قصر صلح لاهه؛ میزبان حامیان مادران زندانی ایرانی

به ابتکار گروهی از تلاش‌گران حقوق زنان از جمله شیرین عبادی و منصوره شجاعی روز شنبه (۲۲ اوت/ ۳۱ مرداد) تجمع کمپین حمایت از مادران زندانی در شهر لاهه هلند برگزار شد.

کانون مدافعان حقوق بشر، انستیتوی بین‌المللی مطالعات اجتماعی دانشگاه اراسموس در لاهه، سازمان گزارشگران بدون مرز، سازمان عفو بین‌الملل، انجمن وکلا برای وکلا (Lawyer for Lawyer) در هلند و زنان برنده جایزه صلح نوبل از این تجمع حمایت کرده بودند.

این تجمع مقابل قصر صلح و دادگاه لاهه با حضور فعالان ایرانی و غیرایرانی برگزار شد. شیرین عبادی برنده ایرانی جایزه صلح نوبل و از برگزارکنندگان این تجمع، درباره علت برپایی آن مقابل دادگاه لاهه به دویچه وله گفت: «این یک انتخاب نمادین بود؛ انتخاب قصر صلح به این دلیل بود که نشان دهیم خواسته زنان ایرانی برقراری صلح در خانواده و اجتماع است؛ مادرانی که دوری از فرزند و خانواده را در زندان تحمل می‌کنند برای آنکه وضعیت بهتری برای همه فرزندان ایران ایجاد کنند. انتخاب دادگاه لاهه هم به این دلیل بود که نشان دهیم این زنان از حق برخورداری از یک دادرسی عادلانه محروم بوده‌اند.»

درباره چرایی برگزاری این تجمع در زمان کنونی نیز شیرین عبادی به نامه نرگس محمدی از زندان اشاره کرد. نرگس محمدی سخنگو و نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر که از اردیبهشت ماه برای چندمین بار در زندان به سر می‌برد، چندی پیش در نامه ای وضعیت خود و دو کودک هشت ساله‌اش را شرح داده بود. وی همچنین از ۲۰ زن زندانی هم‌بندش نوشته بود که ۱۰ نفر از آنها مادر هستند و چهار نفر آنها نیز کودک زیر ۱۰ سال دارند.

خانم عبادی نامه نرگس محمدی را مقدمه‌ای دانست که باعث توجه افکار عمومی به وضعیت مادران زندانی شد؛ مادرانی که به گفته خانم عبادی تنها به دلیل دگراندیش بودن مجبورند دوری از فرزندانشان را تحمل کنند.

شیرین عبادی ادامه داد: «نرگس در نامه خود در حقیقت از تمام آزادمردان و آزادزنان دعوت کرده بود تا به حمایت از مادران زندانی برخیزند و ما به دلیل پاسخ به فراخوان او این کمپین را راه اندازی کردیم.»

منصوره شجاعی دیگر برگزارکننده این تجمع نیز نامه نرگس محمدی را «بیانیه مادران کنشگر» دانست. وی در جلسه مطبوعاتی این تجمع، خواست اول کمپین حمایت از مادران زندانی را آزادی تمامی مادران زندانی سیاسی و عقیدتی عنوان کرد.

وی خواست دوم اعضای این کمپین را حمایت از مادرانی دانست که “به قیمت پاشیده شدن آرام و راحت خود و دوری از فرزند و خانواده، وظیفه کنشگری خود را انجام داده اند.”

شیرین عبادی در پاسخ به پرسش دویچه وله درباره علت تمرکز این کمپین بر روی نرگس محمدی گفت: «این تجمع در حقیقت به خاطر نرگس برگزار شد، اگر نرگس آن نامه را از داخل زندان نمی‌نوشت شاید اصلا این کمپین و این تجمع برگزار نمی‌شد همانطور که تا کنون نیز چنین تجمعی برگزار نشده بود. در حقیقت برپاکننده این تجمع نرگس بود.»

برنده جایزه نوبل صلح در پاسخ به پرسش خبرنگار رادیو فردا که پرسید چرا کمپین و تجمعی برای پدران زندانی برگزار نمی‌شود، گفت: «متاسفانه نقض حقوق بشر آنچنان در ایران گسترده و در جنبه‌های مختلف است که توان و تعداد اندک ما اجازه نمی‌دهد که برای تمامی این موارد فعالیت کنیم.»

شیرین عبادی در ادامه این پرسش را مطرح کرد که چرا آقایان این کار را نمی‌کنند و کمپینی در حمایت از پدران زندانی راه نمی‌اندازند؟ وی گفت چرا همه انتظارها از زنان فعال است؟

خانم عبادی همچنین به این نکته اشاره کرد که مادران به محض اینکه به دلیل فعالیت‌های مدنی و سیاسی‌شان زندانی می‌شوند جامعه شروع به عتاب و خطاب آنان می‌کند که چرا وظیفه مادری‌شان را به درستی انجام نداده و فرزندانشان را تنها گذاشته‌اند در حالی که به عقیده خانم عبادی چنین سرزنشی متوجه پدران نیست.

تقی رحمانی همسر نرگس محمدی که به همراه دوقلوهای ۸ ساله‌اش در فرانسه زندگی می‌کند، در سخنان کوتاهی که در این تجمع ایراد کرد تاکید کرد که نرگس خواهان صلح بوده و تنها به خاطر برقراری صلح فعالیت می‌کرده است. او با در دست گرفتن عکس همسرش گفت: «به این چهره نگاه کنید؛ این چهره بشاش و سرحال به خاطر مبارزه برای صلح و علیه جنگ به زندان رفته؛ جای این زن در زندان نیست.»

عمار ملکی فرزند محمد ملکی؛ فعال ملی مذهبی نیز در این تجمع پیام کمپین لگام (کارزار لغو گام به گام اعدام) را که نرگس محمدی یکی از بنیان‌گذاران آن بود قرائت کرد.

لگام در این پیام که از تهران فرستاده شده بود از کمپین حمایت از مادران زندانی پشتیبانی کرده و از آنها سپاسگزاری کرد. این کارزار همچنین خواهان آزادی تمامی زندانیان عقیدتی و سیاسی به ویژه مادران زندانی شده و بر آزادی فوری نرگس محمدی، عضو لگام تاکید کرد.

در این پیام آمده بود: «نرگس محمدی بیمار و مادر دو فرزند هشت ساله است و بیماری جدی و حاد او بر دستگاه های قضایی وامنیتی روشن است نرگس را همراه با همه زندانیان سیاسی آزاد کنید.»

مارخا مارتینز نماینده جامعه بهاییان هلند نیز در این تجمع سخنانی ایراد کرد و درباره وضعیت زنان بهایی که دور از فرزندان خردسالشان در زندان هستند توضیح داد.

تجمع حمایت از مادران زندانی با قرائت بیانیه پایانی توسط مهناز پراکند وکیل و عضو تریبون آزاد وکلا پایان گرفت. در این بیانیه آمده بود: «ما ضمن حمایت از زنان و مادرانی که آرام و راحت زندگی خود و خانواده خویش را برای آزادی، برابری و امنیت یکایک افراد جامعه به خطر انداخته اند خواهان پایان دادن به ستمی هستیم که بر مادران زندانی و فرزندان آنها می رود.»

نویسندگان این بیانیه در پایان خواهان آزادی کلیه زندانیان سیاسی عقیدتی به ویژه مادران زندانی سیاسی و عقیدتی شدند. در جریان این تجمع خانم عبادی هم‌چنین خواهان پایان حصر موسوی، کروبی و رهنورد شد.

[دویچه وله]