پیام دولت اسرائیل به ایران با حمله به سوریه

مئیر جاودانفر – استاد دانشگاه هرتزلیا

دولت اسرائیل قصد رساندن چندین پیغام به دولت‌ها و گروه‌های مختلف در منطقه را دارد

گزارش‌های جدید حاکی از آن است که نیروی هوایی اسرائیل برای بار دوم به اهداف نظامی در داخل خاک سوریه حمله کرده است. به نقل از خبرگزاری رویترز اولین حمله اسرائیل به کاروان اسلحه حزب الله در اواخر ماه ژانویه سال جاری صورت گرفته بود.

منابع امنیتی اسرائیلی و آمریکایی می‌گویند هدف حمله اخیر هواپیماهای اسرائیلی که دیروز، جمعه (سوم مارس) اتفاق افتاد، کاروان حامل موشک‌ برای حزب الله بود که از سوریه به لبنان می‌رفت.

به نظر می‌رسد که با این اقدام، دولت اسرائیل قصد رساندن چندین پیغام به دولت‌ها و گروه‌های مختلف در منطقه را دارد.

پیغام اول برای کادر رهبری حزب الله است و محتوای آن این است که دولت اسرائیل مصمم به تنبیه حزب الله برای تلاش این گروه برای عبور از خط قرمز اسرائیل در سوریه است.

دولت اسرائیل بار ها اعلام کرده که انتقال سلاح های مجهز، به خصوص انواع موشک و سلاح های غیر متعارف مانند سلاح‌های شیمیایی از سوریه به حزب الله خط قرمزی برای دولت اسرائیل محسوب می‌شود.

حزب الله در اواخر ژانویه امسال سعی کرد از این خط عبور کند که بعد از آن به نقل از رسانه‌های خارجی، اسرائیل به کاروان سلاح حزب الله حمله کرد.

به رغم آن حمله، به نظر می‌آید که رهبر حزب الله هنوز به مصمم بودن اسرائیل به حفظ خط قرمز خود در سوریه متقاعد نشده و اخیرا دوباره سعی کرد از خط قرمز اسرائیل عبور کند.

پیغام دوم اسرائیل برای بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه است. دولت اسرائیل نگران عدم واکنش دولت اوباما به حملات شیمیائی نیروهای طرفدار اسد است. در اسرائیل این دیدگاه رایج است که اوباما خط قرمزی برای اسد تعیین کرده بود که بر اساس آن اگر بشار اسد از سلاح شیمیایی استفاده می‌کرد، دولت او با “عواقب بسیار شدیدی مواجه می‌شد.”

اخیرا مخالفان دولت بشار اسد خبر دادند که نیروهای دولتی سوریه از سلاح شیمیایی استفاده کرده‌اند. هنوز دولت اوباما واکنش سفت و سختی در این باره نشان نداده است. برخی در اسرائیل به نتیجه رسیده‌اند که به سیاست خط قرمز اوباما نمی‌توان اعتماد کرد.

اسرائیل با حمله اخیر خود به احتمال زیاد قصد ارسال این پیام را به بشار اسد دارد: “شاید اوباما پایبند به خط قرمز خود نباشد، ولی ما هستیم.”

بزرگترین هدف این پیغام این است که دولت اسد فکر نکند که عدم واکنش دولت امریکا با عدم واکنش اسرائیل هم مواجه خواهد شد.

این احتمال هم می تواند وجود داشته باشد که با این حمله، دولت اسرائیل سعی دارد که اوباما را به واکنش نشان دادن نسبت به حملات شیمیایی نیروهای اسد وادارد.

عدم واکنش اوباما می‌تواند به اعتبار نظامی آمریکا در منطقه، به خصوص بین هم پیمانان منطقه‌ای آن لطمه وارد کند. این که اسرائیل به پای شرط خط قرمز خود در سوریه ایستاد، شاید چنین نگرانی را در واشنگتن به وجود بیاورد.

دولت ایران با ارسال موشک‌ از سوریه به لبنان، سعی دارد انبارهای اسلحه حزب الله را برای روز مبادا پر کند. این که اسرائیل به طور مستقیم وارد عمل شده، از دیدگاه نظامی کاملا به ضرر ایران است. در عین حال این اقدام اسرائیل عواقب دراز مدت استراژیکی هم برای دولت ایران می تواند داشته باشد.

دولت ایران و سوریه پیمان نظامی و دفاعی دارند. علی اکبر ولایتی، مشاور امور خارجی رهبر ایران قبلا اعلام کرده بود که حمله به سوریه حمله به ایران است. این خط قرمزی بود که مقام‌های ایرانی ترسیم کرده‌اند و تا کنون، بنا بر گزارش‌ها، دولت اسرائیل دوبار از این خط رد شده بدون آن که ایران واکنشی نشان دهد.

دولت اسرائیل امیدوار است که با این رفتار جمهوری اسلامی، همپیمانان ایران متوجه شوند که خط قرمز دولت ایران اعتبار ندارد و در آینده اگر آنها هم در خطر باشند، چنین وضعیتی خواهند داشت.

در هر صورت، برخلاف در گیری‌های کنونی، دولت‌های ایران و اسرائیل منافع مشترکی در سوریه دارند. پیروزی گروه‌های افراطی سنی به ضرر منافع و امنیت هر دو کشور است. برای منافع ملی دراز مدت، بد نیست که رهبران این دو کشور به فکر گفت‌و‌گو و حتی همکاری پنهانی باشند.