مخالفت آیت‌الله خامنهای با آزادی بازار کتاب
رهبر ایران می‌گوید که " کتاب‌های مضر اخلاقی و سیاسی" نباید در اختیار مردم قرار گیرد. او آمار کتاب در ایران را پایین دانسته است. رئیس کتابخانه‌های ایران "دعاخوانی مردم" را نشانه مطلوب‌بودن کتابخوانی در ایران می‌داند.
آیت‌الله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، ۲۹ تیرماه ۱۳۹۰ در دیدار با مسئولان کتابخانه‌ها و جمعی از کتابداران ایرانی از شرایط کنونی تولید و نشر کتاب و آمارهای مطالعه کتاب در کشور انتقاد کرده و گفته است: «تیراژهای هزار و دو هزار و سه هزار شایسته کشور هفتاد میلیونی ما نیست.» آقای خامنهای همچنین گفته است، «نمی توان بازار کتاب را آزاد گذاشت تا کتاب‌های مضر وارد جامعه شوند.»
رهبر جمهوری اسلامی ایران که در سخنان خود مشخص نکرده معیار و تعریف "کتاب‌های مضر" چیست، ادامه داده است: «هر کتابی مفید نیست. بعضی کتاب‌ها مضر است. مجموعه‌ای که متصدی امر کتاب است نمی‌تواند با این فکر که ما آزاد می‌گذاریم خودشان انتخاب کنند، هر کتاب مضری را وارد بازار کتابخوانی بکنند. این یک خوراک معنوی است که اگر فاسد بود، اگر مسموم بود، ما به عنوان ناشر، کتابخانه‌دار و حتی متصدی پخش، حق نداریم این کتاب را در اختیار عموم افراد قرار بدهیم.»
آقای خامنهای در ادامه سخنان خود با مسئولان کتابخانه‌های ایران دلیل این‌که چرا "متصدیان امر کتاب" نمی‌توانند بازار کتاب را آزاد بگذارند گفته است: «گاهی در بازار کتاب، کارهایی به ظاهر فرهنگی ولی با مقاصد سیاسی و انحرافی دیده می‌‌شوند که برای ذهنیت جامعه و کشور، چه ازلحاظ اخلاقی و چه از لحاظ جنبه‌های سیاسی زیان بخش است.»
به گزارش خبرگزاری مهر، در دیدار علی خامنهای با مسئولان کتابخانه‌های ایران، منصور واعظی رئیس نهاد کتابخانه‌های ایران خطاب به رهبر جمهوری اسلامی ایران گفته است: «استدعا داریم با اجازه انتشار رساله توضیح المسائل خود، یکی از پرمخاطب‌ترین و پرمراجعه‌ترین مراجع و منابع کتابخانه‌ای کشور را تامین فرمایید.»
سرانه مطالعه در ایران ۲ دقیقه، اما با محاسبه "ادعیه" ۷۶ دقیقه
برخلاف نظر علی خامنهای که آمار مطالعه کتاب در ایران را پائین عنوان کرده است، منصور واعظی رئیس نهاد کتابخانه‌های ایران در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۷ گفته بود: «پائین بودن فرهنگ مطالعه و آمار کتابخوانی در ایران کذب محض است.»
به گزارش خبرگزاری مهر در تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۸۷، آقای واعظی گفته بود: «مردم متدین ما در شبانه روز چندین ساعت قرآن می خوانند و راز و نیاز با معبود دارند.» آقای واعظی در اظهار نظر دیگری در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ و حدود یک ماه قبل از اظهارات اخیر آیت‌الله خامنهای که از پایین بودن نشر کتاب و آمار مطالعه انتقاد کرده بود، سخنان قبلی خود را به‌نوعی تکرار کرده و میزان مطالعه در ایران را ۷۶ دقیقه اعلام کرد که شامل مطالعه "ادعیه، روزنامه و کتاب" می‌شود.
در اردیبهشت سال ۱۳۸۷، علی اکبر اشعری، رئیس وقت کتاب‌خانه‌ی ملی ایران سرانه کتابخوانی در ایران را تنها "دو دقیقه در شبانه‌روز" عنوان کرده بود. با وجود اظهارات مقامات رسمی ایران درباره کتاب و کتابخوانی، در سال‌های اخیر کتاب‌های بسیاری از ناشران در انتظار دریافت مجوز از سوی وزارت ارشاد است. مجوز چاپ مجدد بسیاری از کتاب‌ها لغو شده و برخی نویسندگان ایرانی همچون جواد مجابی به دویچه وله گفته‌اند که با شرایط فعلی سانسور کتاب در انتظار مجوز کتاب‌های خود نخواهند ماند. بسیاری از ناشران همچون انتشار ققنوس در طول سال گذشته، مجوز انتشار حتی یک کتاب ارسالی به وزارت ارشاد را دریافت نکرده‌اند. ورشکستگی و تغییر شغل نیز سرنوشتی است که تشدید انسداد بازار نشر کتاب در ایران نصیب شماری از ناشران شده است.
[دویچه وله]
