۵ میلیارد دلار تقلبی، خالی بندی که پیامدهای سنگین برای نظام دارد
• حتی در زمان جنگ سرد، کشورهای بلوک شرق با وجود روابط خصمانه با آمریکا کمتر به چنین اقدامی دست زدند و برای گروه های بزهکاری بزرگ جهان نیز قاچاق مواد مخدر تجارتی بسیار کم خطرتر از جعل دلار است
انتشار شایعه توزیع دلار تقلبی در بازار، دومین بار است که رخ می دهد. سال گذشته نیز هنگام التهابات ارزی، وزیر اقتصاد و رییس بانک مرکزی دلارهای بازار آزاد را تقلبی خوانده بودند، اما انتشار این شایعه پیامدهای منفی برای کشور خواهد داشت.
به گزارش خبرنگار «بازتاب»، با هر نوسان ارزی، مسئولین اقتصادی برای کاهش تقاضا در بازار آزاد ارز، متوسل به انتشار شایعه ورود دلارهای تقلبی به بازار می شوند؛ اقدامی که سال گذشته از سوی وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی صورت گرفت و امسال رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به آن دست زده است.
اما آیا این شایعه، آن هم در مقیاس چند میلیارد دلار امکان پذیر است؟ چاپ دلار یکی زا خطوط قرمز امنیتی ایالات متحده است که در صورت انجام سازماندهی شده جعل دلار در هر نقطه جهان، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا با خشن ترین رفتار ممکن با آن برخورد می کند.
این رفتارها تا حدی بازدارنده است که حتی در زمان جنگ سرد، کشورهای بلوک شرق با وجود روابط خصمانه با آمریکا کمتر به چنین اقدامی دست می زدند و برای گروه های بزهکاری بزرگ جهان نیز قاچاق مواد مخدر تجارتی بسیار کم خطر تر از جعل دلار است.
در این شرایط، انتشار خبر توزیع ۵ میلیارد دلار جعلی در داخل کشور که لازمه آن حرفه ای بودن فرایند جعل است که از طریق چشم و یا افراد متخصصی نظیر دلالان قابل تشخیص نباشد، می تواند دو وجه داشته باشد، یا آن که صرفا توزیع شایعه ای برای ایجاد جو روانی در مردم در جهت خودداری از مراجعه به بازار آزاد ارز و کاهش تقاضا در این بازار است و یا خبری واقعی که در هر دو صورت اعلام آن از سوی مسئولان رسمی کشور، پیامدهای منفی برای نظام به دنبال دارد و کشور را درگیر پرونده جعل دلار خواهد کرد. زیرا در خارج از ایران، فرایند جعل دلار کاملا در کنترل سازمان سیا می باشد.
ارسلان فتحی‌پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس منبع انتشار این شایعه است، وی برای نخستین بار به طور رسمی از توزیع ارز قلابی در کشور سخن به میان آورد و گفت، اطلاع دارد که ۵میلیارد دلار ارز تقلبی وارد کشور شده و این در حالی است که تاکنون، هیچ‌یک از نمایندگان مجلس به جز فتحی‌پور، این میزان ارز قلابی و توزیع آن در بازار ارز کشور را تایید نکرده‌اند.
برخی از نمایندگان عنوان می‌کنند که این رقم بیشتر به یک جنگ روانی برای کاهش میزان تقاضای مردم در بازار ارز است و برخی دیگر گمانه‌های بدبینانه‌تری را در مورد منابع واردکننده این ارزهای قلابی مطرح می‌کنند.
این در حالی است که براساس قانون و به استناد سخنان اکثر نمایندگانی که از آنها نظرخواهی می‌شد، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است که باید در این‌باره گزارش دهد. اعضای کمیسیون اقتصادی و امنیت ملی مجلس می‌گویند هیچ گزارش مستندی را از مبادی اصلی مانند وزارت اطلاعات، وزارت اقتصاد، ستاد مبارزه با قاچاق ارز و نیروی انتظامی در این‌باره دریافت نکرده‌اند و اصولاً به دست آوردن عدد دقیق این که چه مقدار ارز تقلبی در بازار ارز وجود دارد، امری محال است.
از سوی دیگر به گفته برخی از نمایندگان مجلس ارز قلابی پیشتر هم بوده و موضوع جدیدی به حساب نمی‌آید. اما اینکه چرا رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در جایگاه یک فرد حقوقی به یکباره صحبت از چنین آمار و ارقامی آن هم در یک گفت‌وگوی کوتاه چند خطی می‌کند، سوال‌برانگیز است. به‌ویژه اینکه چهره‌هایی در کمیسیون امنیت ملی مجلس بیشتر نگران خطرات صحت داشتن این موضوع هستند و دردسرهایی که مردم در هنگام خرج کرد این ارزهای قلابی در کشورهای خارجی به آن دچار می‌شوند؛ امری که خود هم از آن بی‌اطلاع هستند و می‌تواند منجر به دستگیری آنها شود.
آنچه به عنوان اطلاعات مستند در راهروهای مجلس در این‌باره می‌توان به آن دست یافت، بسیار محدود است. فتحی‌پور به تجارت فردا گفته است که حاضر به ارائه منابع خود نیست و مسوولیت این اتفاق را از صفر تا صد متوجه مردمی می‌داند که اقدام به خرید ارز می‌کنند. او هشدار می‌دهد که مقدار بسیار کمی از این ارز تاکنون توزیع شده و خود مردم باید مراقب باشند و هیچ ارتباطی هم بین صحبت‌هایش و سیاست کاهش تقاضای خرید ارز نمی‌داند.
***
منابعم را در مورد قاچاق ارز نمی‌گویم
*آقای فتحی‌پور؛ شما اعلام کرده‌اید که ارز قاچاق وارد بازار ارز کشور شده است. این در حالی است که هیچ مقام دیگری ارقام شما را تایید نمی‌کند؛ می‌توانید بگویید این اطلاعات از چه طریق به شما ارائه شده است و آیا گزارش مستندی از سوی ستاد مبارزه با قاچاق یا نیروی انتظامی یا وزارت اطلاعات بوده است؟
– من احساس می‌کنم وظیفه‌ای ندارم که منابعم را به آقایان بگویم. اگر می‌خواهند مستندات من را ببینند درخواست بدهند و خودشان از من تقاضا کنند تا به آنها بگویم که اعداد و ارقام را از کجا به دست آورده‌ام. این یکسری اطلاعات مستند است که نشان می‌دهد ارز تقلبی به میزان زیادی در حال توزیع بین مردم است.
*شما با چه نیتی این هشدار را به مردم دادید؟
– اینکه مردم بروند و از منابع مطمئن ارز را تهیه کنند و منبع تهیه ارزشان از دلال‌های خیابانی نباشد. مراجع غیررسمی‌آرز برای تهیه ارز از سوی مردم مناسب نیستند. قطعاً هم باید دقت کرد تا مردم با این مشکل‌ها مواجه نشوند. آنچه من گفتم برای این بود که مردم حواس‌شان بیشتر جمع شود تا دچار مشکل نشوند.
*شما اعداد را یک‌بار مطرح می‌کنید. یک‌بار به نقل شما ۵ میلیارد دلار گفته شد و بار دیگر ۵ میلیون دلار ارز قلابی. چقدر ارز قلابی توزیع شده و چقدر جمع‌آوری شده است؟
– ۵ میلیارد دلار وارد شده است و البته در این بین افرادی هم دستگیر شدند. من کی گفتم ۵ میلیون دلار ارز قلابی؟ رقمی‌که به اطلاعم رسیده است حکایت از ۵ میلیارد دلار – نه ۵ میلیون دلار – ارز قلابی است که وارد کشور شده است.
*برخی از نمایندگان عنوان می‌کنند که انتشار این دست اخبار نه صحیح است و نه صحت دارد. با توجه به رقم بالایی که شما مطرح کردید حتی پیش‌بینی می‌کردند که اعلام این خبر از سوی شما تنها برای این بوده که مردم بترسند و میزان تقاضا برای ارز کاهش یابد.
– کدام نماینده گفته‌اند؟ برخی افراد منابع من هستند و برخی هم مسوول هستند و این اطلاعات را که از قضا درست هم هست در اختیارمان می‌گذارند؛ و آنها هم قطعاً از من خواستند تا این اطلاعات را در اختیار مردم قرار بدهم.
*مردمی که این ارز تقلبی را می‌خرند هنگام خرج کردنش در خارج از کشور دستگیر خواهند شد و دردسرش برای مردم است. اگر واقعاً به این میزان ارز تقلبی در بازار هست، چرا وزارت اطلاعات تاکنون برخوردی نکرده که ارز تقلبی تا کف خیابان هم رسیده است؟
– ما امیدواریم ان‌شاءالله وزارت اطلاعات هم اینها را کشف کند و با اینها برخورد کند.
*پس چرا تا الان این کار صورت نگرفته؟
– شما از کجا می‌دانید که تا الان این کار صورت نگرفته است؟ آیا باید مسائل امنیتی را هم به رسانه‌ها گفت؟ بالاخره من منابعی دارم که با آنها صحبت می‌کنم. مگر می‌شود آدم بدون داشتن منابع بیاید و حرف بزند.
*الان سوال من در مورد منابع شما نیست. شما می‌گویید ۵ میلیارد دلار توزیع شده است و این بین مردم دلهره می‌آورد. اگر برخورد شده پس شما چطور اعلام می‌کنید این رقم دلار توزیع شده است؟
– می‌گویم وارد شده است. توزیعش ممکن است یک میلیون یا ۱۱ میلیارد دلار باشد. برخی از افرادی که توزیع کرده‌اند، شناسایی و دستگیر شده‌اند.
*من واضح می‌پرسم این ارزهایی که می‌گویید توزیع شده یا نه؟
– بله، توزیع شده است و البته برخی از توزیع‌کنندگان دستگیر شدند.
*الان مردمی‌که ارز قلابی در دست‌شان است، باید چه کنند؟
– خودشان مقصر هستند. باید مراقب باشند که این ارزها را نخرند. وقتی می‌روند در خیابان ارز می‌خرند این‌طور می‌شود.
*این حرف شما درست. اما مردم مالباخته هستند. مگر مسوول این اتفاق ستاد مبارزه با قاچاق ارز نیست که از ورود ارز قلابی باید جلوگیری کند؟ مردم باید ضررشان را از چه کسی مطالبه کنند؟
– این چه حرفی است؟ چطور در کشورهای خارجی پول قلابی چاپ می‌شود و بین مردم‌شان هم توزیع می‌شود. اینجا هم مثل آنجا؛ مگر در آنجا دولت‌شان پاسخگو هست؟ بالاخره این ارز به نوعی وارد کشور شده است. دشمن می‌خواهد ضربه‌ای به اقتصاد کشور بزند.
*یعنی دولت خود را موظف به این اتفاق در بازار ارز نمی‌داند و هیچ‌کس جوابگوی مردم نیست؛ از ستاد مبارزه با قاچاق تا نیروی انتظامی و نهادهای امنیتی؟
– کسی تعهد نکرده بود که مردم نروند ارز قلابی بخرند. خوب خریدند حالا هم ضرر می‌کنند.
*تامین امنیت بازار وظیفه دولت است. ستاد مبارزه با ارز مسوول نیست؟
– ما نباید بازاری داشته باشیم که در خیابان دست دلال‌هایش ارز باشد و مردم بروند از آنها ارز بخرند. شما به کشورهای دیگر بروید. مردم مگر می‌روند در خیابان ارز بخرند؟ مملکت مراجع ذی‌صلاح فروش ارزی دارد.
*اینکه با دلال‌های فروشنده ارز قلابی برخورد نشده و ارز قلابی به دست مردم رسیده مشکل مردم است یا نیروی انتظامی؟
– به هر حال عده‌ای دستگیر شدند. ستاد مبارزه با قاچاق ارز باید مراقب‌تر باشد. اما به هر حال همین مواد مخدری که هر روز وارد کشور می‌شود مگر از مبادی قانونی است؟ مگر ستاد مبارزه با قاچاق کالا آن را وارد می‌کند؟ مواد مخدر تا مشروبات الکلی و مواد و کالاهای بی‌کیفیت از مبادی مخفی وارد کشور می‌شوند. خب ارز تقلبی هم همین‌طور است.
[بازتاب]
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
