گزارش رونمایی از کتاب «خمار صدشبه» اثر منصور نوربخش
نشر آسمانا – ۲۸ مارس ۲۰۲۵ | کتابخانه مرکزی نورت‌یورک، تورنتو
شهرگان: در تاریخ ۲۸ مارس ۲۰۲۵، نشر آسمانا رویدادی ادبی و متمرکز در کتابخانه مرکزی نورت‌یورک در تورنتو برگزار کرد تا از مجموعه شعر تازه‌منتشرشده‌ی «خمار صدشبه»، اثر منصور نوربخش، شاعر ایرانی-کانادایی، رونمایی کند. نشست یادشده به‌شکل نشستی تحلیلی و انتقادی درباره‌ی پیشه‌ی شاعری و شعر نوربخش و با حضور چهره‌های برجسته‌ای چون اولگا استاین، آلن بریز‌مستر، دیانا مانوله، علی ثباتی و مهدی گنجوی، و با حضور خود شاعر، برگزار شد.
اولگا استاین، منتقد ادبی و ویراستار، در آغاز برنامه، با نگاهی شخصی و تحلیلی به شعرهای نوربخش پرداخت. او تجربه‌ی زیسته‌ی خود را درمقام شاعری روسی‌زبان مطرح کرد که پس از دهه‌ها مهاجرت و نوشتن به زبان میزبان باز این فاصله‌ی زبانی را در کار خود احساس می‌کند، و بعد این تجربه را با وضعیت زبانی و زیباشناختی اشعار نوربخش مقایسه کرد و از شعرهای منتشرشده‌ی او به زبان انگلیسی نمونه‌هایی ارائه داد. استاین بر این نکته تأکید داشت که گسست زبانی و روانی در مهاجرت تنها موضوعی در شعر نیست، بلکه خود، بستر و ساختار زبان شاعرانه را دگرگون می‌کند. او مجموعه‌ی انگلیسی‌زبان و منتشرشده در سال ۲۰۲۴ منصور نوربخش، یعنی «تا مرا باز شناسی»، را تجسمی از این گسست و پایداری در دل بیگانگی خواند.
علی ثباتی، شاعر، مترجم و منتقد ادبی، با تحلیلی فشرده و متمرکز، به جنبه‌های فرمی، نمادین و درون‌مایه‌ای این مجموعه پرداخت. او ضمن مرور ادبیات انتقادی موجود پیرامون شعر این شاعر، بر پرهیز نوربخش از آرایه‌پردازی و پیچیدگی زبانی و تأکید بر وضوح بیانی و لایه‌بندی تصویری تأکید کرد. ثباتی به نقش دوگانه‌ی شعرهایی چون «بیگانگی» و «شبیه قارچ» در نمایش تجربه‌ی تبعید، هم از منظر زیسته و هم از منظر ساختار، صور خیال، و زبان شعری، اشاره کرد. او همچنین در این نشست، ترجمه‌ی انگلیسیِ چند شعر از آخرین مجموعه‌ی نوربخش را که خود صورت داده بود، قرائت کرد و نشان داد چگونه این اشعار، شخصیت زبانی شعر نوربخش را نمایش می‌دهند، و آمیزه‌ی جنبه‌های وجودی-تأملی و فردی یا عینی‌نگر و اجتماعی-سیاسی کار او را در زبانی ساده و شفاف پیکر‌پذیر می‌سازند.
آلن بریز‌مستر، شاعر و ویراستار باسابقه‌ی اهل تورنتو، به مسئله‌ی ترجمه‌ی بینافرهنگی پرداخت. او با اشاره به ترجمه‌های تاریخی ادوارد فیتزجرالد از خیام و کولمن بارکس از مولوی، مخاطبان را با پیامدهای معنایی و تفسیری و تاریخی این ترجمه‌ها آشنا ساخت. بریز‌مستر تأکید کرد که کار نوربخش در دو زبان، از مسیر اغواگرانه‌ی شرق‌زدگی دوری می‌کند و به جای آن، بر شفافیت، دقت فرهنگی و امروزی‌بودن استوارست. او همچنین از فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی نوربخش در تبعید یاد کرد و آن را بخشی جدایی‌ناپذیر از تعهد ادبی او دانست.
منصور نوربخش سپس بخش‌هایی از مجموعه‌شعر «خمار صدشبه» را عرضه داشت و ترکیبی از شعرهای بی‌وزن، موزون، و نیز شعر روایی خود را قرائت کرد و مختصری نیز درباب تجربه‌ی شاعری در غربت و مسئله‌ی زبان فارسی و نوشتن شعر به این زبان در بستر از بیگانگی‌های زبانی و دورمرزی صحبت کرد.
دیانا مانوله، شاعر، مترجم و پژوهشگر رومانایی‌تبار، بر اشعار انگلیسی نوربخش در مجموعه‌ی «تا مرا بازشناسی» تمرکز کرد. او با تأکید بر سادگی زبانی، نگاه تازه و دقت توصیفی هایکووار نوربخش، از عمق عاطفی و غنای معنایی این اشعار سخن گفت. مانوله تأکید کرد که قدرت این شعرها نه در افراط بیانی، بلکه در ساختار تصویری دقیق و حس نهفته‌شان نهفته است – نوعی زبان شعر که با کم‌ترین واژه، بیشینه‌ای احساسی را منتقل می‌کند.
مهدی گنجوی، مدیر نشر آسمانا و استاد دانشگاه تورنتو، سخن‌ران پایانیِ این نشست بود. او با تکیه بر پژوهش‌های خود در زمینه‌ی تاریخ ادبیات، و تبارشناسی چندزبانه‌ی شعر فارسی، به اهمیت تاریخی اما نادیده‌انگاشته‌شده‌ی چندزبانگی در شعر و زبان فارسی پرداخت. او گفت اگرچه شعر فارسی قدیم با زبان‌های مختلفی به‌ویژه عربی درآمیخته و نسبت به تداخل زبانی با ان گشوده بود، ادبیات معاصر ایران به‌ویژه در داخل، غالباً به تک‌زبانی میل کرده‌ست؛ و بعد از جنبش ززآ کوشش‌های جدی‌تری برای بازیابی و طرح‌ریزی شعر چندزبانه انجام شده است. از دید او، دو‌زبانگیِ نوربخش نه فقط یک واقعیت زیستی، بلکه یک موضع‌گیری اخلاقی و ادبی‌ست که سنت کثرت‌گرای شعر فارسی را احیا می‌کند و آن را در تبعید، بار دیگر به مرکز بازمی‌گرداند. او شعر نوربخش را در دو‌زبان به شکل دو روی یک سکه توصیف کرد تا به جای ترجمه شعر بر بسط یافتن، جاری بودن و تغییر شعر در هر کدام از زبان‌ها تاکید کند.
-
- گزارش تصویری رونمایی از کتاب «خمار صدشبه»
-
- مهدی گنجوی در مراسم رونمایی کتاب «خمار صدشبه»
-
- گزارش تصویری رونمایی از کتاب «خمار صدشبه»
-
- گزارش تصویری رونمایی از کتاب «خمار صدشبه»
-
- گزارش تصویری رونمایی از کتاب «خمار صدشبه»
-
- گزارش تصویری رونمایی از کتاب «خمار صدشبه»
-
- گزارش تصویری رونمایی از کتاب «خمار صدشبه»
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
In touch with the Iranian cultural diaspora.
Shahrgon is an online magazine for Canada’s Iranian cultural diaspora and Persian-speaking languages.
Shahrgon started working in Vancouver, Canada, in 1992 with the publication “Namai Iran” and then in the evolution of “Ayandeh” and “Shahrvand-E Vancouver,” it transformed into Shahrgon.
Shahrgon; The magazine of the Iranian cultural diaspora;
شهرگان مجله‌ی دیاسپورای ایران فرهنگی در ونکوور کانادا از سال ۱۹۹۲ با نشریه‌‌ی «نمای ایران» آغاز به‌کار کرده و سپس در فرگشتی از «آینده» و «شهروند ونکوور» به شهرگان فراروئید
