حقوق بشر، ارزشهای کانادایی و ۱۰۱ روز مبارزه آشکار با تبعیض نژادی
جامعه مدنی در کانادا، در سالی که گذشت از یک سو با موضوع انتخاب دونالد ترامپ با امریکا روبهرو شد، موج ارزشهای محافظهکارانه در کشور طنین انداخت، در حالی که کشور همچنان در موضوع حقوق بشر دچار معضل است و تبعیض نژادی نیازمند به مبارزهای جدی است.
عفو بینالملل: کانادا در موضوع افراد بومی ناکام باقی ماند
امسال موزه کانادایی برای حقوق بشر، اولین موزه کشور و در حقیقت اولین موزه در دنیا مختص به موضوع حقوق بشر، نمادی از توجه کشور به موضوع حقوق برابر افراد رودرروی قانون یا در کنار همدیگر، در شهر وینیپِگ افتتاح شد.
بخشی از این موزه البته به تاریخچه تاریک کشور در موضوع حقوق بشر اختصاص دارد: موضوع افراد بومی.
تا همین چند سال پیش، یعنی دهههای پایانی قرن بیستم، کانادا همچنان به اجبار بومیان را در فرآیند نسلکشی فرهنگی، به مدارس شبانهروزی اجباری میفرستاد تا از فرهنگ، زبان و خانواده خود جدا بشوند و در فرهنگی آغشته به مذهب مسیحیت بزرگ بشوند و زبان انگلیسی و فرانسه صحبت کنند.
امسال البته دولت جاستین ترودو امسال را با اعلام تعهد کانادا به اجرای کامل اعلامیه جهانی سازمان ملل متحد در موضوع حقوق افراد بومی شروع کرد و در انتهای سال، خبر از معرفی قانون زبانهای ملتهای بومی به پارلمان و تصحیح قوانین کشور برای رهایی از استعمار ملتهای بومی داد.
همچنین امسال بالاخره هیات رسمی تحقیق در موضوع زنان بومی ناپدید شده و یا به قتل رسیده بعد از اعتراضهای گسترده داخلی و بینالمللی، کار خود را شروع کرد تا رسما اعلام کند چگونه بیش از ۱ هزار زن بومی ناپدید شدهاند، به قتل رسیدهاند و پروندههایشان دست پلیس و یا دادگاه بینتیجه باقی مانده است.
ولی وقتی موضوع پروژههای دولتی مانند ساخت سد بر دره رودخانه صلح یا انتقال سوختهای فسیلی در مسیر خط لوله کیندر مورگان میرسد، دولت فدرال طرف سرمایهگذارهای عمده را گرفت تا اینکه مدافع کامل حقوق بومیان کشور باشد.
همین کافی بود تا عفو بینالملل بگوید در سالی که گذشت، کانادا کارنامه حقوق بشر خود را ارتقاء داد، ولی در موضوع حقوق افراد بومی ناکام باقی ماند.
مثال بارز ناکامی کانادا در حقوق افراد بومی امسال نام اَدم کَپی بود، نوجوان ۱۹ ساله بومی که در سال ۲۰۱۲ به جرمی کوچک بازداشت شد و به زندان افتاد. در جریان قتل یک زندانی، او را به سلول انفرادی بردند تا منتظر دادگاه باقی بماند.
بیش از ۵۲ ماه یا معادل ۱۵۶۰ روز بعد از آنکه او در سلول انفرادی باقی ماند، تلاش کرد خودش را بکشد و دچار مشکلات روحی روانی شد، اتفاقی کمیسر حقوق بشر اونتارو متوجه این ماجرا شد و آن را تبدیل به یک خبر رسانهای کرد.
او البته تنها زندانی کشور نبود که در چند سال اخیر، بیش از ۱۲ ماه را در سلول انفرادی گذرانده بود. حداقل ۱۲ نام دیگر در زندانهای کشور بیش از یک سال را درون یک سلول به تنهایی و در شرایط غیر انسانی گذراندهاند.
موضوع حقوقِ افراد تراجنسی و ترنسجندر
در بریتیش کلمبیا، امسال چتر حمایت دولت در مبارزه با قلدری در مدارس به دگرباشان جنسی هم رسید. جاستین ترودو، اولین نخستوزیر کشور شد که در راهپیمایی پراید گام برداشت.
همچنین دولت لایحهای تازه به پارلمان معرفی کرد که حمایتی گستردهتری از افراد تراجنسی و ترنسجندر را به متن قانون وارد خواهد کرد.
صحبت از این هم وجود دارد که بعد از دانمارک، کانادا هم تراجنسیتی را از فهرست بیماریهای خود حذف کند. همچنین به افراد اجازه بدهد جنسیت موردنظر خود را بر مدارک شناسایی ثبت کنند.
همچنین دولت برنامهای این را دارد تا از افرادی که در تاریخ معاصر کانادا، به خاطر هویت و یا گرایش جنسی خود تحت تعقیب قرار گرفتهاند، بازداشت یا زندانی شدهاند، رسما عذرخواهی بکند.
هرچند با وجود تمام گامهای مثبت، کانادا همچنان به رغم قولهای انتخاباتی حزب لیبرال، در موضوع اهدای خون، نسبت به همجنسگرایان مرد و تراجنسیهای زن تبعیض قائل میشود.
تجاوز و سوء استفاده جنسی، از ارتش تا دانشگاه
دانشگاه بریتیش کلمبیا (یوبیسی) امسال یکی از خبرهای اصلی کشور بود، هرچند این مرتبه صحبت از تجاوز و سوء استفاده جنسی در این پردیس مطرح بود.
این دانشگاه تبدیل به نمادی از این شد که چگونه قربانیهای تجاوز و سوء استفاده جنسی در پردیسهای دانشگاهی و کالجهای کشور از امکان درخواست کمک و یا شکایت باز میمانند.
صحبت از سوء استفاده جنسی تا آنجا گسترش یافت که کریستی کلارک، رهبر دولت استانی، سکوت خود را شکست و در یک مقاله در روزنامه ونکوور سان از جوانیاش گفت و اینکه چطور مورد سوء استفاده قرار گرفته است.
درنهایت قوانین و مقررات استانی در زمینه تجاوز و سوء استفاده جنسی در پردیسهای دانشگاهی و کالجها تصحیح شد.
هرچند نیمه دوم امسال، صحبت از سوء استفاده و تجاوز جنسی در پلیس و ارتش، بحث رسانهها شد. این بدین معناست که بحث سوء استفاده و تجاوز جنسی همچنان در سال آینده در فضای اجتماعی کشور طنینانداز خواهد بود.
مهاجرهای تازه و سوال ارزشهای کانادایی
کانادا بیصبرانه نیازمند مهاجرهای تازه است. پیشبینیهای دولتی میگوید تا سال ۲۰۳۰، رشد جمعیت در کشور روند معکوس میگیرد و برای حفظ جمعیت کشور، باید تعداد بیشتری مهاجر وارد کشور بشوند.
از نیمه سال ۲۰۱۵ تا نیمه سال ۲۰۱۶، ۳۲۰ هزار مهاجر برای فصل تازهای از زندگی خود وارد کانادا شدند، از جمله اینکه بیش از ۳۰ هزار پناهنده سوری به کانادا آمدند.
هرچند چهره خوشحال کانادا در موضوع مهاجرت، بعد از انتخاب دونالد ترامپ برای ریاستجمهوری امریکا، اخمو شد.
نماد این اخم، کلی لیچ، یکی از اصلیترین نامزدهای رهبری حزب محافظهکار کانادا که از اصلیترین خواستههایش، رصد مهاجران تازه کشور در موضوع «ارزشهای کانادایی» است.
لیچ البته تندروی ترامپمانند را رد میکند، ولی بعد از اعلام نتایج انتخابات امریکا، در یک ایمیل به هواداران خود، خوشحالیاش از رسیدن رهبری قدرتمندترین کشور دنیا به این چهره جنجالی را ابراز کرده بود.
در وبسایت او، ارزشهای کانادایی چنین خلاصه شدهاند: فرصتهایی برابر، سختکوشی، کمک به دیگران، بخشندگی، آزادی و صبوری. هرچند عبارت ارزشهای کانادایی بحثی در کشور در موضوع مهاجرهای تازه، امنیت و برنامههای آینده شد.
صورت اخموی کانادا نسبت به مهاجرهای تازه در نظرسنجی مشترک سیبیسی و انگلیسرید در موضوع ارزشهای کانادایی، به اوج خود رسید: برابر دادههای این نظرسنجی، ۶۸ درصد کاناداییها از مهاجرهای تازه میخواهند تا کار بیشتری انجام بدهند تا به «جامعه جریان اصلی» کشور ملحق بشوند.
در بریتیش کلمبیا، حزب عمل فرهنگی کانادا برای انتخابات دولت استانی در سال ۲۰۱۷ ثبتنام کرده است که از برنامههایش تنظیم حجم مهاجرت به کشور برابر نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و خواستار پایان بخشیدن به قانون چندفرهنگگرایی کشور است تا انگلیسی و فرانسه تنها زبانهای کشور باشند.
سوال همچنان باقی است: مرگ با کمک پزشک
امسال کانادا به فهرست کشورهایی ملحق شد که اجازه میدهد بیماران در آخرین مراحل بیماریشان، با کمک پزشک به جان خود پایان بدهند.
هرچند سیبیسی صحبت از این کرد که بیش از ۱۰۰ نفر در کشور برای استفاده از این امکان درخواست دادهاند، ولی شرایط سختگیرانه این قانون و محدود ماندن آن به چند بیماری مشخص، اعتراضها را در نحوه اجرایی کردن حکم دادگاه عالی کانادا توسط دولت فدرال بلند کرده است.
هنوز بیمارانی از کشور به دیگر سرزمینها، از جمله سوییس میروند تا به جان خود پایان بدهند و از درد و رنج رهایی پیدا کنند. در سال آینده و سالهای بعد از آن، احتمال این میرود تا این قانون تازه مجدد به دادگاه برود تا شرایط بهتری برای حق مردم برای پایان دادن به زندگی خود محقق بشود.
۱۰۱ روز مبارزه آشکار با تبعیض نژادی در ونکوور
در ونکوور و در میانه ماه دسامبر، گرگور رابرتسون، شهردار شهر در میان مقامات بلندپایه شهری و نمایندگان موسسههای مختلف دولتی و غیر دولتی ایستاد تا تعهد به عمل در مقابل تبعیض نژادی را امضا کنند.
بنابراین تعهد، افراد امضا کننده به نمایندگی سازمانهایشان متعهد شدند تا در ۱۰۱ روز آینده، نسبت به موضوع تبیض نژادی آشکارا دست به مبارزه بزنند.
شهرهای منطقه مترو ونکوور، شاهد بیشترین حضور مهاجران هستند و در بیشتر شهرها، از جمله شهر ونکوور، ۵۰ درصد ساکنین در خانه به زبانی غیر انگلیسی و یا فرانسه صحبت میکنند و اکثریت ساکنین شهر متولد کانادا نیستند.
شهر ونکوور امیدوار است با این برنامه، پلی به میان جوامع بزند و مشکلات موجود را کمتر کند.
- درباره نویسنده:
- تازهترینها:
سیدمصطفی رضیئی، مترجم و روزنامهنگار مقیم شهر برنابی است. او نزدیک به سه سال است در کانادا زندگی میکند و تاکنون ۱۴ کتاب به ترجمه او در ایران و انگلستان منتشر شدهاند، همچنین چندین کتاب الکترونیکی به قلم او و یا ترجمهاش در سایتهای مختلف عرضه شدهاند، از جمله چهار دفتر شعر از چارلز بوکاووسکی که در وبسایت شهرگان منتشر شدهاند. او فارغالتحصیل روزنامهنگاری از کالج لنگرا در شهر ونکوور است، رضیئی عاشق نوشتن، عکاسی و ساخت ویدئو است، برای آشنایی بیشتر با او به صفحه فیسبوکاش مراجعه کنید.