پاسخگوئی درحوزه حاکمیت شهری
غلامحسین دوانی
پاسخگویی عمومی یک مفهوم محرک سیاسی است که می‌تواند تصویری از امانت‌داری، وظیفه‌شناسی، عدالت و تلا‌ش برای مصون ماندن در برابر انتقاد باشد. در این نوشتار صفت «عمومی» در پاسخگویی عمومی به دو جنبه مربوط می‌شود:
نخست: به شفاف‌سازی که برای عموم مردم صورت می‌گیرد، و دوم: به مدیران بخش دولتی که بودجه دولت را خرج می‌کنند و یا مدیران نهادهای عمومی نظیر شهرداری‌ها و سازمان تامین اجتماعی که وجوه دریافتی از شهروندان یا بیمه‌شدگان را باید به‌درستی مصروف برنامه‌های شهری و یا بیمه‌ای نمایند. مفهوم پاسخگویی از منظر جامعه شناختی با مفاهیم حسابرسی و حسابدهی مرتبط است.
یکی از بحران‌های جهان کنونی بحران عدم شفافیت می‌باشد که باعث شده بسیاری از مردم به حکومت‌ها اعتماد نداشته و رابطه ملت – دولت در فراشد جهان به بدترین شکل آن که عدم اعتماد، بی اطمینانی و فساد است، ظهور کند. بحران جهان کنونی باعث شده که مردم در سطح جهان بر این باور قرار گیرند که به اعتقاد آنها حکومت‌ها خوب عمل نمی‌کنند. لذا مدت‌هاست حکومت و دولت‌ها در صد برآمده‌اند تا رابطه دولت – ملت را در فراشد شفافیت، پاسخگوئی و مسئولیت‌پذیری و حسابدهی باز تعریف نمایند تا از طریق بهبود کارایی، پاسخگویی و شفافیت، این اعتماد را بهبود بخشند.
شهر تهران یکی از سی شهر بزرگ دنیا به لحاظ جمعیتی و چالش‌های شهری قرار دارد و گفته می‌شود در گذار به جهان‌شهری است لذا باید قانونمندی و الزامات جهان شهری بر فراشد نظام مالی – اداری آن حاکم شود تا بتواند به‌یک شهر توسعه‌یافته پایدار تبدیل شود. بررسی اجمالی نظام مالی شهرداری تهران حداقل پس از دوره جنگ تحمیلی تا‌کنون نشان داده که این نظام تعمدا ناکارآمد و غیر شفاف نگاهداشته شده تا منافع مالی عظیمی بتواند در درون باندهای قدرت جابجا شود و شهروندان در پس غبارهای زیست محیطی، نتوانند آثار عوارض پرداختی همه ساله خود را مشاهده کنند و همین موضوع بدرستی زمینه‌ساز از بین رفتن اعتماد شهروندان گردیده در حالی که پیش شرط توسعه شهرها، نظام مالی شفاف است. بطور مثال در حالیکه هزینه‌های سربار در خدمات شهری باید حداکثر بین هفت تا ده درصد باشد، در تهران حدود بیست درصد و بار مالی آن عملا گریبان‌گیر شهروندان چه از طریق پرداخت عوارض و چه از طریق فروش املاک شهرداری که در واقع متعلق به شهروندان است شده، که صد البته این مصیبت حاصل عملکرد کسانی است که تعداد پرسنل شهرداری را از ۱۸ هزار نفر به ۶۰ هزار نفر افزایش و عملا بخش لمپنی شهر را در قالب شرکت‌های خدماتی به‌صورت لشکر دعا درآورده تا در ستایش دروغ مرثیه بسرایند و مولودی بپا کنند..؟! سیاه‌کاری و فقدان شفافیت و عدم پاسخگوی باعث شده حقوق زیست محیطی شهروندان با مجوز تراکم ساخت‌های غیرمهندسی در غرب تهران، در قالب برج‌های بی‌رویه مسیر بادی ( تنفس شهروندان تهرانی) را مختل نمایند و صدها مرض و آلودگی را به جای سپاس از پرداخت عوارض در حلقوم شهروندان، وارد نمایند. صد البته اگر شورای شهر مسٔولیت پذیر و پاسخگوئی وجود می‌داشت که اعضای آن حداقل شایستگی نمایندگی شهروندان در حفظ حقوق شهروندی را می‌داشتند، چنین فاجعه‌ای اتفاق نمی‌افتاد. برای جلوگیری از اینگونه فجایع و برقراری شفافیت مالی و انظباط لازم، جز از طریق حسابرسی عملکرد، نمی‌توان حسابدهی و پاسخگوئی را در نهادهای عمومی برقرار کرد.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
غلامحسین دوانی؛ پژوهش‌گر اقتصادی و عضو انجمن اقتصاددانان حرفه‌ای بریتیش کلمبیا و از اعضای حسابداران خبره آمریکای شمالی
