سوالی تاریخی پیش روی جرم‌زدایی از مصرف تفریحی ماری‌جوانا
شهرگان: جاستین ترودو هفته گذشته در شهر ویکتوریا اعلام کرد که لایحه مربوط به آزادسازی مصرف تفریحی ماری‌جوآنا، تابستان امسال عرضه خواهد شد، هرچند دیگر انواع موادمخدر در دولت او جرم‌زدایی نخواهند شد.
پیش‌تر پیشنهاد شده بود که برای مقابله با بحران سوءمصرف موادمخدر، ممنوعیت قانونی مصرف آنها لغو بشود تا بتوان هم مقرراتی بر نحوه مصرف آنها وضع کرد. همچنین بتوان بازار عرضه این مواد را نسبت به مرگ و بستری شدن افراد، مسوولیت‌پذیر ساخت.
تنها در بریتیش کلمبیا، ۹۱۴ نفر در گذر سال ۲۰۱۶ جان خودشان را فدای مصرف موادمخدر کرده‌اند. بیشتر از هر ماده مخدر دیگری، فنتانل افراد را در کانادا می‌کشد و یکی از ریشه‌های اصلی اعتیاد به آن، اعتیاد به مسکن‌های آرام‌بخش مانند آکسی‌کانتین اعلام شده است.
بااین‌حال، هنوز سوال‌های گوناگونی در زمینه نحوه عرضه و بازاریابی محصولات حاوی تی‌اچ‌سی باقی مانده است.
هفته گذشته یک پزشک به رسانه کانادایی گفت که از دیدگاه او، مصرف خوراکی گل‌های کانیباس به دود کردن آن ارجحیت دارد. چون دود کردن آن ضررهایی برای بدن به همراه خواهد داشت.
ولی یک سوال تاریخی باقی مانده است: چرا کانادا مصرف ماری‌جوآنا را ممنوع اعلام کرد؟
جرم‌انگاری در کانادا پیش از انگلستان یا امریکا
کانادا در ۱۹۰۸ قوانینی برای ممنوعیت مصرف تریاک وضع کرد. این قانون یک سال بعد از شورش سپتامبر ۱۹۰۷ شهر ونکوور روی داد.
در این سال، فراتر از ۱۰ هزار مرد سفیدپوست با حمله به محله‌هایی که چینی‌ها و ژاپنی‌ها زندگی می‌کردند، به ساکنین محلی حمله کردند. کار و کسب آسیایی‌ها را ویران کردند و مهاجرها را به آب دریا پرت کردند.
یک روزنامه محلی در آن زمان نوشت: «ویترین هیچ مغازه چینی در امان نمانده بود». روزنامه تورنتور استار در ادامه گزارش خودش بر تاریخچه ممنوعیت ماری‌جوآنا در کانادا چنین توضیح می‌دهد که از جمله این کار و کسب‌ها، عرضه قانونی تریاک بود که قانون تازه کشور در آن زمان مصرف آن را ممنوع اعلام کرد.
کاترین کارستیرز، در کتابش «حبس برای به همراه داشتن مواد» می‌نویسد که «تاریخ مصرف موادمخدر در کانادا ریشه‌های تفکیک‌ناپذیر از تاریخ نژادپرستی کشور دارد.»
سپس این قانین در چند مرحله بازبینی شد تا عاقبت در ۱۹۲۳ نام «ماری‌جوآنا» هم به فهرست موادی اضافه شد که مصرف‌شان در کشور ممنوع اعلام شد.
کارستیرز می‌گوید در یک دهه پس از تصویب این قانون، ۶۷۱ نفر چینی کانادایی به‌خاطر قاچاق موادمخدر از کشور اخراج شده‌اند.
همچنین او ادعا می‌کند که قوانین مرتبط به منع مصرف و حمل موادمخدر بیشتر بر مهاجرها اعمال شده است تا دامن سفیدپوستان کشور را بگیرد.
بدین شکل کانادا اولین کشور پیشرفته دنیا بود که مصرف ماری‌جوآنا را ممنوع اعلام کرد. انگلستان تا ۱۹۲۸ قوانین داخلی خود را در این زمینه تغییر نداد.
امریکا هم تا ۱۹۳۷ مقرراتی برای ماری‌جوآنا وضع نکرد و در آن زمان، اولین قانون وضع مالیات بر فروش محصولات حاوی این گیاه بود ولی پس از آنکه شواهدی بر گسترش مصرف تفریحی این ماده منتشر شد و تنها در دهه ۱۹۵۰ میلادی جریمه نقدی یا زندان برای مصرف این ماده وضع شد.
کانادا در ابتدا قصد داشت تا تنها مصرف تفریحی تریاک، مورفین، کوکائین و ایوکائین (از مشتقات کوکائین) را ممنوع اعلام کند. هرچند در نهایت نام هروئین، کدئین و کانابیس ایندیکا (همپ بومی) یا حشیش هم به این فهرست اضافه شد.
بحثی در زمینه منع ماری‌جوآنا در صحن پارلمان رخ نداد و تنها در سند باقی مانده از جلسه، این جمله آمده است: »ماده جدیدی هم به فهرست اضافه شده.»
البته پلیس تا ۱۹۳۷ کسی را به‌خاطر مصرف یا همراه داشتن ماری‌جوآنا بازداشت نکرد.
سپس در میانه دهه ۱۹۶۰ و با اوج گرفتن حضور هیپی‌ها در جامعه کانادایی، برخورد پلیس با مصرف انواع موادمخدر از جمله ماری‌جوآنا گسترش یافت. در ۱۹۶۷ در کانادا ۴۳۱ نفر برای اتهام به همراه داشتن کانیباس به دادگاه برده شدند. این رقم در ۱۹۷۱ به ۸ هزار و ۳۸۹ نفر افزایش پیدا کرد.
ولی کانادا پیش‌روی ممنوعیت مصرف ماری‌جوآنا در جهان نبود.
حشیش کلمه‌ای است که پیش‌تر برای مصرف ماری‌جوآنا در خاورمیانه استفاده می‌شد و یک ریشه ممنوعیت مصرف ماری‌جوآنا به گزارش چند پزشک در مصر بر می‌گردد.
نظر دو پزشک در مصر
در کنار کانادا، اسراییل هم از جزو اولین سرزمین‌های جهان است که مصرف ماری‌جوآنا در آن ممنوع اعلام شده است. این کشور هم همانند کانادا بدنبال تغییر قوانین و مقررات مرتبط به عرضه، مصرف و فروش این گیاه است.
تصویر از فلیکر
روزنامه هاآرتص در این میان گزارشی منتشر کرده است که چطور ماری‌جوآنا در اسراییل ممنوع اعلام شد و ریشه آن را پزشکی مصری به نام محمد علی بی معرفی کرده است که در دهه ۱۸۶۰ مسوول یک بیمارستان روانی بود. او ارتباطی بین مصرف حشیش و جنون می‌دید.
بر پایه نظر دکتر علی بی، پارلمان مصر در ۱۸۶۸ مصرف حشیش را ممنوع اعلام کرد.
البته این کشور در دهه ۱۸۷۰ حشیش را جرم‌زدایی کرد تا در دهه ۱۸۸۰ این ماده را مجدد ممنوع اعلام کند.
درنهایت در ۱۹۰۳، دکتر جان وارناک، یک پزشک اروپایی مستقر در بیمارستان روانی قاهره مقاله‌ای در ژورنال بریتانیایی روانشناسی با عنوان «جنون ناشی از مصرف حشیش» منتشر کرد.
در این مقاله وارناک به این نتیجه رسیده بود که از میان ۲ هزار و ۵۶۴ بیمار او، ۶۸۹ نفر در طول زندگی‌شان حشیش مصرف کرده‌اند و بر این اساس نتیجه گرفته بود که ۲۷ درصد موارد جنون در مصر مرتبط به مصرف ماری‌جوآناست.
همچنین او توضیح نداده است که چطور این ماده می‌تواند باعث جنون بشود و اینکه به جز حرف بیماران که حشیش مصرف کرده‌اند، آیا رابطه دیگری بین مصرف این ماده و جنون آنها یافته است یا که نه.
هاآرتص می‌نویسد نظر وارناک و علی بی، پایه‌های ممنوعیت مصرف ماری‌جوآنا در ۱۹۳۶ در زمین‌هایی است که بعدها تبدیل به اسراییل شدند.
- درباره نویسنده:
- تازه‌ترین‌ها:
سیدمصطفی رضیئی، مترجم و روزنامه‌نگار مقیم شهر برنابی است. او نزدیک به سه سال است در کانادا زندگی می‌کند و تاکنون ۱۴ کتاب به ترجمه او در ایران و انگلستان منتشر شده‌اند، همچنین چندین کتاب الکترونیکی به قلم او و یا ترجمه‌اش در سایت‌های مختلف عرضه شده‌اند، از جمله چهار دفتر شعر از چارلز بوکاووسکی که در وب‌سایت شهرگان منتشر شده‌اند. او فارغ‌التحصیل روزنامه‌نگاری از کالج لنگرا در شهر ونکوور است، رضیئی عاشق نوشتن، عکاسی و ساخت ویدئو است، برای آشنایی بیشتر با او به صفحه فیس‌بوک‌اش مراجعه کنید.
