گفت و گو با فتحیه و رضا هنری
جمعه دهم آگست برنامه کنسرت تازه خانواده هنری در ونکوور اجرا می‌شود
خانواده هنری اینبار مجموعه جدیدی از شادترین و زیباترین نغمه‌های موسیقی محلی سیستان و بلوچستان را با نام «در جستجوی نغمه‌های پنهان» به علاقمندان هنر موسیقی ایران ارایه خواهد نمود.
این کنسرت که از پشتیبانی و تشویق سازمان‌های فرهنگی دولت کانادا و بریتیش کلمبیا برخوردار است، خانواده هنری همراه با علی سجادی و علی رزمی برای اولین بار نغمه‌هایی شاد وشورانگیز از موسیقی سیستان و نیز آثاری تازه و به یاد ماندنی از موسیقی بلوچستان را اجرا خواهند نمود.
نام این کنسرت «در جستجوی نغمه‌های پنهان» وام گرفته از فیلم مستندی به همین نام، ساخته‌ی رضا هنری است. یادآور می‌شویم که این فیلم به معرفی مردم بلوچ از طریق بررسی هنر شعر و موسیقی آنان می پردازد.
بی تردید، حضور و همیاری همواره شما عزیزان، این خانواده و دیگر هنرمندانی که در مسیر حفظ و اشاعه سرمایه‌های فرهنگی گرانمایه میهن‌مان گام بر‌می دارند، دلگرم تر، و آن‌ها را در ادامه این راه مصمم‌تر خواهد کرد.
اجرای این برنامه بهانه‌ای شد تا دیگر بار با دوستان دیرینه‌ام؛ هنری‌ها، گفتگویی کوتاه و صمیمی داشته باشم. آن‌چه در پی می‌آید حاصل این گفت و گو کوتاه است:
فتحیه و هامین هنری
خواننده و به گونه‌ای مادر گروه فتحیه هنری، در مورد این برنامه چنین توضیح می‌دهد:
فتحیه هنری: با سلام خدمت دست‌اندرکاران شهروند بی‌سی و شما آقای ابراهیمی و همه عزیزان مقیم ونکوور بزرگ
از آخرین کنسرت خانوادگی ما در ونکوور بزرگ بیشتر از ۱۳ سال می‌گذرد. گرچه در این مدت برنامه‌های بسیاری را با گروه وشان و گروه‌های دیگر اجرا کرده‌ایم، ولی این امکان که همه‌ی اعضای خانواده در آن حضور داشته باشند، مدتی است که پیش نیامده بود. همانطور که می‌دانید پسر بزرگم هدایت سال‌ها با گروه‌های موسیقی غیر‌ایرانی در گوشه و کنار جهان مشغول تور بود و در ۵-۶ سال اخیر هم در نیویورک مشغول کار و فعالیت هنری است. در نتیجه کمتر او را می‌بینیم و همین باعث شده تا متأسفانه حضورش در جمع هنری خانوادگی کاهش پیدا کند.
خوشبختانه اینبار به رغم همه گرفتاری‌ها و تعدد برنامه‌هایش قول داده با ما باشد و من، هم به عنوان مادر و هم عضوی از گروه خیلی از این بابت خوشحالم. جالبه بدونید که یکی از دلایل حضورش در این کنسرت عشق و علاقه وافری هست که به هنر موسیقی سیستان و بلوچستان دارد و برای کسی که تنها ۲ سال اول زندگیش را در آن نواحی و کلاً در ایران زندگی کرده، این اشتیاق نادر و قابل توجه است. و البته هامین هم دقیقا همینطوره و به موسیقی و فرهنگ کهن این منطقه بسیار علاقه نشون میده.
هدایت هنری
اگر اشتباه نکنم شما از معدود زنانی هستید که ترانه‌های بلوچی را اجرا می‌کنید. گر چه شاهد اجرا‌های موفق شما در زمینه موسیقی سنتی بوده‌ایم اما بسیاری شما را به عنوان خواننده موسیقی بلوچی می‌شناسند، چرا؟
فتحیه هنری: اولاً میدونید که شرایط فرهنگی و اجتماعی در ایران و برخی دیگر از کشور‌های همسایه امکان فعالیت‌های موسیقی و به ویژه خواندن حرفه‌ای خانم‌ها را به حد‌اقل ممکن رسانده. البته این شرایط در میان اقلیت‌های قومی دشوارترهم هست. در ضمن موسیقی بلوچستان بر خلاف موسیقی سایر اقوام ایران که هم متأثر و هم تأثیر‌گذار بر موسیقی سنتی ایران هستند، ویژگی‌های خودش را دارد و گاهی بسیار متفاوت است. به همین دلیل برای خوانندگان وحتی نوازندگانی که در این نواحی و با این مردم زندگی نکرده‌اند، درک و اجرای درست ترانه‌های بلوچی چه از نظر موسیقیایی و چه کلامی کار بسیار دشواری هست. گر چه من و رضا هنری بلوچ نیستیم ولی بیشتر عمرمان را در میان مردم غیور، دوست داشتنی و مهربان بلوچ و سیستانی زندگی کرده‌ایم و تا اندازه‌ای با فرهنگ کهن و موسیقی غنی و گسترده آنان آشنا هستیم و برای من افتخار بزرگی است که در کنار فعالیت‌هایم در زمینه موسیقی سنتی، توانسته‌ام گوشه‌ای از این فرهنگ گسترده و هنر ارزشمند را به هموطنانم و مردم هنر دوست کانادایی عرضه کنم.
رضا هنری
رضا هنری پدر این گروه در پاسخ به سئوال ما مبنی بر این‌که، این کنسرت قرار است کارهایی از موسیقی سیستان را هم ارایه دهد، درباره موسیقی سیستانی و تفاوت‌هایش با موسیقی بلوچی چنین توضیح می‌دهد:
رضا هنری: همانطور که می‌دانید این استان از دو منطقه سیستان و بلوچستان تشکیل شده. به رغم همسایگی، عوامل زیادی مانند تفاوت‌های قومی، تاریخی، زبانی و حتی مذهبی این دو ملت را از هم متمایز می‌کند.
مردم بلوچ به زبان بلوچی، که خود گویش‌های متفاتی دارد، صحبت می‌کنند ولی سیستانی‌ها به زبان فارسی و با گویش یا لهجه سیستانی حرف می‌زنند.
موسیقی سیستان همانطور که فتحیه هم اشاره کرد، متاثر از موسیقی مقامی ایران هست که البته مانند دیگر نواحی ایران در ایجاد ردیف‌های موسیقی سنتی نقش داشته‌است. ولی موسیقی بلوچی داستان دیگری‌است و ویژگی‌های خودش را دارد. حتی مقام‌ها و گوشه‌های خود را داراست و دربرگیرنده‌ی مجموعه‌ای گسترده و غنی از موسیقی عرفانی، حماسی، تاریخی۔روایتی، عاشقانه و مجلسی می‌باشد.
در موسییقی بلوچستان از سازهای بیشتری نیز استفاده می‌شود که نواختن گروهی را جذاب‌تر و موثر‌‌تر می‌سازد. در سیستان قبل از انقلاب توجه ویژه‌ای به رقص‌های محلی میشد. این رقص‌ها که اغلب گروهی و معمولا تنها به وسیله مرد‌ها اجرا می شدند، به گونه‌ای روایت‌گر رویداد‌های تاریخی، و بیانگر خصوصیات و آرمان‌های مردم سیستان بودند. خوب البته در برخی از جشن‌ها، اعیاد و مراسم مذهبی، هنوز هم تا انداره‌ای از سازهای دهل و سرنا که در منطقه سیستان متداول‌ترند استفاده می‌شود ولی متأسفانه از ترانه‌ها و نغمه‌های زیبا و شاد مردم سیستان دیگر به غیر از خاطره‌ای دور چیزی باقی نمانده.
عشق و علاقه ما به فرهنگ و هنر باستانی و غنی مردم سیستان و بلوچستان و به ویژه هنر موسیقی شان از همان دوران نوجوانی در ما به وجود آمده و خوشبختانه به فرزندان و حتی دوستان و همکاران هنرمندمان نیز منتقل شده‌است.
به همین دلیل تصمیم گرفتیم کنسرت دهم آگست را در دو بخش اجرا کنیم. قسمتی از آن کاملاً به موسیقی نواحی سیستان و نیمه دیگر به کارهای جدیدی از موسیقی بلوچستان اختصاص داده شده‌است. همه کارها از شادترین و زیباترین آثار هنرمندان بلوچ و سیستانی انتخاب شده‌اند.
علی سجادی
در کنسرتی که قبلا داشتید عنوان «شادمانه» را انتخاب کرده بودید و همه کارها بسیار شاد و پر از شور و هیجان اجرا شدند که البته این ویژگی حتی در اجرا‌های موسیقی سنتی شما هم وجود دارد. آیا این تأکید بر شادی قرار است روش و سبک کارهای موسیقیایی شما باشد؟
فتحیه هنری: بله، دقیقا همینطوره.
چرا این ویژگی را گزینه‌ی خود قرار دادید؟
فتحیه هنری: به دو دلیل؛ اولاً در سال‌های اخیر مردم ما به اندازه کافی با استرس و نگرانی‌های ناشی از نابسامانی‌های وطن درگیر بوده و هستند و به قول شفیعی کدکنی ”شادی“ دیریست که از میان ما گریخته. در چنین شرایطی حتی اگر بتوانیم برای لحظاتی کوتاه شادی آفرین باشیم و شور و شوقی در دل‌های هموطنان عزیز ایجاد کنیم، به هدف خود نزدیک شده و با رضایت و دلگرمی بیشتری به فعالیت ادامه خواهیم داد.
علی رزمی
رضا هنری: همینطوره و مطلب دوم هم احترام به انتظارات و توقعات عزیزانی است که به رغم دشواری‌های زمانی، کاری و اقتصادی بر ما و دیگر هنرمندان این شهر منت گذاشته و به دیدن برنامه‌ها می‌آیند.
به اعتقاد من تا جایی که امکان دارد باید کاری کرد که در پایان برنامه مردم راضی و با دلی شاد سالن را ترک کنند و خاطره خوبی از اجرا داشته باشند.
به نظر من یک اجرای موفق می‌تواند هم دارای کیفیتی مطلوب و هنری باشد و هم سلیقه و خواسته‌های عموم را در نظر بگیرد.
امیدوارم این برنامه هم بتواند شادمانی و رضایت حضار گرامی را فراهم سازد.
از این‌که به‌سئوالات پاسخ دادید از هر دو شما عزیزان هنرمند سپاسگزارم.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
هادی ابراهیمی رودبارکی متولد ۱۳۳۳- رشت؛ شاعر، نویسنده و سردبیر سایت شهرگان آنلاین؛ مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کاناداست.
فعالیت ادبی و هنری ابراهیمی با انتشار گاهنامه فروغ در لاهیجان در سال ۱۳۵۰ شروع شد و شعرهای او به تناوب در نشریات نگین، فردوسی، گیله‌مرد، گردون، تجربه، شهروند کانادا و مجله شهرگان آنلاین چاپ و منتشر شدند.
او فعالیت فرهنگی خود را در دیاسپورای ایران فرهنگی – کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز کرده و سپس در فرگشتی «آینده» و «شهروند ونکوور» را منتشر کرد و از سال ۲۰۰۵ تاکنون نیز سایت شهرگان را مدیریت می‌کند.
ابراهیمی همراه با تاسیس کتابفروشی هدایت در سال ۲۰۰۳ در نورت ونکوور، به نشر کتاب‌های شاعران و نویسندگان دیاسپورای ایران فرهنگی پرداخت و بیش از ۱۰ کتاب را توسط نشر آینده و نشر شهرگان روانه بازار کتاب کرد. اولین انجمن فرهنگی-ادبی را با نام پاتوق فرهنگی هدایت در سال ۲۰۰۳ به‌همراه تعدادی از شاعران و نویسندگان ایرانی ساکن ونکوور راه‌اندازی کرد که پس از تعطیلی کتابفروشی هدایت در سال ۲۰۰۷ این انجمن با تغییر نام «آدینه شب» برای سال‌ها فعالیت خود را بطور ناپیوسته ادامه داد.
هادی ابراهیمی رودبارکی در سال ۲۰۱۰ رادیو خبری-فرهنگی شهرگان را تاسیس و تا سال ۲۰۱۵ فعالیت خود را در این رادیو ادامه داد.
آثار منتشر شده و در دست انتشار او عبارت‌اند از:
۱- «یک پنجره نسیم» – ۱۹۹۷ – نشر آینده – ونکوور، کانادا
۲- «همصدایی با دوئت شبانصبحگاهی» ۲۰۱۴ – نشر بوتیمار – ایران
۳- «با سایه‌هایم مرا آفریده‌ام» گزینه یک دهه شعر – ۲۰۲۴ – نشر آسمانا – تورنتو، کانادا
۴- «گیسْ‌برگ درختان پائیزی» مجموعه شعرهای کوتاه و چند هایکوواره – در دست تهیه
۵- «ثریا و یک پیمانه شرابِ قرمز» گردآورد داستان‌های کوتاه – در دست تهیه
