلق و خو و حال روانی خود ببینیم. نه فقط بلافاصله پس از خوردن غذا ، بلکه روز بعد و روزهای بعد تر. ببینیم اگر مدتی به اندازه کافی از سبزیجات و میوه ها استفاده کنیم. کمتر گوشت قرمز و سوسیس و کالباس بخوریم ، مصرف شکر و شیرینی را کم کنیم آیا حس و حال بهتری پیدا می کنیم یا نه. هنوز برای این که این دانسته ها مورد مصرف روزانه برای درمان قرار بگیرند نیاز به تحقیقات مفصل تری هست و راه درازی در پیش داریم. فعلا قرار نیست به هنگام بیماری ، غذا جای دارو را بگیرد ولی خبر خوب آن است که امروزه می دانیم برای پیشگیری از بیماری و ناتوانی ، رژیم غذایی سالم نه فقط برای سلامت قلب و عروق ما ، بلکه برای شادابی و نشاط ذهن و خلق ما نیز مفید است.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
دکتر صبا هدا پزشک و متخصص پاتولوژی در ایران و هیپنوتراپیست در کانادا است که در نورت ونکوور مشغول فعالیت است. برای آشنایی بیشتر می‌توانید به وبسایت او www.hodawellness.com یا وبلاگ www.cherishbeing.com و یا کانال تلگرامی https://t.me/hypnosisandhealth مراجعه بفرمایید.
