نسیم صلح در شبه جزیره کره وزیدن گرفته است
سفر هیات سیاسی – ورزشی کره شمالی به رهبری “کیم یو-جونگ” خواهر رهبر کره شمالی و عضو بلندپایه “پولیت بورو” بالاترین ارگان حزب کارگران حاکم و “کیم یونگ-نام” به عنوان رئیس دولت این کشور به کشور همسایه، متقابلا از طرف دولتمردان سئول هم با استقبال بی‌سابقه‌یی روبه رو گردید.
المپیک زمستانی “پیانگ چنگ” در کره جنوبی این بار به دلیل سفر یک هیات بلندپایه سیاسی کره شمالی جهت شرکت در مراسم افتتاحیه آن و مذاکرات دوجانبه با همسایه جنوبی خود، سرمای ورزش زمستانی را به گرمای روابط سیاسی پیوند زد. از سال ۲۰۰۷ این برای اولین بار بود که در بالاترین سطوح سیاسی بین دو کشور آن هم در بدترین دوران تشدید تنش‌های سیاسی و امنیتی چنین دیداری در بین بلندپایگان دو کشور انجام می‌شد. اگر به تحولات یک سال گذشته در روابط بین دو کشور و تحرکات نظامی – امنیتی هر دو کشور به درستی نگاه شود می‌توان این دیدار را در حد یک زلزله سیاسی در بحران شبه جزیره کره به حساب آورد. به عکس تصور عمومی که همواره دولت “دمکراتیک خلق کره” را یک رژیم غیرقابل انعطاف و در تضاد با مولفه‌های حقوق بین‌الملل می‌دانند این حرکت پیونگ یانگ نشان داد که قواعد بازی سیاست بسیار فراتر از این چنین درک محدودی است که مرز “خیر” و “شر” را طبق پروپاگاندای سیاسی و رسانه‌یی در خطوط جنوب و شمال تعیین می‌کند.
سفر هیات سیاسی – ورزشی کره شمالی به رهبری “کیم یو-جونگ” خواهر رهبر کره شمالی و عضو بلندپایه “پولیت بورو” بالاترین ارگان حزب کارگران حاکم و “کیم یونگ-نام” به عنوان رئیس دولت این کشور به کشور همسایه، متقابلا از طرف دولتمردان سئول هم با استقبال بی‌سابقه‌یی روبه رو گردید. هم در مذاکرات دوجانبه و هم مراسم افتتاحیه از مهمانان شمالی به بهترین وجه ممکن پذیرایی شد و در عرصه ورزشی نیز ورزشکاران هر دو کشور زیر یک پرچم واحد رژه رفته و در رشته ورزشی “هاکی روی یخ” نیز تیم مختلط تشکیل دادند. این دیپلماسی ورزشی که مبتکر آن “کیم جونگ اون” رهبر قدرتمند کره شمالی بود با توجه به بن‌بست‌های کنونی در بحران شبه جزیره، تشدید تنش‌ها در سطح تهدیدات اتمی، دستاوردهای جدید پیونگ یانگ در زمینه تسلیحات اتمی و موشکی و مهم‌تر از همه درک ضرورت ترجیح منافع ملی بر منافع قدرت‌های فرامنطقه‌یی در این مقطع تاریخی فرصتی را فراهم کرد تا هر دو کشور همسایه و ملت واحد از فضای خاکستری، خود را خارج کنند. البته در ساختار کره جنوبی که معمولا دولت‌ها نماینده ابرشرکت‌ها به حساب می‌آیند، در یک سال گذشته با توجه به رسوایی‌هایی که حول فساد در این ابرشرکت‌ها از جمله “سامسونگ” در جامعه کره جنوبی برملا گردید، دولت سیاسی و رئیس جمهوری میانه رو کره جنوبی “مون جه این” تا حدودی توانسته بود خود را از زیر فشار لابی‌های اقتصادی خارج کند. از طرف دیگر تهدیدات لجام گسیخته “دونالد ترامپ” که حتی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد کره شمالی را تهدید به نابودی کامل کرد هم زنگ خطری بود که صدای آن در سئول به درستی شنیده شد. از آنجا که رهبران و مردم کره جنوبی به درستی می‌دانستند که جنگ با همسایه شمالی توسط آمریکا هر چند که می تواند همسایه شمالی را به مرز نابودی بکشاند اما جنوب را هم از ویرانی در امان نگه نخواهد داشت. این سناریویی که در واشینگتن برای شبه جزیره کره تدارک دیده می‌شد به همان اندازه که برای شمالی‌ها رعب انگیز بود می توانست برای جنوبی‌ها هم فاجعه به ارمغان داشته باشد و به همین دلیل در سئول نه تنها از آن استقبال نشد که حتی یک واگرایی و واکنش “سلبی” را هم موجب گردید.
دعوت کیم جونگ اون رهبر کره شمالی از همتای جنوبی خود برای سفر به پیونگ یانگ که توسط خواهر وی به رئیس جمهوری کره جنوبی ابلاغ شد، در فرهنگ کره فراتر از یک دعوت سیاسی به حساب می‌آمد و نشانه اوج یک صمیمت دوستانه بود. پیونگ یانگ با این دیپلماسی صلح آمیز به “دژ” باورهای سنتی جنگ طلبانه موجود حمله به موقعی انجام داد که بستر مساعد آن هم از قبل در سئول آماده بود. این چرخش ۱۸۰ درجه یی رهبران پیونگ یانگ جدا از الزام تنش زدایی در شبه جزیره کره ناشی از یک موضوع بسیار مهم دیگری هم بود که به صورت اساسی معادلات پیشینی را دگرگون کرده بود. دستیابی کره شمالی به تسلیحات هسته‌یی، بمب هیدروژنی (همجوشی هسته‌یی) و ارتقای برد موشک‌های بالستیک این کشور به سطح ۱۴ هزار کیلومتر که می‌تواند خاک آمریکا را هم هدف قرار دهد در کنار موضوع مهم تکمیل چرخه اتمی این کشور (بارگذاری کلاهک هسته‌یی بر موشک) که هر چند هنوز توسط منابع مستقل تایید نشده اما بارها در هفته‌های اخیر توسط “مایک پومپئو” رئیس سازمان “سیا” و دیگر مسئولان آمریکایی نسبت به زمان چند ماهه آن هشدار داده شده بود. چنانچه “رابرت وود” سفیر آمریکا در امور خلع سلاح در کنفرانسی در ژنو به تازگی گفته است “کره شمالی فقط چند ماه تا رسیدن به توانایی حمله با موشک اتمی به خاک آمریکا فاصله دارد”. حالا به نظر می‌رسد که رهبران کره شمالی توانسته‌اند به این هدف استراتژیک خود برسند و احساس مصونیت کامل کنند و به همین دلیل از موضع قدرت وارد چرخه احتمالی مذاکرات صلح شده‌اند. از زمانی که پیونگ یانگ اعلان کرد که قرار است با همسایه شمالی خود مناسبات نزدیکی برقرار کند و اعزام هیات سیاسی – ورزشی از طرف رهبر جوان این کشور مطرح شد رهبران واشینگتن بسیار سرسختانه نسبت به خطر آن به متحدان خویش در سئول هشدار دادند. موضوع تا به آن اندازه حساس و حاد گردید که “مایک پنس” معاون رئیس جمهوری آمریکا رسما اعلان کرد که برای خنثی کردن تلاش پیونگ یانگ جهت خروج از انزوا به مراسم افتتاحیه بازی‌های پیانگ چنگ می رود و حتی در این مراسم نیز به خلاف عرف دیپلماتیک دعوت به مراسم نهار رئیس جمهوری کره جنوبی را به بهانه حضور خواهر کیم جونگ اون نپذیرفت. وی قبل از آن نیز در دیدار با “شینزو آبه” نخست وزیر ژاپن گفته بود “من اعلام می‌کنم که ایالات متحده آمریکا به زودی شدیدترین و خصمانه‌ترین دور از تحریم‌های اقتصادی که تا‌کنون علیه کره شمالی اعمال شده را آشکار خواهد کرد و ما به انزوای کره شمالی، تا ترک برنامه‌های هسته‌ای و موشکی‌اش یک بار برای همیشه، ادامه خواهیم داد”. در مطبوعات کره جنوبی حتی گفته شده است که هم زمان با این مراسم شینزو آبه به رهبران کره جنوبی پیشنهاد یک مانور نظامی سه جانبه با شرکت امریکا، ژاپن و کره جنوبی را داده است که با مخالفت رهبران سئول روبه رو شد. هم اکنون بعد از سفر موفقیت آمیز هیات کره شمالی و عزم رئیس جمهوری کره جنوبی برای کاهش تنش با همسایه شمالی، رهبران واشینگتن نیز مجبور به تغییر سیاست خود (حتی اگر در حرف باشد) شده‌اند و به عکس همیشه مایک پنس در مصاحبه با روزنامه واشینگتن پست گفته است “در صورتی که پیونگ‌یانگ آماده باشد، ایالات متحده نیز آماده انجام مذاکرات بدون پیش‌شرط با کره شمالی خواهد بود”. در صورتی که تلاش‌های صلح آمیز کنونی در شبه جزیره کره با دخالت خارجی به خصوص از طرف آمریکا مورد اخلال قرار نگیرد به نظر می‌رسد که این بحران وارد مرحله تنش‌زدایی شده است.
۲۴/۱۱/۹۶
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
اردشیر زارعی قنواتی نویسنده و روزنامه‌نگار؛ روشنفکر و فعال سیاسی، تحلیل‌گر سرشناس ایرانی در حوزه‌ی مسایل سیاسی و بین‌الملل است. از او مقالات فراوانی در نشریات ایران از جمله شرق و اعتماد و سایتهای معتبر خارج از کشور منتشر شده‌است.
