مانوری برای جنگ «آخرالزمان»
کابوس تنش و بحران در شبه جزیره کره به این زودی فروکش نمی کند چرا که این منطقه استراتژیک دروازه یی برای رقابت های دهه های آینده است. بر اساس بررسی روند تحولات جهانی و تغییر مرکز ثقل اقتصاد جهانی به سمت شرق آسیا به فراخور نظم در چارچوب رقابت های ژئوپلتیک که امروز به سمت رقابت های ژئواکونومیک می رود، به تبع مسیر بحران های متاثر از این وضعیت نیز گام به گام مناطق مستعد بحران در این حوزه جغرافیایی را جستجو می کنند. بزرگترین بحران بازمانده از دوران جنگ سرد که از سال ۱۹۵۰ تا به امروز که هم چنان پتانسیل تنش را در ذات خود دارد، بدون شک بحران شبه جزیره کره می باشد. فاجعه بزرگی که از زمان شروع تا سال ۱۹۵۳ تنها در طول سه سال بیش از دو و نیم میلیون کشته و ویرانی های عظیمی بر جای گذاشت و تحت مکانیزم “آتش بس” و عدم امضای پیمان صلح همواره کانون تنش بوده است. در طی ماه های گذشته و به خصوص از زمان شروع دوره ریاست جمهوری “دونالد ترامپ” تمرکز راهبرد سیاست خارجی واشینگتن بر روی این بحران و به تعبیری درست تر حوزه شرق آسیا بوده است. اینکه رژیم جمهوری دمکراتیک خلق کره (کره شمالی) را نوعی از دیکتاتوری و کشوری در انزوای بین المللی تلقی کنیم که گویا با یک رهبر جوان و دیوانه “کیم جونگ اون” اداره می شود از طرفی یک موضوع داخلی است و از طرف دیگر نیز در سطوح بین المللی و تابع مسئولیت های دمکراتیک یا حقوق بشری هیچ ارتباطی با جنگ و صلح در حوزه تهدیدات نیروی بیرونی نخواهد داشت. به همین دلیل بحران کنونی در شبه جزیره کره را باید فارغ از مسائل داخلی این کشور و تنها در چارچوب حقوق بین الملل، قواعد و منشورهای سازمان ملل متحد، رعایت حق حاکمیت ملی کشورهای مستقل و در سخت ترین شکل آن تابع قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد از جمله قطعنامه های تحریمی آن علیه پیونگ یانگ کارشناسی و تحلیل کرد.
بعد از چند ماه رجز خوانی رهبران واشینگتن و پیونگ یانگ و اقدامات تحریک آمیز هر دو طرف برای اولی منکوب کردن و دومی بازدارندگی، در هفته گذشته رهبر کره شمالی با بیان اینکه طرح حمله موشکی به آب های جزیره “گوام” که پایگاه های نظامی آمریکایی را در خود جای داده است در صورت عدم اقدامات خصمانه آمریکا معلق می ماند، توسط کارشناسان و سیاستمداران جهانی و حتی دونالد ترامپ به عنوان یک پیام دوستانه و در چارچوب تنش زدایی مورد استقبال قرار گرفت. در این پیام کیم جونگ اون رهبر کره شمالی می گوید “طرح حمله موشکی به گوآم را فعلا به اجرا در نخواهد آورد اما در عین حال هشدار داده است که در صورت اقدامات غیرمسئولانه تازه از سوی واشنگتن تصمیم خود را تغییر خواهد داد”. در طرف مقابل نیز دونالد ترامپ ضمن خرسندی از این موضع گیری در پیام توئیتری خود می گوید “کیم جونگ اون از کره شمالی تصمیم عاقلانه و خردمندانه یی گرفت”. در حالی که به نظر می رسید بحران به سمت فروکش کردن پیش می رود و هشدارهای رهبران اروپایی و روسای جمهوری روسیه و چین نیز دو طرف را از ادامه تنش ها پرهیز می دادند، ظاهرا این آرامش برای سیاست های کاخ سفید چندان خوشایند نبوده است. برخوردهای جنگ طلبانه و یکسویه واشینگتن و از جمله ترامپ نسبت به بحران شبه جزیره کره آن چنان نگران کننده بود که اتحادیه اروپایی و دیگر قدرت های جهانی نسبت به وقوع یک جنگ هسته یی و تهدید صلح جهانی صراحتا هشدار دادند. چنانچه آنگلا مرکل” صدراعظم آلمان گفته است “برای من واضح است که این مسأله باید بصورت مسالمت آمیز حل و فصل شود. هدف ما باید یافتن فرمات مذاکره شبیه فرمات همان گروه شش به علاوه یک می باشد”. هم زمان “زیگمار گابریل” وزیر امور خارجه آلمان نیز ضمن محکوم کردن اقدامات پیونگ یانگ در خصوص آزمایشات موشکی جدید اظهارات ترامپ را غیرمسئولانه خوانده و می گوید “وی در حالی که مشغول گذارندن تعطیلات خود است، نظم حقوقی بین المللی را زیر سوال می برد”.
روز دوشنبه ۲۱ ماه اوت در حالی که بعد از سخنان صلح جویانه “مون جای اون” رئیس جمهوری کره جنوبی در دیدار اخیر خود با ژنرال “جوزف دانفورد” رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا که به صراحت اذعان کرد “نباید هیچ جنگی در شبه جزیره کره اتفاق افتد و بحران کنونی باید مسالمت آمیز حل و فصل شود” خبرها از آغاز مانور بزرگ نظامی و ۱۰ روزه آمریکا – کره جنوبی حکایت می کند. در این مانور دیجیتالی – عملیاتی حدود ۵۰ هزار نظامی از کره جنوبی و ۱۷۵۰۰ نظامی از ارتش آمریکا شرکت داشته و طرح های آفندی و پدافندی بزرگ مقیاس را تمرین و شبیه سازی می کنند. قبل از آن “سرگی لاوروف” وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با همتای چینی خود پیش بینی کرده بود که این مانور در روزهای آینده می تواند دوباره سطح تنش ها در شبه جزیره کره را افزایش داده و موجب عکس العمل رهبران پیونگ یانگ شود. بدون تردید این پیش بینی ناشی از یک تجربه تاریخی و عینی است که از چشم هیچ سیاستمدار و تحلیلگر امور منطقه پوشیده نیست و رهبران واشینگتن نیز به خوبی نسبت به عواقب آن آگاه می باشند. ظاهرا امپریالیسم آمریکا بدون بحران آفرینی و تنش در حوزه های ژئوپلتیک نمی تواند اهداف راهبردی خود را دنبال کند و به هر بهانه یی در چنین مسیری حرکت می کند به خصوص اینکه امروز به دلیل بحران در ساختار سیاسی این کشور ترامپ به دنبال یک قربانی خارجی می گردد تا دشمنانش در کنگره و کمیته های تحقیق را از نزدیک شدن به دروازه های کاخ سفید دور نگهدارد. اما این تنها بخشی از زوایای بحران شبه جزیره کره است در صورتی که استراتژیست های آمریکایی بیش از یک دهه است که بر روی تغییر راهبرد امنیتی آمریکا از حوزه خاورمیانه به شرق آسیا متمرکز بوده اند. دلیلی که به صراحت در اتاق های فکر و تینک تنک های آمریکایی برای توجیه این تغییر اولویت امنیتی بیان می شود مقابله با قدرت نوظهور چین و نزدیکی روسیه با این کشور در شرایطی است که به زودی مرکز ثقل اقتصاد جهانی به حوزه اقیانوس آرام و به تعبیر ساده تر شرق آسیا منتقل می شود. هر چند که این هدف استراتژیک و راهبرد جدید امنیتی از سال ها پیش در دستور کار ساختار سیاسی – اقتصادی آمریکا قرار داشته و ظهور ترامپ به آن سرعت داده است، اما در لحن دیپلماتیک آمریکایی تنها به وجه تنش با پیونگ یانگ اشاره می شود. اتفاقا اهداف و تمرینات مانور جدید آمریکا – کره جنوبی که بیشتر در حوزه جنگ های فوق دیجیتالی انجام خواهد شد و برای اولین بار سه تن از اصلی ترین فرماندهان و مسئولان ارتش این کشور ژنرال ها “هری هریس” فرمانده ستاد پاسیفیک، “جان هایتن” فرمانده ستاد راهبردی و “ساموئل گرویز” مدیر سازمان دفاع موشکی بر این رزمایش نظارت می‌کنند، نشان دهنده اهمیت راهبردی این مانور می باشد. اهداف مانور در مقیاس بزرگ و در سطح جنگ “آخر الزمان” تدارک دیده شده است و توانایی نظامی چین و روسیه را در مرکز توجه خود دارد اما باز هم طبق معمول باید منتظر واکنش متقابل پیونگ یانگ منتظر ماند.
۳۰/۵/۹۶
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
اردشیر زارعی قنواتی نویسنده و روزنامه‌نگار؛ روشنفکر و فعال سیاسی، تحلیلگر سرشناس ایرانی در حوزه‌ی مسایل سیاسی و بین‌الملل است. از او مقالات فراوانی در نشریات ایران از جمله شرق و اعتماد و سایتهای معتبر خارج از کشور منتشر شده‌است.
